Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: KRĄŻYĆ

Następne hasło: KRĄŻYDŁO »

KRĄŻYĆ SIĘ (4) vb impf

się (2), sie (2).

Fleksja

indicativus
praes
	sg	pl
3	krąży się	krążą się

praes 3 sg krąży się (3). ◊ 3 pl krążą się (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

Znaczenia

1. Chodzić tu i tam, przechadzać się; tułać się, włóczyć się (2)
2. Wykonywać ruch kolisty (2)
- a. Tworzyć zakola, wić się (o rzece) (1)
- b. Wirować, burzyć się (o morzu) (1)

1. Chodzić tu i tam, przechadzać się; tułać się, włóczyć się; circuire Mącz [po czym] (2): Bez pozwolenia ſtárſzych/ po świećie ſię krążą KlonWor 48.

Zwrot: »krążyć się tam i sam« (1): Per hortum circuit clam, Krążi ſie tam y ſám po ogrodzie. Mącz 104d.

2. Wykonywać ruch kolisty (2):

a. Tworzyć zakola, wić się (o rzece) (1):

Zwrot: »w koło się krążyć« (1): Gdźie dźiewiętobrzeźná Styx ſię w koło krąży. KlonŻal C4v.

b. Wirować, burzyć się (o morzu) (1): Tho Morze iáko ſwoię ſioſthrę miłuiemy/ gdi ſie krąży tám ſie rozmáitych rodzáiow ryb nápátrzemy [Illud ut sororem vestram amplectimur et congyrat, et ibi varia genera piscium contemplamur] HistAl I7v.

Synonimy: kręcić się, obracać się, wić się.

Formacje współrdzenne cf KRĄŻYĆ.

Cf KRĄŻĄCY SIĘ