[zaloguj się]
[pdf]

NAWIESZAĆ (13) vb pf

Oba a jasne; teksty nie oznaczają é.

Fleksja
inf nawieszać
conditionalis
sg
2 m byś nawieszåł
3 m by nawieszåł
impersonalis
praet nawieszåno
participia
part praet act nawieszåwszy

inf nawieszać (1). ◊ fut 3 sg nawieszå (5). ◊ 3 pl nawieszają (3). ◊ con 2 sg m byś nawieszåł (1). ◊ 3 sg m by nawieszåł (1). ◊ impers praet nawieszåno (1). ◊ part praet act nawieszåwszy (1).

Sł stp brak, Cn s.v. wieniec kładę na kogo, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. nawiesić.

Powiesić wiele (z subiektywnym odczuciem wielości); często z odcieniem peior. [czego (pl a. coll.)] (13): RejKup r8v; NIe tho ſláchectwo czo herbów náwieſza/ Ieſli czo w cnocie nietrefnie pomieſza. RejZwierc 219v.

nawieszać na czym (2): Wyankow zwoſku day nadzyalaċ Na obraziech kas nawieſzaċ. RejKup k4v; RejZwierc 52.

W połączeniach szeregowych (2): Więc ſobie thu ná ſtárość dopiro groby kuią/ álábáſtry/ mármury/ y inſze rozlicżne kámienie łamią/ herby pozłacáią tablicżek náwieſzáią/ y mnimáią áby onych ſwych nikcżemnych á záziębłych cżáſow á żywotow mieli tą pámięcią nádſtáwić. RejZwierc 161, 52.

Szereg: »nawieszać abo naprzybijać« (1): álbo ná wrociech nadobnych ná tablicach herbow náwieſza ábo náprzybija RejZwierc 52.
a. O przybraniu człowieka (odzieżą, biżuterią itp.) (8):

nawieszać około siebie (1): á on idzye náwieſzawſzy dziwnych pſtrych chobotow około ſiebie RejZwierc 53.

nawieszać u kogo (1): Kocha ſie páni mátká kiedy więc knáflikow Náwieſza v pąnięciá/ náſzyie bryżykow. Vpſtrzy ie iáko proſię RejWiz 88v.

nawieszać na kogo (3): Pothym ná nię ielit á plugáwych kiſzek náwieſzano/ á płucá iey plugáwe ná głowę włożono/ thákże ią potym po vlicach wodzono RejZwierc 33v, 135v [2 r.].

nawieszać na kim [w tym: na sobie (1)] (2): Takież náſzemu bratu/ kiedy zblednie cnotá/ Nie pomoże byś ná nim/ náwieſzał y złotá. RejZwierz 84v; RejZwierc 70.

nawieszać komu na czym (1): Azaſz nie náwieſza kolnierzow Liśich páchołkom ná ſzyi RejZwierc 66v.

W połączeniu szeregowym (1): RejWiz 88v cf nawieć u kogo.

W porównaniu (1): iuż go [człowieka poczciwego] ná lepſzym bacżeniu y ná lepſzey piecży mieć muśi/ niżli owego dármolegá/ chociay nań cżáſem y złotá iáko pſtroćin ná dzięcioła náwieſzáią. RejZwierc 135v.

W charakterystycznych połączeniach: nawieszać chobotow, kiszek, knaflikow, kolnierzow, złota (3); nawieszać pachołkom, u panięcia, na szyi.

Formacje współrdzenne cf WIESIĆ.

RS