[zaloguj się]
[pdf]

LIPIEC (95) sb m

e jasne.

Fleksja
sg
N lipiec
G lipca
A lipiec
I lipc(e)m
L lipcu

sg N lipiec (14). ◊ G lipca (77) [w znacz. 1.], lipcu (1) [w znacz. 2.]. ◊ A lipiec (1). ◊ I lipc(e)m (1). ◊ L lipcu (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Siódmy miesiąc w roku; Quintilis Mącz, Calep, Cn; Julius Mącz, Cn (87): FalZioł V 47, 47v; MiechGlab *4; Goski A10, A10v [2 r.]; Tegoż cżaſu ná oſtátku Lipcá Biſkup Konſtancieńſki Ianá Hugliná dał ſpalić zá odſzcżepieńca BielKron 204v; Quintilis, dictus est mensis, Iulius, Lipiec. Mącz 343a; SienLek 43v; LeovPrzep B3v, C2v; Calep 889b; LatHar [++4].

W funkcji okolicznika czasu [w tym: G sg (65), w + L (1)] (66): FalZioł V 118; Lipcá ni żyłki nieruſzay/ A o Miod ſye niepokuſzay SienLek 43v; pić ią [wodę ciepliczną] y w Lipcu/ y w Siérpniu Oczko 22. Cf W połączeniu z określeniem dnia, Wyrażenie.

W połączeniu z określeniem dnia [zawsze G sg; w tym: w funkcji okolicznika czasu (41); z wyrazem „dnia” (40), z wyrazem „dzień” (1); określenie + lipiec (39), lipiec + określenie (3)] (42): Dnia 5. Lipcza zaczmi ſzye Mieſſyącz Goski kt, A16v; Przyiechał w tey rzecży poſeł Biſkup Weſperimeńſki z Węgier do Krákowá pirwſzego dniá Lipcá BielKron 399v, 306, 413v [2 r.], 414, 414v, 427v, 431v, 453; GórnDworz A3; BudNT przedm a6v; Oczko B; StryjKron 195, 275, 737, 747 [2 r.], 762; Z Lubliná Lipcá dniá 30. Roku od národzenia ſyná Bożego 1583. CzechEp *4v; ZapKościer 1585/58v; LatHar 406 marg, 432 marg, 461 marg, 462 marg, 464 marg, 466 marg; WujNT 511, 784; SarnStat 1001, 1128. Cf Wyrażenie.

Wyrażenie: »miesiąc, księżyc lipiec« [w tym: w funkcji okolicznika czasu (30), w połączeniu z określeniem dnia (10)] [szyk 32 : 7] (34 : 5): LIpcza mieſiącza chczeſzli zdrow być/ waruy ſie od zbytniego ſpania FalZioł V 47v; Dan w Krakowie w dzien cżwartkowy pirwſzego dnia kxięcza [!] Lipcza. GlabGad A4; HistAl G7, I4; BibRadz I 476a marg; Mieſiącá Lipcá przyſzedł nánie mor táki/ ledwo ſie ich połowicę wroćiło do domu BielKron 205v, 219v, 220 [2 r.], 221, 226v, 230 (22); Iulius etiam dicitur mensis, Lipiec mieſiąc. Mącz 177c, 19b, 245a; Kiedy przyydźie Kſyężyć Lipiec Nákłádź ráków wnowy gárniec SienLek 154v; A wſzákże więtſza moc będźie wielkiego złączenia Plánetow/ niżeli záćmienia ſłonecnego/ á naywięcey Czerwcá y Lipcá Mieśiącow látá ninieyſzego LeovPrzep C3v; KwiatOpis A3; SkarŻyw 142; StryjKron 717 [2 r.], 737; Piſan y dan ná tymże Séymie ſpólnym Lubelſkim/ piérwſzégo dniá Mieśiącá Lipcá/ Roku Páńſkiégo/ 1569. SarnStat 1026; Záſię ná dzień pierwſzy Meśiącá Lipcá VotSzl Ev.
2. Miód zbierany z kwiatu lipowego; także miód pitny, napój alkoholowy sporządzony z tego miodu; hydromeli Mącz, Cn; melicraton, aqua mulsa Mącz; anthinum (mel) Cn (8): Hydromeli, Pity miód/ Troynik. lipiec. Mącz 160b; aqua mulsa, Pity miód/ lipiec. Mącz 235d, 214b; Miedzy pićim/ wino woniáiące ſmáczne/ Miod czyſty/ Lipiec álbo Throynik wyſtáły SienLek 8; weźmi Iáłowcu garść/ vwierć ie dobrze/ á wley ná nie kwarthę lipcu SienLek 107, 6, 90v.
Zestawienie: »miod lipiec« (1): thego [końskiego łajna] ma w miod lipiec námoczyć SienLek 90v.

Synonim: 1. julijus.

Cf 2. LIPIEŃ

KN, ZZa