[zaloguj się]

MALARZ (61) sb m

-rz (57), -rż (2), -rsz (1), -rs (1).

ma- (55), må- (3); ma- KwiatKsiąż; ma- : må- SkarJedn (1 : 1), KlonŻal (2 : 1); -årz, -arz- (w tym 2 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N malårz malarze
G malarza malarz(o)w
D malarzowi malarz(o)m
A malarza malarze
I malarz(e)m
L malarzu
V malarzu malarze

sg N malårz (20),G malarza (7).D malarzowi (1).A malarza (6).I malarz(e)m (1).L malarzu (2).V malarzu (1).pl N malarze (13).G malarz(o)w (3).D malarz(o)m (3).A malarze (3).V malarze (1).

stp, Cn notuje, Linde XVIIXVIII w.

1. Ten, kto maluje lub rysuje, najczęściej człowiek obdarzony talentem do malowania, twórca obrazu, rysownik; ilustrator, też dekorator; pictor Murm, Mącz, Calep, Cn (60): Murm 178; FalZioł III 30a; HistAl L4v; GliczKsiąż P8; Iáko gdyby kto iákiemu Rzemieſlnikowi dobremu/ álbo Piſárzowi/ álbo Málárzowi/ rękę vćiął/ ktorą on ſobie żywnoſć zárabiał/ powinien ieſt ránnemu poki będźie żyw [...] płáćić GroicPorz k4; KrowObr 209v; RejFig Aa6; RejZwierz 118, 122; ten popalił obrázy w kościelech/ y Lázárzá málárzá niepoſpolitego dał zábić ktory ie málował BielKron 168v, 3v, 126, 393v, 466; KwiatKsiąż H4v; Adumbro [...]/ Metapho. [...] pierwſzy xtałd á linią kłádę/ yáko czynią málárze niżły práwy xtáłd málowánia kłádą. Mącz 502a, 21c, 222c, 278a, 281b, 300a, 313a, 332c; Tu też ná tey figurze/ okázuie ſye wſzelkiey żyły pożytek. [...] Ale iż przezwiſká Członkow/ Niemieckim ięzykiem ſą opiſáne przez Málárzá: maſz tego wyłożenie niżey wypiſáne SienLek 34v, X4v; RejAp 60v; iáko dobry málarz/ cienięm/ wyſádzi rzecż/ y vcżyni ią oblą: á iáſnoſcią poda ná dálą/ ná głębią [...] podług potrzeby. owa kłádzieniem roznyoh farb/ iedney rzecży/ drugą wſpiera GórnDworz I5v, B7v, F [2 r.]; BielSat C3v; RejZwierc 20v [2 r.], 22v, 58; Bywáli też [w wojscze] y Málárze co cżynili tarcże/ drzewcá/ choćia inſzym obycżáiem niżli dziś. BielSpr 9v, 9; SkarJedn 227 [2 r.]; SkarŻyw 206; Albrycht Dyrar málarz niepoſpolity w Niemcách. KlonŻal D3v marg, D3, D3v; ReszPrz 101 [2 r.]; BielRozm 20; GórnRozm L2, N3; Calep 806b; Phil M4; KochFrag 21; WujNT 471; KmitaSpit C3v; SkarKaz 274b; Málárzá cudnych gwexow vcżą źiołká KlonFlis E.

W charakterystycznych połączeniach: dobry (dobrze umiejętny) malarz (3), misterny, niepospolity (2), pirwszy na świecie, przewyborny, stary; znaczony od malarza; opisany przez malarza; malarzowi potrzebny, malarz maluje (ma (wy)malować, (na)malował) (9), farby rozciera (2), zrysuje.

Wyrażenie: »sławny malarz« (5): Lysippus, Imię sławnego málárzá/ álbo ſznicerá Mącz 202b, 12a, 239d, 455d; GórnDworz R6.
2. Przepisywacz rękopisu (1): Były tedy miedzy onemy kśięgámi iedne Korfendoceńſkie cudnie po Grecku/ ále przez głupiego piſarzá piſáne: W tych [...] śmieſznie ſię piſarz omylił. [...] on to málarz tak po Grecku nápiſał BudNT przedm b5.

Cf [MALERZ]

ZCh