[zaloguj się]
[pdf]

LITY (12) ai

Fleksja
sg
mNlity fNlitå
Ality, lit(e)go Alitą
pl
N m an lit(e)
G litych
A m pers lit(e)
subst lit(e)

sg m N lity (2). ◊ A lity (2), lit(e)go (1). ◊ f N litå (1). ◊ A litą (1). ◊ pl N m an lit(e) (1). ◊ G litych (2). ◊ A m pers lit(e) (1). subst lit(e) (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Odlany z metalu w jednym kawałku; solidus Mącz, Cn; conflatus, fusilis Cn (11): á ty Woły były lithe ſpołu z inem odlaniem. BibRadz 2.Par 4/3, Lev 19/4; BielKron 259; Lecż (ty) zoſtałeś złym [...] Bo poſzedłeś/ y vcżyniłeś ſobie bogi cudze y lite [conflatiles] BudBib 3.Reg 14/9; Bo Dániel Prorok mowi: iż iáko on lity obraz Krolá Nábuchodonozorá/ nogi miał cżęśćią żelázne/ cżęśćią gliniáne: ták ku końcowi świátá w tey oſtátniey MOnárchiey Rzymſkiey/ ſkłády ábo Ligi Kśiążąt iey/ niemiáły ſie śiebie mocno trzymáć. PowodPr 56.

lity z czego (2): Leop Eccli 50/9; Trzebáby ſztukę vkázáć w tym niepoſpolitą/ Iákoby przemowić chćiáłá/ vcżynić twarz litą. Z bládłego mośiądzu/ ábo z miedźi cżerwonáwey KlonŻal D3.

W porównaniu (1): Y iákoby słońce iáſne/ ták y on świećił w kośćiele Bożym. [...] Iáko rzecż która ze złotá litha [Quasi vas auri solidum]/ ozdobiona wſſelákim kámieniem drogim. Leop Eccli 50/10.

W charakterystycznych połączeniach: bałwan lity(-a), bog (2), filar, obraz (3), twarz.

Szeregi: »lity, (abo) lany (a. ulany)« (2): Mącz 399c; w ktorym [kościele] było 127 filarow/ káżdy z nich od iednego krolá wywiedziony; 34. łokiet ná zwyſz: á z nich 60. litych ábo z miedzi vlanych. WujNT 479.

»ryty albo lity« (1): Przeklęty tzłowiek ktory tzyni ryty álbo lity Obras KrowObr 111.

»rzezany i lity« (1): Przeklęty mąſz ktory dziáła báłwaná rzezánego y litego [sculptile et conflatile] BudBib Deut 27/15.

2. Czysty, nie sfałszowany, bez żadnych domieszek; tu przen (1): Ci co Ezopá ſłucháli/ Wſzyſcy mu ſie dziwowáli: Chwaląc iego rozum lity/ Y dowćip niepoſpolity. BierEz E2v; [Cudzego ſzcżęśćia/ to niemiłość lita Płákáć/ ále to zazdrość znákomita. A przeto lepiey ſercem obżáłowáć/ A ná trudnieyſzy cżás ocży záchowáć KmitaTreny C2 (Linde)].

Synonim: 1. lany.

MM