[zaloguj się]
[pdf]

NARASZCZAĆ (10) vb impf

Tekst nie oznacza pochyleń; pierwsze i trzecie a prawdopodobnie jasne (tak w na- oraz -ać).

Fleksja
inf naraszczać
indicativus
praes
sg pl
3 naraszczå naraszczają

inf naraszczać (1). ◊ praes 3 sg naraszczå (6). ◊ 3 pl naraszczają (2). ◊ part praes act naraszczając (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.

Goić, zabliźniać (o obrażeniach zewnętrznych i różnych schorzeniach) [co] (10):

naraszczać czym (3): zielona ozanka ma mocz goiączą rany naraſzcżaiącz ciałem FalZioł I 37b, 109d, II 4v, III 31d.

W przeciwstawieniu: »roztargać ... naraszczać« (1): SArcocolla [...] Mocz ſwą przez vcżynki ſwoie vkazuie/ Spaia y zraſzcża, ſciera j żrze/ roſtarga j naraſzcża mięſo w ranach FalZioł III 29d.

Zwroty: »ciało naraszczać« [szyk zmienny] (3): [pigwiana woda z przaśnym miodem] piegi z licz a ſpądza Thwardoſci z macicze roſpądza/ ciało naraſzcża wranach wſzelkich FalZioł II 10b, V 72, 99v.

»rany, fistuły (ciałem), mięso w ranach naraszczać« (5:1): Theż woda tego Koſmacżku zmieſzana z miodem/ z mąką wilczego grochu/ rany cżyſci y mięſo w nich naraſzcża FalZioł I 114a, 37b, 109d, II 4v, III 20b, 31d.

Szeregi: »czyścić i naraszczać« [szyk 2:1] (3): Kadzidło [...] rany głębokie ciałem naraſzcża y cżyſci zagniłoſci gich, wyſuſzaiącz potym goij. FalZioł III 31d, I 109d, 114a.

»wysuszać i naraszczać« (1): Palma z ſwemi Latoroſlami, z kwiatem/ z ſkorą/ z pęczkami ſą cierpniączego przyrodzenia y ſuchego/ rany wyſuſza y naraſzcża. FalZioł III 20b.

Synonim: goić.

Formacje współrdzenne cf ROŚĆ.

Cf NARASZCZAJĄCY, NARASZCZANIE

DJ