Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: MOZGOWIEC

Następne hasło: [MOŹDERZEK] »

MOZGOWY (16) ai

Oba o jasne.

Fleksja

sg
m	N	mozgowy	f	N	mozgow(a)	n	N
	G			G	mozgow(e)j		G	mozgow(e)go
	D			D	mozgow(e)j		D
	A	mozgowy		A	mozgową		A	mozgow(e)
	L	mozgowym		L			L

pl
N	subst	mozgow(e)
G		mozgowych
D		mozgowym
A	subst	mozgow(e)

sg m N mozgowy (1). ◊ A mozgowy (1). ◊ L mozgowym (1). ◊ f N mozgow(a) (1). ◊ G mozgow(e)j (2). ◊ D mozgow(e)j (2). ◊ A mozgową (1). ◊ n G mozgow(e)go (1). ◊ A mozgow(e) (1). ◊ pl N subst mozgow(e) (1). ◊ G mozgowych (2). ◊ D mozgowym (1). ◊ A subst mozgow(e) (1).

Sł stp brak, Sł stp nazw os notuje, Cn s.v. błonka mozgowa, Linde XVIII w.

Znaczenia

Przymiotnik od „mozg” miekka ‘masa wypełniająca górną część czaszki’ (16)

Przymiotnik od „mozg” miekka ‘masa wypełniająca górną część czaszki’ (16):

a. Taki, który jest właściwy mózgowi (9): Theż proch z naſienia Rzeżuchy vcżzymiony [!] á w winie wypiti ieſth dobry naprzeciwko zimniczy z wilkoſci mozgowey. FalZioł I 90b; Tho drzewo Aloes ma mocz naprzeciwkho mdłoſciam ſerdecżnym, żołądkowym j mozgowym FalZioł III 3a, I 80b [2 r.], III 7b, V 8; bowiem to przichodzi zezbytku flegmy y też wielkiey wilgoti mozgowey GlabGad N7, Bv, I3v.

W charakterystycznych połączeniach: mozgowa(-e) mdłość (2), napełnienie (2), niemoc, wilkość (a. wilgota) (3), zimność.

b. Taki, który jest w mózgu (6): Lekarzſtwa na wrzod mozgowy. FalZioł V 40v, I 124d, V 8, 37v; Rutę w winie warz/ á on ſok piy ćiepło: wyćiągnieć zbytki mozgowe/ kthore ſye wſápkę zápiekły. SienLek 73.

W charakterystycznych połączeniach: mozgowa(-y) flegma, wrzod (2).

Zestawienie: »błonka mozgowa« = opona mozgowa; membrana cerebri, menix Cn (1): Siriasis. Zápalenie á zágorzenie mozgu y błónki mozgowey Mącz 396b.

c. Taki, który jest przeznaczony dla mózgu (1): Cżemu wſzytkie ſmyſły ſą w głowie. (‒) Bowiem tam ieſt ſtolec mozgowy od ktorego wſzytkie ſmyſły rządzą ſie GlabGad B4.