[zaloguj się]
[pdf]

ROZŁĄCZYĆ SIĘ (19) vb pf

sie (12), się (7).

o jasne.

W inf -łącz- (6), -łęcz- (1); -łącz- : -łęcz- BielKron (1:1); w pozostałych formach -łącz-.

Fleksja
inf rozłączyć się, rozłęczyć się
praet
sg pl
1 m m pers -smy się rozłączyli
2 m -ś się rozłączył m pers
3 m rozłączył się m pers rozłączyli się

inf rozłączyć się, rozłęczyć się (7). ◊ fut 1 sg rozłączę się (1). ◊ 1 pl rozłączymy się (1). ◊ praet 2 sg m -ś się rozłączył (1). ◊ 3 sg m rozłączył się (2). ◊ 1 pl m pers -smy się rozłączyli (1). ◊ 3 pl m pers rozłączyli się (3). ◊ part praet act rozłączywszy się (3).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Oddzielić się od kogoś lub czegoś, z kim, z czym pozostawało się w bliskim związku; rozstać się z kimś lub czymś, porzucić kogoś, coś; separare se PolAnt [w tym: z kim, z czym (15)] (19): Otóż Pan Chryſtus byćiem ná świećie/ nie opuśćił Oycá/ áni ſye z nim rozłączył: bo wedle Boſtwá ieden z nim był/ y w niebieśiéch był/ tu będąc. BiałKat 303v; CzechRozm 241v.

rozłączyć się od kogo (3): OpecŻyw 53; Y obrał ſobie Lot wſzytkę onę rownią nád Iordanem/ á ſzedł precz od wſchodu ſłońcá/ támże ſię rozłączyłi [!] ieden od drugiego [tj. Lot od Abrahama] BibRadz Gen 13/11, Gen 13 arg.

rozłączyć się na co [= na grupy] (1): Abowiem ácżkolwiek wſzyſtki pokolenia Izráelſkie miedzy ſobą były krewnośćią złącżone [...] y weſpołek ie piſmo bráćią názywa/ choćiaſz ſie potym rozrodźili y ná pokolenia rozłącżyli. CzechRozm 154.

a. O wniebowstąpieniu Chrystusa (1): A oto dwa anieli w biálym odzieniu na powietrzu ſie ijm [Maryi i apostołom] vkázali/ mowiątz k nim ty ſlowa: [...] Ten Iezus ktory wzięt od wás/ tako przydzie (iakoſcie go widzieli ijdącégo w niebo), dnia oſtatecżnego [...]. Tu uznatz możemy piecżolowanié miſtrza dobrégo o ſwych vcżnioch/ bo hned rozlącżywſſy ſie s nimi/ poſlál ijm anioly ku pocieſſeniu OpecŻyw 174v.
b. O śmierci (12): Pamiętáy ijżes mowil: trzeciégo dnia z mártwych wſtanę. Oto iuż dzis trzeci dzień iakos ſie gorzko rozlącżyl ſemną. OpecŻyw 164, [79]; ACzći mię ſerce boli Stachniku móy miły/ Iżeſmy ſye ták z ſobą nagle rozłączyli: Ale iż ták Pan Bóg chćiał/ mieſzkayże tám w niebie PudłFr 54.
Zwroty: »z ciałem się rozłączyć« (3): [Jozue mówi do Izraelitów:] Iuż ſie ia muſzę s ciáłem ſwym rozłęcżyć/ á rozumiem po was iż po mey śmierći Páná ſwego pobudzicie ná ſię BielKron 48, 141v; SkarŻyw 511.

»z światem, z nędzą świata się rozłączyć« [szyk zmienny] (4:1): Day [Panie] oſtatniey godzyny/ niſz ſie z światem rozłączymy/ w tobie vfanie/ w dobrey wierze ſkonanie SeklPieś 16; BielKron 141v; RejZwierc 166v; LatHar 644; [Władysław Herman] z woley Bogá ſwego, Rozłączywſzy ſię z nędzą świátá tego. Roſkoſz zázywa wiecznie trwáłych w niebie KlonKr B3v.

»rozłączyć się wiecznie« (1): Ani mam woléy z wámi rozłączyć ſię wiecznie/ [...] Proſzę/ niech zemną záraz mé rymy nieginą KochFr 41.

c. Zerwać stosunki, skłócić się (1): A wydárſzy mu [Ptolemeusz Aleksandrowi] corkę ſwą dał ią w małżeńſtwo Demetryuſowi/ á gdy ſię rozłącżył z Alexándrem [et alienatus est ab Alexandro]/ iáwnie ſię miedzy nimi wſzcżęły nieprzyiaćielſtwá. BudBib 1.Mach 11/12.

Synonim: rozdzielić się.

Formacje współrdzenne cf ŁĄCZYĆ.

Cf ROZŁĄCZENIE, ROZŁĄCZENIE SIĘ

PP