[zaloguj się]
[pdf]

NAKARAĆ SIĘ (13) vb pf

sie (11), się (2).

Pierwsze i trzecie a jasne. ◊ W inf -ka- (3), -kå- (2); -ka- RejPs, RejPos, PudłDydo; -kå- RejRozpr, RejZwierc. ◊ W pozostałych formach -kå-.

Fleksja
inf nakarać się
praet
sg pl
2 m -eś się nakåråł m pers -ście się nakarali
conditionalis
sg
3 m by się nakåråł

inf nakarać się (5). ◊ fut 3 sg nakårze się (4). ◊ 3 pl nakårzą się (1). ◊ praet 2 sg m -eś się nakåråł (1). ◊ 2 pl m pers -ście się nakarali (1). ◊ con 3 sg m by się nakåråł (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI ‒ XVII w. s.v. nakarać.

I. Pf od „karać się” (12):
1. Wziąć sobie za przestrogę (7): RejPs 114; Krotka rádoſć á żal długi Może ſie nakáráć drugi RejRozpr F2v.

nakarać się z kogo, z czego (2): RejZwierc 194; Wáżę ſie y tę prośbę vcżynić dáremnie/ (A może ſie nákaráć káżdá inſza ze mnie). PudłDydo A4v.

nakarać się czym (1): Gdy [kmiotek łotr] záśieie/ odpuśćić mu robotę/ á zaśiewek iego Vrzędowi kázáć wźiąć/ y przedáć kiedy drożey: [...] Ieſli ſie tym nie nákarze/ ze wśi wygnáć. GostGosp 36.

Szereg: »nakarać się a obaczyć« (2): RejJóz H8; Pátrzayże ieſzcże kto dáley vpadł przed tą ſwiętą możnoſcią iego: A tu ſie więcey nákaráć á obacżyć możeſz. RejPos 29.
2. Opamiętać się, poprawić się na skutek kary (2): Niechać iedno tam poſiedzy ſam ći ſie nakarze RejJóz H7v.
Szereg:»nakarać się i uznać« (1): ieſly vporni a niepoſluzni/ [...] tedy go ſparafiey wyrzuczić iako owczę parſziwą á niepoſluſną/ dom miaſto/ albo parafiją zapowiedzieć az by ſię nakarał y vſznał. SeklKat E2.
3. Ponieść karę (3): Milcz oto a nie płacż pani wnet ći ſie nakarze RejJóz H6, L5v; A tak yż was Swiat vwodżił A poſwej myſlj wbłąd w wodzył Zato ſcze ſie nakarali Zeſcze go marnie ſtradali RejKup ee4v.

[nakarać się czym: Około karania jużem wyszey napisał, iż baczny dosyć sie słowy a zmarnowaną twarzą hetmańską albo i rotmistrza swego nakarze UstWojsk 1559/86.]

II. Pf „karać” ‘wymierzać karę’ zformantem na- + się wyrażającym dosyt [kogo (G)] (1): Bym też nie żáłował/ ſnabyś miał dość ná tym/ Ześ ſię mnie nákarał: Proſzę ćieſz też zátym. GrabowSet C3.

Formacje współrdzenne cf KARAĆ.

KCh