[zaloguj się]
[pdf]

NAPUCHNIENIE (12) sb n

a jasne, oba e pochylone.

Fleksja
sg
N napuchniénié
G napuchniéni(a)
D napuchniéniu
L napuchniéniu

sg N napuchniénié (4). ◊ G napuchniéni(a) (3). ◊ D napuchniéniu (3). ◊ L napuchniéniu (2).

Sł stp brak, Cn w innym znaczeniu, Linde XVIII w.; poza tym XVII w. (z Cn) w innym znaczeniu s.v. napuchać.

Wypukłość, nabrzmienie, puchlina (12): Żołć kozią kładą na fiſthuły z ſokiem łuczkowym, Takież y ine rany bez napuchnienia lecży. FalZioł IV 6b.

napuchnienie czego (8): Zaſię ieſtliby thakowe trudne zbycie łożyſka było z ſtrony napuchnienia tam tego nadolnego mieſtca Tedy ma baba mazać y odwilzać oleyki FalZioł V 25v; Lekarzſtwa przeciw napuchnieniu dimionek/ y zapaleniu łonka. FalZioł V 41v, V 25, 37v [2 r.], 41; Krá ieſt nápuchniénié Sledżiony. SienLek S[ss]2v; Varices ‒ Napuchnienię zeł [lege: żeł]. Calep 1102b.

napuchnienie w czym (1): PRzychodzi też cżaſem na dzieci z płacżu wielkiego wydęcie y napuchnienie w dymionkach, y też zapalenie łona. FalZioł V 41v.

W charakterystycznych połączeniach: napuchnienie dymionek (w dymionkach) (2), miestca nadolnego (2), moszen męskich, oczu, śledziony, wszystkiego ciała (2), żeł; napuchnienie od bolow wielkich.

Szeregi: »boleści i napuchnienie« (1): Ziłki nad koſtkami/ [...] zacięte puſzcżadłem: pomagaią [...] naprzeciw boleſciam y napuchnieniu moſzen męzkich. FalZioł V 59.

»napuchnienie i skurczenie« (1): trafuie ſie cżęſto iż po porodzeniu zoſtaie ta błonka [łożysko] w żywocie/ á tho dla [...] napuchnienia j ſkurcżenia od bolow wielkich mieſthcza nadolnego FalZioł V 25.

»wydęcie i napuchnienie« (1): FalZioł V 41v cf napuchnienie w czym.

a. Wrzód (1): Apostema ‒ Wrzod, napuchnienie, gruczoł. Calep 82b.

Synonimy: puchlina, zapuchnienie; a. gruczoł, wrzod.

Cf NAPUCH, NAPUCHNĄĆ

DJ