Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [ŁAZIENNE]

Następne hasło: ŁAZISKO »

ŁAZIENNY (14) ai

a oraz e jasne (w tym w a 2 r. błędne znakowanie).

Fleksja

sg
m	N	łazienny	f	N	łaziennå	n	N	łazienn(e)
	G			G			G	łazienn(e)go
	I	łaziennym		I			I

pl
N	subst	łazienné
G		łaziennych
L		łaziennych
inne formy
sg n A a. pl m A - łazienn(e)

sg m N [łazienny.] ◊ I łaziennym (1). ◊ f N łaziennå (5). ◊ n N łazienn(e) (4). ◊ G [łazienn(e)go.] ◊ pl N subst łazienné (1). ◊ G łaziennych (1). ◊ L łaziennych (1). ◊ sg n A a. pl m A łazienn(e) (1).

Sł stp brak, Cn s.v. łaziebny, Linde bez cytatu s.v. łazienny.

Znaczenia

Przymiotnik od „łaźnia”
- a. Używany w łaźni (12)
- b. Przeznaczony na łaźnię (1)
- c. Odbywający się w łaźni (1)
- d. [W funkcji rzeczownika]
  - α. [»łazienny« = posługacz w łaźni]
  - β. [»łazienne« = opłata za używanie łaźni]

Przymiotnik od „łaźnia”:

a. Używany w łaźni; balnearius Cn (12): Imiona łaziennich rzeczy. Mymer¹ nlb 2; Powyedziala yſch wydziala v ſobcza wbuku czari, kthore ku ſkazenyv pywa tham bylo wrzuczono pod kadz tho ieſth kamyenye lazyenne. LibMal 1544/85; Ampulla in balneis, Słoyek s oleykiem łáziennym. Mącz 8c.

Wyrażenia: »łazienne odzienie« = bracca, femorale, subligaculum, subligar Mącz (4): Femorale Feminale, alias Subligaculum, Lázienne odzienie/ Fámurały/ Gáce Fártuch/ Krok Mącz 120c, 26c, 193b, c.

»wanna łazienna« = in balneis vas amplum, labrum, natatorium, oceanus, solium Mącz (5): Oceanus etiam, Wánná łáźienna álbo wielki ceber. Mącz 258d, 180a, 248c, 301a, 400a.

b. Przeznaczony na łaźnię (1):

Wyrażenie »łazienny pałac« (1): ſtárzy óni ludźie nákłádáli bárzo wiele/ áby łáźienné álbo ćiepliczne páłace/ były co na koſztownieyſzé/ á co naweſelſzé Oczko 18v.

Szereg: »łazienny albo ciepliczny« (1) Oczko 18v cf »łazienny pałac«.

c. Odbywający się w łaźni (1):

Wyrażenie: »ślub łazienny« = w pismach polemicznych potwarz rzucona na innowierców (1): Ktemu y to nie krzecży zádawáć komu niewſtydliwą twarz: á ſámemu ſię niewſtydźić piſáć tákie plotki pletliwe: ták o ślubách ſádowych y łáźiennych/ iáko y o inſzych CzechEp 395.

d. [W funkcji rzeczownika:

α. »łazienny« = posługacz w łaźni: Item łazienny septimanatim habet fl. 0/2/0 LustrKrak II 105.

β. »łazienne« = opłata za używanie łaźni: Od łaźnie płacą [z] starodawna mieszczanie wedle domów: którzy czynsz domowy płacą per gr 2, tedy łaziennego dawają per gr 6, a którzy dawają per gr 1, tedy płacą łaziennego per gr 4. LustrSand 143].

Cf ŁAZIEBNY, ŁAŹNIOWY