[zaloguj się]
[pdf]

OKOWANY (27) part praet pass pf

Oba o oraz a jasne.

Fleksja
sg
mNokowany fNokowanå
Gokowan(e)go G
Aokowany A
Iokowanym I
pl
N m pers okowani
subst okowan(e)
G okowanych
I m okowan(e)mi
inne formy
pl A - okowan(e)

sg m N okowany (9). ◊ G okowan(e)go (1). ◊ A okowany (2). ◊ I okowanym (1). ◊ f N okowanå (2). ◊ pl N m pers okowani (3). subst okowan(e) (2). ◊ G okowanych (2). ◊ A okowan(e) (4). ◊ I m okowan(e)mi (1).

Sł stp s.v. okować, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

1. Obity metalową blachą lub kawałkami metalu, umocniony na końcu metalem; crustatus, ferro praefixus, praeferratus Cn (17): BartBydg 55b; LibMal 1547/137v; Ma być kół vczynión ná wzwyż łokći dwá/ dobrze okowány Strum C3v; Tedy Aſtázyuſz kazał Gerwázego ták długo okowánemi baſałyki bić/ iſz wtym bićiu ſkonał SkarŻyw 566; kupuie: Tu ſól/ tu gárnce/ [...] tu wóz okowány KochFrag 28; KlonWor 10.

okowany czym (6): Do ktorego [ołtarza] też przypráwicie kołká miedzyáne/ w ktore będą záwłocżyć noſze ku noſzeniu z drzewá Setim okowáne miedzyą BielKron 33v. Cf »srebrem, złotem okowany«.

W porównaniu (1): Ale y źiemiá nie ieſt bez ſwoiéy ozdoby / Bo y tę Bóg oſzláchćił dźiwnémi ſpoſoby: [...] to kryſztałowémi Rzékámi: to łąkámi pięknie kwitnącémi. A w poły ią przepaſał morzem vrownánym/ Proſto iákoby páſem ſrébrem okowánym. KochFrag 22.

Wyrażenia: »pas(ek) okowany« [szyk 3:1] (4): Ieſzcże pani ſlicżnie chodzi Noſi paſek okowany Noſi wacek odezłota LudWieś A3v; RejWiz 39v; A dam/ powiáda Pan/ miáſtho okowánego páſá powroz RejPos 306; KochFrag 22.

»srebrem, złotem okowany« (3:2): Kſzięgi albo Msal. Axamitem czerwonem powleczoni, ſrebrem zlocziſtem na rogach i weiſrzodku okowani WyprKr 54v, 102v; Vcżynicie też nád nią [nad arką] koronę złotą w okoł/ y cżterzy kolcá złote [...]/ w ktore będą záwłocżone drzewcá álbo noſze z drzewá Setim vdzyáłáne/ złotem okowáne/ ktorymiby mogł nośić Arkę BielKron 33, 33v; KochFrag 22.

Przen (2):

W porównaniu (1): Toć ieſt oná Arká przymierza Páńſkiego/ dáry Bożymi rozlicżnemi zwierzchu y wewnątrz/ iáko złotem iákim okowána. LatHar 477.

Wyrażenie: »złotem okowany« (2): gdźie ono przeiáſne rozlicżnych cnot złoto/ ktorym byłá ſtározakonna oná Arká okowána? LatHar 215, 477.
2. Zakuty w żelazne okowy; compedibus admotus PolAnt; praeferratus Cn (10): SkarŻyw 595; StryjKron 467 marg; Ergastularius – Dozorca robot takich, iakie słudzi okowani czinią. Calep 371a; CHłopi tułáiący ſie/ [...] chcemy y vſtáwiamy/ áby przez vrząd mieyſki byli imáni y zátrzymáni: á potym okowáni niech będą obrácáni ku czyniéniu grobli SarnStat 520.

okowany z kim (1): Okowány z towárzyſzem. SkarŻyw 75 marg.

Fraza: »nogi były okowane« (1): BibRadz 2.Reg 3/34 cf Szereg.
Wyrażenia: »w łańcuch okowany« (1): Y indźiey [św. Chryzostom] do łáncuchá w ktory był Piotr ś. okowány bárzo teſkni. SkarKaz 41b.

»okowany w pęta« (1): BibRadz 2.Reg 3/34 cf Szereg.

»więzień okowany« (2): Abowiém ná niebie śiedząc pan wyſoko/ Raczył ſwé ku źiemi ná dół ſpuśćić oko: Aby płácz vſłyſzał więźniów okowánych KochPs 152; KochSob 65.

Szereg: »nie związany ani okowany« (1): Ręce twoie nie byłyć związáne/ áni nogi twe okowáne w pętá [manus tuae non ligatae et pedes tui non compedibus admoti erant] BibRadz 2.Reg 3/34.
Przen: Uwięziony (1):

W funkcji rzeczownika (1): Pan z niebá ná źiemię poyźrzał. Aby wyſłuchał wzdychánia okowánych/ y áby rozwiązał ſyny zámordowánych. LatHar 168.

Cf OKOWAĆ, OKUTY

LWil(iKŁ)