[zaloguj się]
[pdf]

OCIĄŻENIE (10) sb n

o oraz pierwsze e jasne; końcowe e z tekstów nie oznaczających é.

Fleksja
sg pl
N ociążeni(e)
G ociążeniå
A ociążeni(e) ociążeniå
I ociążeniém
L ociążeniu

sg N ociążeni(e) (3). ◊ G ociążeniå (1). ◊ A ociążeni(e) (1). ◊ I ociążeniém (2); -ém (1), -(e)m (1). ◊ L ociążeniu (1). ◊ pl A ociążeniå (2).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów) s.v. ociężać.

1. Ciężar (4):
Przen (3):

ociążenie czyje [= przez kogo] (1): RejPos 287 cf Szereg.

Szereg: »brzemię i ociążenie« (1): Abowiemći iárzmo moię ieſt bárzo wdzyęcżne: á brzemię y ociążenie moię bárzo lekkie ieſt [iugum enim meum suave est, et onum meum leve Vulg Matth 11/30]. RejPos 287.
a) O grzechach [czego] (1): Onoſzći ieſt on báránek Boży ktorego nam Prorocy opowiedáli/ iż miał przyść á sſtáć ſie iáko báránek niewinny/ á miał ná ſię wzyąć wſzytki ociążeniå grzechow náſzych RejPos 275.
b) Nadmiar pracy [czego] (1): ZA prośbą Poſłow źiemie Hálickiéy/ y zá ociążeniém ſądu Ziemſkiégo onéy źiemie/ [...] roki Ziemſkié Kołomyyſkié in eodem vigore przenośimy do Háliczá SarnStat 731.
a. Uczucie przepełnienia, ciężkości wewnątrz ciała (1): inſza [woda] do lékarſtw chorobam pomocna być ma: to ieſt ſłodka/ źimna/ [...] y któraby piiąc/ áni w gárdle wołów/ áni w żołądku oćiążenia á gryźienia/ [...] przyczyny nie dáłá. Oczko 10.
2. Ociężałość, zmęczenie [czego] (1): A owſzem ten naſz ciemny wiecżor przyſzłey śmierći náſzey/ ktory nam z wielkiemi trudnoſciámi á z dziwnemi cięſzkoſciámi/ y z rozmáitemi niemocámi/ á z ociążeniem ciáłá náſzego/ przychodzi RejPos 110v.
3. Ucisk, udręczenie, krzywda, utrudnienie; angaria PolAnt (5): Potem gdy ich doległo rozliczne oćiążenie/ vćiekli ſie znárzekániem ku pánu ſwemu RejPs 159v; Iż choć ná nas takie ociążęnye przypada/ iednák my Pánu ná wſzem poddáni być mamy LubPs M2 marg.

ociążenie czyje [= wobec kogo] (2): Napirwei posłowie Ziemie Mazoweczkiei vielkie ocziazenie slacheczkie bicz opowiedaią a nawieczei vbogiei ZapWar 1545 nr 2646; RejPos 205.

ociążenie czyje [= przez kogo] (1): Mieyćież ná tym doſyć o Kſiążętá Izráelſkie/ [...] zdeymićie oćiążenia wáſze od ludu mego BibRadz Ez 45/9.

Synonimy: 1. brzemię, ciężar; 3. uciśnienie, udręczenie.

Cf OBCIĄŻENIE, OCIĄŻYĆ

MC