Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [KOMMENSAŁ]

Następne hasło: KOMMENTARZYK »

KOMMENTARZ (18) sb m

c- (11), k- (7); -mm- (12), -m- (6).

o oraz e jasne, a pochylone.

Fleksja

	sg	pl
N	kommentårz	kommentårze
G	kommentårza	kommentårzów
A	kommentårz	kommentårze
L	kommentårzu	kommentårzach

sg N kommentårz (1). ◊ G kommentårza (1). ◊ A kommentårz (3). ◊ L kommentårzu (3). ◊ pl N kommentårze (1). ◊ G kommentårzów (5); -ów (1), -(o)w (4). ◊ A kommentårze (3). ◊ L kommentårzach (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

Znaczenia

1. Pisemne objaśnienie trudnego tekstu lub wyrazów w tekście (15)
2. Utwór, dzieło o tresći historycznej lub politycznej (3)

1. Pisemne objaśnienie trudnego tekstu lub wyrazów w tekście; enarratio Mącz [wykład czego trudnego, wykładanie – commentarium Cn] (15): Philip potym kilko/ boday nye kilkonaſcye rázow onych commentarzow popráwyał/ y wyele w nich odmyenyał. KromRozm II ſ3v; BibRadz I 353v; GórnDworz B4.

kommentarz czego (1): O tym náſz Panormitanus Polſki pożytecznie z Commentarzów práwá Ceſárſkiégo przenióſł diſputácię w kśięgách Státutu SarnStat 1272.

kommentarz na kogo, na co (6): KromRozm I H4; Piſał Luther [...] o ſwym Philippye Melánchtonye/ kyedy naprzod był wydał commentarze ná liſt Páwłá S. do Rzymyánow/ iż tymże duchem ye piſał/ ktorym Páweł liſt on nápiſał. KromRozm II ſ3; wiele ná Ciceroná godnych Commentarzow? LatHar + 5v; SarnStat 1274. Cf Zwrot.

kommentarz czyj [w tym: pron poss (3), G pron (2)] (5): Mącz 241b; BudNT przedm b6v; CzechEp 32; Choćia tych ſłow áni w Graeckim/ áni w Láćińſkim żadnym texćie nie máſz: iáko y ſam Bezá wyznawa: tylko iż ie ieden Cyrillus wſpomina w ſwoim kommentarzu. WujNT 378; Ten záſię kommentarz/ ktory przywodzi Budny pod tytułem świętego Ambrożego/ nie ieſt właſny iego. WujNT 687.

Zwrot: »kommentarz [na kogo, na co] pisać« [szyk zmienny] (2): Interpretor, Wykłádam z yednego yęziká w drugi/ też comentarze piſáć ná niektóre skłádácze też tłumáczyć. Mącz 172d; SarnStat 1270.

Szereg: »wykład, komentarz« (1): Legi tuas enarrationes in Epistolas Pauli, Czitałem twóy wykład/ twoy comentarz/ etć. Mącz 241h.

2. Utwór, dzieło o tresći historycznej lub politycznej (3): Támżem też com ſam widział/ y com ſłyſzał/ y com mogł wyrozumieć porządniem w Comentarz niemáły wierſzem ſpiſał/ ktoremum dał Tituł o wolnośći Polſkiey/ y wielkiego Xięſtwá Litewſkiego StryjKron A3v.

kommentarz czyj (2): O ktorego Miáſtá wzięciu/ y iego położeniu/ y zacnośći/ opiſałem w inſzym Commentarzu moim ſzeroko y dowodnie StryjKron 617, A6.

Synonimy cf KOMENT.

cf KOMENT.

ZZa