[zaloguj się]
[pdf]

KORDYJAKA (40) sb f

k- (38), c- (2); -ij- (24), -i- (8), -y- (7), -ii- (1).

o jasne; -ak- (10), -åk- (1) Mącz; końcowe a jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N kordyjaka
G kordyjaki
D kordyjace
A kordyjakę kordyjaki
L kordyjace

sg N kordyjaka (7). ◊ G kordyjaki (2). ◊ D kordyjace (12). ◊ A kordyjakę (14). ◊ L kordyjace (4). ◊ pl A kordyjaki (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

Bliżej nie określona choroba serca lub żołądka; cardiacus morbus Murm, Cn; dolor et infirmitas cordis Murm; cardia, cardiaca Mącz [cardiaca, chardiaca, cordiaca Łac śr] (40): Cardiacus morbus, dolor et infirmitas cordis. Eyn kranckheyt des hertz Kordiáka. Murm 72; gdy tego ſie będzieſz napijać Cordiakę wypądza y ſercze vweſela FalZioł I 18b; Też dla omdlewania y kordiiakhi day proch Gałganow z ſokiem Boragowym choremu FalZioł III 10a, I 16d, 22a, 120c, II 10d, 17b (22); Z kąd pochodzi Sincopis ſercza to ieſt (iako poſpolicie zową) kordijaka, thcicża y duſznoſć ſerdecżna. GlabGad E4; RejWiz 16; Cardiaca et cardia, Kordiaká/ niemoć kiedy człowiek cierpi wielkie vciążenie ná ſercu y ynſzich wnętrznośćiach. pod pierſiami Mącz 38b; Kordyáká/ ieſt cliwość ſerdeczna SienLek 85v, 82v, 85v [2 r.], 86 żp, S2v.

W połączeniach szeregowych (5): FalZioł I 137d, IV 55a, V 51; Lecży ręce vrazy Na liczu wſzelkie zmazy France zęby/ kolikę. Kordiakę. LudWieś B4v; Iuż tu pod tym wrzodem możemy rozumieć wſzytki wrzody ſwiátá tego/ ony fránce nieſłycháne/ ony Kánkry/ Kárbunkuły/ pedogry [...]. Tákże Kordiáki/ pleury/ dycháwice/ kurcże/ remy/ zgági/ y rozlicżne á rozlicżne niemocy RejAp 132.

W porównaniu (1): Ieſt ktemu ták ćięſzka pokuſa tá ná cżłeká Bogoboynego: iſz drudzy weſołey nigdy myſli niemieć/ y iáko w iákiey kordyáce boleć á wzdycháć á ſerca trzęśienia z przeſtráchow ćierpieć muſzą SkarŻyw 293.

W charakterystycznych połączeniach: kordyjaka odchodzi; (na)przeciw kordyjace (2); naprzeciw kordyjace dać; dobry (na)przeciwko) kordyjace (6), pomocny, użyteczny; dobry na kordyjakę (2), lekarstwo; na kordyjakę pomagać (2); kordyjakę leczyć (2), mieć (2), oddalać, wypędzać; pożyteczny w kordyjace; od kordyjaki.

Wyrażenie przyimkowe: »w kordyjace« (3): Też wodka wołowego ięzyka/ ieſt barzo pożytecżna ku piciu w kordijacze FalZioł V 82v, V 58v; SkarŻyw 293.

AL