[zaloguj się]
[pdf]

MIOTEŁKA (11) sb f

o, e oraz a jasne.

Fleksja
sg
N miotełka
I miotełką

sg N miotełka (3). ◊ I miotełką (8).

Sł stp w innym znaczeniu, Cn notuje, Linde XVI – XVII w. (z Cn).

Dem. od „miotła” ‘związany pęk rózeg’ (11):
a. Narzędzie do bicia bicz; flagrum Mącz (4): BielKron E2v; Nie gniewa ſie Miſthrz ná dziecię/ á wżdy mu cżáſem miotełką wytnie RejZwierc 76v.

miotełka z czego (2): żem żeńſka płeć miękka [rzekła Libusa]/ przetho was miękką kaźnią karzę miotełką z rożdżek BielKron 318v; Flagrum, Bicz/ Rózgá/ Pręt á wiązanká/ Miotełká z rozg/ Rzemieniá álbo powrozów/ Bicz Tátarski. Mącz 129c.

b. Narzędzie do chłostania w celach higieniczno-zdrowotnych w łaźni (2): W łáźni myiąc w Sobotę/ [maciora pannę] miotełką vpierze/ A w Niedźielę do tańcá/ w Axámit vbierze. BielSat D2 [idem] BielRozm 26.
c. Narzędzie do zamiatania; scopula Mącz, Calep, Cn (5): Scopula, Miotełká. Mącz 373d; Calep 956a.
[Zwrot: »miotełką umiatać«: przeto trzebá cżęſto miotełką około gniazd [pawich] vmiátáć y chędożyć gnoy wymiátáiąc. Cresc 1571 576 (Linde).]
W przen (3):
Zwrot:»miotełką umiatać, zmieść« (2:1): Bo á co to wádzi duſſy Gdy ſie drobiozgu nákruſſy Iż ſie to miotelką zmiećie Wżdy ſie co zá to wygniećie RejRozpr Dv; ten ktory cżęſto miotełką ſpowiedźi świętey/ dom ſumnienia ſwego vmiátáć pocżnie/ niechay ſobie tego nabożeńſtwá lekce nie waży. LatHar 132, 137.

Cf [MIETLIK]

IM