[zaloguj się]
[pdf]

NIEURODZAJ (12) sb m

W pisowni łącznej (11), w rozłącznej (1).

e oraz o prawdopodobnie jasne (tak w nie- oraz urodzaj); -åj, -aj-.

Fleksja
sg pl
N nieurodzåj
G nieurodzaju
A nieurodzaj(e)
I nieurodzaj(e)m

sg N nieurodzåj (6). ◊ G nieurodzaju (2). ◊ I nieurodzaj(e)m (1). ◊ pl A nieurodzaj(e) (3).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w.

Niedostatek płodów rolnych, liche plonowanie; sterilitas Vulg, Calep; infoecunditas Calep; tenuitas frugum, viduertas Cn (12): Ten lud ieſt vbogi/ y trochą ſie wychowywáią bo v nich wielki nieurodzay. BielKron 449v, 288v; Calep 534a; Sliwy węgierſkie/ y wiśnie bárzo dobre wędzone: kiedy ſie wiśnie zrodzą/ tego przycżynić dla nieurodzáiu: bo to trwa GostGosp 130.

W przeciwstawieniach: »nieurodzaj ... urodzaj (2), błogosławieństwo, hojność, obfitość« [w tym: obfitość, hojność (1)] (5): Otho ſiedm lath prziydą obfitośći wielkie y we wſzyćkiey ziemi Egypthſkiey: po ktorych będą záś drugie ſiedḿ lath tákiego nieurodzáiu/ iż zápámiętháią ludzie wſzyſthkiey ktora przed thym byłá hoynośći. Leop Gen 41/30; Iáko vrodzay ieſt błogoſłáwieńſtwo/ ták też záſię nieurodzay przeklęctwo. BibRadz I 2d marg, Ps 107 arg; GórnRozm B3v.

Szeregi: »głod i nieurodzaj« [szyk 2:1] (3): BielKron 388; náwiedził go [Jakuba] Pan Bog wielkim głodem y nieurodzáiem: iſz cblebá niemáiąc/ muśiał aſz do Egiptu po chleb ſłáć. SkarŻyw 349, 283.

»nieurodzaj i susza« (1): Ty rzeczy známionuią wielkie nieurodzáie y ſuſze. BibRadz I 73d marg.

Cf NIEURODA, NIEURODZAJNOŚĆ, URODZAJ

KK