[zaloguj się]
[pdf]

OW (1450) pron

ów (32), ow (4); ó- : o- Mącz (5:1), KochFr (1:1), SarnStat (2:2); ow- (180), ów- (31); ow- : ów- Strum (5:11), Oczko (27:20).

Fleksja

sg m N ów (281). ◊ G owégo (40); -égo (5), -(e)go (35). ◊ D owému (50); -emu (4), -emu (1), -(e)mu (45); -ému SarnStat, GosłCast; -ému : -emu Oczko (2:1). ◊ A owégo (43), ów (17); -égo (6), -(e)go (37). ◊ I owym (27), ow(e)m (1) RejKup. ◊ L owym (13). ◊ V ów (1). ◊ f N owa (47), -owå (11), -ow(a) (7); -å BierEz, BibRadz (2), OrzRozm, KochJez, GrabowSet, PaxLiz, KlonWor, -a : -å RejZwierz (1:1), GórnDworz (11:1), Oczko (1:1). ◊ G owéj (49); -éj (12), -(e)j (37). ◊ D owéj (10); -éj (2), -(e)j (8). ◊ A owę (69). ◊ I ową (18). ◊ L owéj (12); -éj (2), -(e)j (10). ◊ n N owo (119). ◊ G owégo (42); -égo (6), -(e)go (36). ◊ D owému (3); -ému (1), -(e)mu (2). ◊ A owo (78), owégo (1) OrzQuin. ◊ I owym (17). ◊ L owym (20), owém (1) Oczko. ◊ pl N m pers owi (157). m an owy (1). subst m owy (17), owé (12); -y RejRozpr (4), SeklKat, RejWiz (3), RejZwierc (5), PaprPan, Oczko, NiemObr; -é GórnDworz (4), BudNT, ModrzBaz (2), SarnStat, CzahrTr, KlonFlis, KlonWor, -y : -é RejKup (1:1); ~ -é (1), -(e) (11). f owy (19), owé (14); -y RejWiz (4), BielSat (3), RejZwierc (4), BielSjem, BielRozm (4); -é GórnDworz (2), WujJud ModrzBaz (3), PudłFr, ActReg, OrzJan (2), JanNKar, SarnStat; -y : -é RejRozpr (1:1), Oczko (2:1); ~ -é (6), -(e) (8). n owé (9), owy (6); -é GórnDworz, BudNT, ModrzBaz (2), KochPhaen, PudłFr, PaprUp, OrzJan, SkarKaz; -y RejKup (2), SarnUzn, RejZwierc, StryjKron, SkarKazSej; ~ -é (3), -(e) (6). pl t owy (2). ◊ G owych (66). ◊ D owym (41), owém (2), owy (1) RejZwierz; -ym : -ém Oczko (3:2). ◊ A m pers owé (14), owy (11), owych (5); -é GroicPorzRej, Leop, BielSpr, BielRozm, GórnRozm, OrzJan (3), KlonWor (3); -y RejRozpr, RejAp, RejPos (3), GrzegŚm (2), RejZwierc, ModrzBaz; -ych BudNT, Oczko, WujNT -é : -ych GórnDworz (3:1); -y : -ych RejWiz (2:1); ~ -é (3), -(e) (10). m an owy (6). subst m owy (14), owé (10); -y RejRozpr, RejWiz (3), RejZwierz, BielSat, RejZwierc (6), StryjWjaz; -é GórnDworz (2), ModrzBaz, Oczko (2), PudłFr, OrzJan (2), KlonFlis -y : -é BielRozm (1:1); ~ -é (5), -(e) (5). f owy (11), owé (7); -y RejWiz (2), RejAp, RejZwierc (7); -é GórnDworz, KochFr, KochCz, KołakCath, KlonWor; -y : -é Oczko (1:2); ~ -é (4), -(e) (3). n owé (5); Leop, ModrzBaz (3), Oczko, owy (3) RejKup, CzechEp, Phil; -é (1), -(e) (4). pl t owy (1) BielRozm, ow(e) RejKup (1). ◊ I m owémi (9), owymi (2) KromRozm III, RejWiz; -émi (2), -(e)mi (7). f ow(e)mi (4), owymi (1) RejPos. n ow(e)mi (4). ◊ L owych (18).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) – XVIII w.

Znaczenia
I. Zaimek przymiotny; ille Vulg, Mącz, Modrz, JanStat, Cn; iste PolAnt, Modrz (679):
1. Zaimek wskazujący, zwykle towarzyszący rzeczownikowi, wyodrębniający osobę lub rzecz spośród innych istot lub przedmiotów podobnych (3): RejKup i2v; A ty Pietrze z łyſą głową Wárá wąſá z śiwą brodą. Byś nie wźiął máczugą ową. (did) Wyćiągnie rękę z máczugą. (–) MWilkHist B4v; PaxLiz C4.
2. W funkcji zbliżonej do rodzajnika określonego; ille alter, illic Cn (553):
a. Sygnalizuje, że chodzi o osobę lub przedmiot ogólnie znane bądź znane adresatowi wypowiedzi (186): Nuż więc ſtároſtowie owi Y tenći czáſem vłowi Bo choćia dzierży árendą Wżdy iednák oſtrzyſſki będą RejRozpr C4; A bárzo nam tępią dziatki Owy háwtowáne kwiatki Więc rzezane nogáwiczki Więc akxámitne trzewiczki RejRozpr I3, C, C4v, F [2 r.], G4, Hv (15); Kiedym ia iuż na ſwobodzie a przez prok [!] przeskocżył Wierę tam cżyń iuż czo racżyſz to ieſt wolno tobie Gdym ia na owey ſtronie wolnieyſzym iuż ſobie RejJóz F5v, M7; Czos też owy Byſkupowie Czynią/ maiaċ rozum wglowie. Gdy to ſwieczą proſte bydło RejKup N, e2, h5v, Kv, k6, n8, o8v; RejWiz 39, 40v, 57v, 59v [3 r.], 61 (16); MIlcżący bárzo máło/ rozny od mądrego/ Bo więc trudno rozeznáć/ kto ma więcey cżego. Ale ow ſzcżebietliwy/ ſzpyegá nań nie trzebá/ Bowiem on ſam wywoła/ od zyemie do niebá. RejZwierc 133, 88v, 89, 117, 122v; ten lud ieſt z drugiey ſtrony gwiazdy pułnocney/ około kthorey ow woz ná niebie obraca ſie BielKron 295; A w ten cżás ow przekop pámięći godny robiono około Káźimierzá Krákowſkiego/ w ktory poł Wiſły wpuſzcżono BielKron 375; OrzQuin C2v; SarnUzn D5; RejAp 118, 142; A gdy do faceciy przychodzi/ tám ſie wiele rzecży zániecháło/ wiele odmieniło: bo matto nato [głupiec od urodzenia], ábo owo, come puo eſſer egli dotto ſe non ha letto? [jako on może być uczony, skoro nie czytał (albo: skoro nie ma łóżka, skoro jest biedny)] żadnym ſpoſobem ták w Polſzcżyznie vść by nie mogło. GórnDworz B3; Chciałby I.M. kſiądz Biſkup/ áby miáſto gránia kart/ wynálazł każdy z W.M. grę rozumną/ ná kſtałt owych náſzich gier/ iáko bywáią/ ábo o ſłomie/ ná co dobra [...] ábo owá druga/ Nie będzie iey ten pił/ niechay ią on pije GórnDworz C3, B3, B3v [2 r.], B4, B4v [2 r.], B5 (15); RejPos 115 [3 r.]; Owy pludry opuchłe ſzkárpety/ moſtárdy/ Niedawno tho tu przynioſł włoſki narod hárdy. BielSat B3v; POydźieſzli też do owey piękney Sukiennice/ Tám też prędko wywrocą twoy mieſzek ná nice. BielSat B3v, B4, C2, D3v; Páthrzże záſię ná owy winarze iáko chodzą iáko kokoſzki z zádrobionemi twarzycżkámi RejZwierc 7; Niechże go z młodu nie báwią owemi Grámmátykámi/ Logikámi/ Aritmetykámi/ [...] álbo owemi záwikłánemi Poeckiemi fábułámi. RejZwierc 12; Pátrz záſię czo ſie ſkárbu Bożego popſuie ná owy pozłoćiſte nitki/ ná owy ſorboty/ ná owy teperelle/ ná owy dziwne tkánice/ ták ſzyte iáko háwtowáne/ że iuż y málárze wzorow nie náſtárcżą wymyſláć. RejZwierc 57v–58; iáko ieden pan was wyſławiał/ iáko powiedał że ſzkodá owego cżłowieká iż ſie domem zábáwił/ bo by ſie dworem parał/ byłby owo godny cżłowiek. RejZwierc 89; Tátármi zmurowano ow zamek w Krákowie RejZwierc 248, 32v [2 r.], 57v, 58 [4 r.], 58v [5 r.], 72v (40); BielSpr 49; StryjWjaz Cv; PaprPan E3; ModrzBaz 26v, 33v, 40, 92v, 98; z czego [kliju ziemnego albo nafty] Puſzkarze kule owy nieugáſzóné czynią Oczko 6v, 8, 14, 15v, 29, [40]; SkarŻyw 187; ZapKościer 1582/35; Skąd znáć iż ſię ieſzcże byłá owá donatio Costantini ficta nie wylęgłá. NiemObr 60; KochFr 18; WerGośc 243; BielSjem 20; PudłFr 32, 38, 53, 75; BielRozm 9, 12, 13, 14, 18, 29; Iáko też y owo iednánie ná Seymie po dekrećie Krolewſkiem/ y ſkazániu ná gárdło/ dobreli ieſt/ [...] puſczam to ná twoy właſny rozſądek. GórnRozm K2, Lv; PaprUp H, K, Lv; ActReg 94, 119, 141; Mica, Pulviculus ille, qui in arena quasi argentum fulget – Proſzek owłſnąci ſie w piąsku. Calep 660a, 482b; GórnTroas 40; GrabowSet Fv, Y2; OrzJan 108; A śmierć owá cżłowiecża nic nie ieſt inſzego. Iedno odſtąpić duſzy od ćiáłá ſwoiego. KołakCath B4; WysKaz 41; JanNKar C3v, F4; SarnStat 46 [2 r.], 621; SkarKaz 313b; CzahTr K, K3; GosłCast 71; KlonFlis B3, H4v; Przyſzedł [Judasz] z Miedziáną brodą/ cáłował go owym/ Dáiąc Háſło złodźieyſkie/ wąſem mośiądzowym. KlonWor 27, 11, 28 [2 r.], 48, 50, 63; ZbylPrzyg B2 [2 r.].

Połączenie: »ow to« (1): owto. Dziekąn nam wszytko kładzie ActReg 86.

W przeciwstawieniu: »ten ... ow« (3): maćie teraz nowe Rzymſkie paćierze [...]. Tychże ſie trzymayćie/ nie owych rymow ſproſtnych wáſzych. WujJud 187v; PudłFr 16; KlonWor 15.

Wyrażenia: eufem. »owa rzecz« [cf one rzeczy res illae Cn s.v. członek wstydliwy] (2): zá mąż iść nie chciáłá/ Chybáby ſpokoynego w ſwych rzecżach doſtáłá. [...] Ieſt tu ieden [...] Ma wſzytkiego doſtátek/ chyba owych rzecży RejFig Ee3; DAwnoć nie ſtoi owá rzecz/ Petriło/ A przedſięć igráć z niewiáſtámi miło. KochFr 45.

peryf. »owe krzywe żelaza« = kosy (1): Wioſná [...] Láto zá ſobą przywodzi/ w ktorym też w gorącośći iego [...] ludzie niemáłey pracey z owemi krzywemi żelázy vżywáią. RejZwierc 171v.

b. Sygnalizuje, że chodzi o osobę lub przedmiot wymienione wcześniej w tekście (31): RejKup 17v; żebyśmy my o tej postronnej obronie namawiać i stanowić nie mieli [...] bo owa postronna obrona należy na służebnym ludu Diar 41; Cżytałem iuż Poety/ mawiał s Philozophy/ [...] Owi też Philozophi śiłá nápiſáli/ A rozumy ludzkiemi práwie zámieſzáli RejWiz 82, 41v, 42v, 59, 69 [2 r.], 70v [2 r.], 74 [2 r.], 154; BibRadz II 133b marg; RejZwierc 87, 145, 163v, 175v, 176; Bo acż tákie tłumacżenie poſpolićie ſuperſtycią/ lub zbytnim do ſłow przywięzowaniem zową/ wſzakże nas ſam Bog tak owey Superſtycyi vcży/ gdzie ták mowi/ nieprzycżyniſz kniemv áni vbáwiſz od niego. BudBib b3v; Strum G; BudNT Kk3; ModrzBaz 72v; JanNKar F2; CiekPotr 13, 20v; CzahTr D4v, K; KlonFlis E2, G4v; KlonWor 67.
c. Sygnalizuje, że rzeczownik oznacza osobę lub rzecz, o której była mowa w tekście; qui Vulg (78): RejRozpr Iv; RejKup e8, k4, bb5v; Diar 59; RejWiz 33v, 54, 58v, 69v, 70 (12); Pod ktorimeś drzewem widział owo ludzi dwoie. KochZuz A5; ZOraẃ domá chowány/ wolno ſobie chodzi/ Ná owego dziwocżká/ káżdy s kiyem godzi. RejZwierz 125v; KochSat B4v; Bacżyłeś w.m. owego/ [...] co owo pochutnywáiąc ſobie chodził/ oględáiąc ſie to ná tę/ to ná owę ſtronę/ á iákimśi iáłowym ſmiechem/ powabiáiącz áby ktho przed nim zyął cżapkę? niewierzę themu/ ábyś go w.m. z owey poſtáwy nie oſądził/ iż wielki proſtak GórnDworz M, B4, E8, M5, P5v, T3v, Gg2; Bo gdy tu widziſz iż złośćiwy pomſtę bierze [...]. Abowiem ſie nád owym złoſnikiem dzyeie to ſłuſznie zá złośći iego RejPos 330, 221v; RejZwierc 91 v, 96, 148v, 158v, 160v; ModrzBaz [38], 86v; y ſſtąd owá Párácelſowá fántázya vroſłá Oczko 6, 9; KochFr 103; KochSz Bv; A iż tákie ieſt práwo/ że ná rány ma ten prżyśiądz kogo rániouo [!]/ [...] prżeto ow nieborak płáćić muśi niewinnie rány GórnRozm I, B3v, G3, G4v, H [2 r.], H4v (10); PaprUp K4v; ActReg 129; OrzJan 136; WujNT Rom 14/ 2; KlonFlis F2, G4v, H3v.

W konstrukcji rozróżniającej: »ow ... ow« (2): Pomożeſz komu złodzieiá vłápić/ to iuż owemu dobre czo go vłápił/ ále owemu drugiemu Pánu bárzo nieſmácżne kiedy z gáłęźi będzie południá wyglądał. RejZwierc 95v, 86v–87.

W przeciwstawieniach: »ten (8), on (2), drugi, tamten ... ow« (12): [senatorów] z owego pocztu szlacheckiego w tamten zbior Rady Koronnej sadzą Diar 33; przyſzli do niey [Maryi] [...] á zwierzyli ſie Máćierzy Elżbiećie co mieli vcżynić/ iż wſzedſzy ná pokoy do Krolá Kárłá zábili go: wnet záſię owá ſtroná weſołá byłá á druga płákáłá. BielKron 303; GórnDworz D4; RejPos 285; RejZwierc 158, 268; Strum G [2 r.]; Tego tu wloką/ ſám owego Mnichá. KochSz B3v; ále wſkaże do ſtrony o iednánie/ ná ktore gdy on vkrżywdzony nie będźie chćiał prżyzwolić/ [...] Tu ow zbrodźień/ nie czekáiąc dekretu/ [...] zábije ieſcze onego vkrżywdzonego GórnRozm B4v, H3v; LatHar 149.

W połączeniu szeregowym (1): Aleć y owe tituły/ y te zmyślone służeb zálecánia/ ty wſzytkie pochlebſtwá [et titulorum illa epitheta et hae fictae servitiorum commendationes et omnes assentationes]/ od ludźi nádętych [...] wymyślone ſą. ModrzBaz 60.

Wyrażenia: »ow nasz« (2): Kto ſie lepiey záchował/ pan álbo Stároſtá/ [...] Ale zá owym náſzym/ przedſię ciągną woły. RejZwierz 101; ActReg 130.

»owe(-y) słowa« [szyk 1:1] (2): Widżę miłý Pawlie żeti Wſſitky ſprawy znieba wzieti I znacżą to ſlowa owy Ze to będze Serop zdrowy RejKup q7; PudłFr 44.

Wyrażenie przyimkowe: »w ow czas« = wtedy (1): PRzyśiągłbyś ty/ iżeś mię w téy dródze ſtráwował: A ia záśię/ kiedym ſye z miéſzkiem poráchował/ Widzę/ żeś ty ku moiéy w ów czás był potrzebie PudłFr 34.
d. Sygnalizuje, że rzeczownik zostanie określony precyzyjniej w dalszej części tekstu (258): RejKup m6; Kiedy ow głos vſłyſzy dawaycie podatki/ To ſie iuż wierę ciągni by záſtáwić dzyatki. RejWiz 69, 92v; Owa liczbá wſzitkich ſynow Izráelſkich byłá ſzeſć kroć ſto tyſięcy y ieden tyſiąc/ ſiedm ſet y trzydzieſći. BibRadz Num 26/51; Tákże też kiedi owo kto wytrzeſzcżywſzy ocży/ pátrza/ iákoby ſie zápomniał/ ábo ſie ták z nicżego ſmieie/ iáko owi chłopi z wolámi w gorach do Włoch iádąc GórnDworz M, R8v; á to ſproſne ciáło [...]/ á ieſt iáko ow obżárły pies/ by ſie nabárziey náiadł dayże mu ſztukę mięſá/ bá thákći będzie długo gryzł áż iey nic nie zoſtánie RejZwierc 104v; Owe znáki parentheſes wiedz że ſię tu nigdy indziey niekłádą/ iedno gdzie ktore słowko dla ſnadnieyſzego z rozumienia przykłádam BudNT przedm d3v; Trzebá [...] ow obycżay zá káżdem słowem przyśięgáć/ do gruntu wygłádźić. ModrzBaz 61v; Oczko 8; StryjKron 487; GórnRozm E2; PaprUp K2; Przewyćiężyſz/ nieboże/ Leones et lynces, Maſzli owę monetę IN HOC SIGNO + vinces. KlonWor 12; Więc ſię ową regułką wymawiaćie práwną [...]: Quod iure fit, iuſte fit. KlonWor 64.

W przeciwstawieniu: »ten ... ow« (1): Z temi złącżone ſą y owe poſtáwy/ do zmyślánia y ochylánia vprzędźione/ podrigánie/ cżapki zeymowánie/ pocżćiwośći wyrządzánie ModrzBaz 60.

Wyrażenie: »owe(-y, -o) słow(k)a(-o)« [szyk 10:1] (11): RejKup dd4v; KrowObr 196v; GórnDworz O4; ále owo ſłowko Bog miły zápłáć/ wielka tho nagrodá RejZwierc 95; BudBib b4v; BudNT przedm b5v; ModrzBaz 19; GórnRozm E2; Phil R3; JanNKar F3v.

~ Połączenie: »ow ... ktory« (1): pocżęli vżywać owych ſłow załoznicá/ nauſznica/ ktorych y ia vżywam BudBib c. ~

α. Jako zapowiednik lub odpowiednik zdania podrzędnego względnego lub spójnikowego (233):

Połączenia: »ow ... aby« (1): nic inſzégo niezoſtáwi/ czymbyś ſie vbeſpieczyć mógł/ ieno owę kautią/ ábyś mu [Turczynowi] zgołá niewierzył. OrzJan 105.

»ow (...) co« (110): RejRozpr F2v; RejJóz A4; Więc ze owy ſylny łżowie Czo ie zowież Doctorowie. RejKup h6, 14v; GroicPorzRej C3v: RejWiz 8, 38v, 40, 41, 59v (18); UstPraw A4v; RejFig Bb3; RejZwierz 77v, 112; BielKron 97v, 435; RejAp 148; GórnDworz G2, Gg5, Kk3v, Kk6 (8); BielSat B4, B4v, C3, C4; á miey záwżdy porſirius przy ſobie ow cżarny kámyk co złotá probuią RejZwierc 19; ieſt podobien ku owey nádęthey pile/ czo ſie tłucże od ſciány do ſciány kiedy zá nią ſzaleńcy biegáią. RejZwierc 143, 36v, 49, 52, 58, 59 (25); HistHel B4v; Strum C, H4v, Iv; NIe owyć to żołędzye co świnie iadáią/ Stoią ći zá Káſztány co ie przedawáią PaprPan H3v, Bb; ModrzBaz 42, 71v; Oczko 7, 8, 9, 11v, 28v; Ad idem bráćia ad idem Do browáru z owym dźiádem. Co ſam ſobie przekwintuie Iż v drzwi Iezuſa cżuie. MWilkHist E3; Płácżą też po ogrodźiech niewymownie owi Co przyſzli z Helleſpontu bogowie wierzbowi. KlonŻal B, A2v; KochPieś 29; BielRozm 14 [2 r.], 20, 22, 30 [2 r.]; GórnRozm G3v, H [2 r.]; PaprUp L2v; GostGosp 104, 150; GostGospSieb +3v; OrzJan 108; Nie owá Politicá co do cżáſu bywa. KołakCath C3, B3v; CzahTr [D]v; O by ſię o tę wolność ſtáráli owi wolni/ co pełni ſą mężoboyſtwá/ nieczyſtośći/ łupieſtwá/ lichwy/ zdrády: á mowią/ Ia wolny. SkarKazSej 692b; KlonFlis F3, H2; Są też ieſzcże ſynowie Merkuryuſzowi/ Co domá trwáć nie mogą Kurſorowie owi. KlonWor 51, 4, 44, 60, 66, 69.

»ow ... czemu« (1): gdzie owo Problemá wſpomina/ cżemu białogłowy poſpolicie ſą ná te łáſkáwe/ ktorzy im odeymuią florem virginitatis GórnDworz B3v.

»ow ... gdy (a. kiedy)« (11): Albo owo weſele kiedy ſie po kąciech Tłucżecie/ wyſkákuiąc by ſzkápy w chomąciech. RejWiz 66v, 93v; Mącz 131a; GórnDworz Ov, Q7; RejZwierc 157v, 269v; A niema być ćierpian ow obycżay/ gdy Pánienki w tańcu przykro obrácáią ModrzBaz 36v, 116; NiemObr 76; KlonWor ded **3.

»ow ... gdzie (a. kędy)« (5): gánili náſzy/ owe vcżty wymyſlone/ gdzie káżda potráwá s cukrem/ bo ſłodkość prędko omierznie GórnDworz F, B5, F, Q3v; A do ówéy Sadzáwki/ kędyś ná przechowánié wſadźił Kárpiętá/ nie puſzczay wielkiéy wody Strum Pv.

»ow ...iż (a. że)« (5): A wſzákoż też widamy owę zápádłą á nikcżemną myſl/ iż ſie też ni nacż dobrego nie przygodzi/ gdy chłop ſiedzi iáko kozieł z záwieſzoną brodą RejZwierc 54; Ow też obycżay/ że ieden zákupuie iáki towar po wſzytkiem Páńſtwie/ [...] trzebá zniſzcżyć ModrzBaz 34, 85v; Oczko A3v; KochWr 36.

»ow ... jaki« (1): ow zawrot/ á nieſtworność w głowie/ iáką cżuią ludzie niepowſcięgliwi GórnDworz Gg5v.

»ow ... jako« (1): Polſká nie potrzebuie [...] owego wſpominánia/ iáko ſie Sokrates przećiwko Alcibiadowi záchował GórnDworz B3v.

»ow (...) ktory« (96): woniey nie lubey/ ieſt prawie woniey owey czebule podługowathey ktorą zową łuk FalZioł III 31b, III 19b, V 75v; RejPs 61v; SeklKat x3; LubPs K; RejWiz 5v, 61v; Mącz 160b; Kámienny otok/ ieſt ow muł ktory z kámieniá bruśnégo płynie SienLek Yyy; RejAp 113v, 178, 179v [2 r.]; á owá kſięgá pod łáwą lega/ ktora ſie ſłowy/ á nie rzecżą nádſtáwia. GórnDworz G8v; Teſkność też owá/ ktorą miewa cżłowiek z odiechánia od miłey od ſwej/ nigdy nań [na dworzanina] nie przypádnie GórnDworz Mm4v, B3v, B8v, D7v, E3, F6 (32); HistLan F3v; RejZwierc 19v, 139v, 164, 187; WujJud 186; Bom ie [słowa] owemi kryſkami okreſzał/ ktore po Grecku/ parentheſes zowiemy. BudBib b3v; Strum B3, Mv [2 r.], Rv, R2; Ow też obycżay/ ktorego poſpolićie żołnierze vżywáią/ prziśięgáć przez słońce ábo gwiazdy/ zgánion ieſt ModrzBaz 87, 20, 36, 37, 54, 61v (12): Oczko 2, 17v, 28; NiemObr 107; GórnRozm Bv, F3, Hv, H4; PaprUp D3v; Dentale – Drzewno owo na ktore pług wbiiąią do oranią. Calep 306a; Phil M3; KochCz A4; OrzJan 74, 88; WujNT 8; WysKaz 10; PowodPr 64; SkarKaz 44a, 515b; Nie kocham ſię ia w onych [errata zmienia: owych] trefnych obyczáiách Y byſtrych, ktorymi ſię lżą y ſzpecą. CiekPotr 20; Y owoć nie dobie práwo/ ktore poimáć nawiętſzego złoczyńce nie każe SkarKazSej 701a, 675a, 698a; PudłDydo Bv.

W przeciwstawieniach: »ten (2), taki ... ow« (3): Bo y owá tablicá śiłá przed tą miewa/ Ktora ták goło wiśi/ co piſána bywa. RejWiz 8; A rychley nieſláchetnego iáwnego thákiego grzeſzniká [katolicy] miedzy ſobą záwżdy w powadze máią/ niżli owego pocżćiwego á cnotliwego ktoryby chciał mieſzkáć wedle zakonu Páńſkiego RejAp 179v; GórnDworz G8v.

Wyrażenie przyimkowe: »w ow czas« = wtedy (2):

~ Połączenie: »w ow czas ... kiedy« (2): Powiédz mi Iáśiu/ coć ſye w ów czás dźiáło/ Kiedyś był przegráł tálárów niemáło PudłFr 5; GostGosp 12. ~

3. Wyodrębnia z określonego zbioru część elementów (zawsze w połączeniu z „ten”) (60):
Szeregi: »(i, już, to) ten, (a(l)bo, i) (i, już, to) ow« = jakiś, niektóry (58): FalZioł V 41: zbłądźi też tá álbo owá fárá/ ten álbo ow koſćyoł álbo dioceſia. Zbłądźi y ten álbo ow narod/ Ale wkoſćyele poſpolitym żaden mi błądu nye vkaże KromRozm I N3v, F3v; KromRozm II ſ2v; KromRozm III Ev, Q3v; KrowObr 225v; Dziś ábo iutro poiedziemy do miáſtá tego ábo owego/ y ſtrawiemy tám rok Leop Iac 4/13; OrzList e4v; Mącz 173c, 215b, 311a, 336c, 357c, 384d [2 r.], 418d; SarnUzn D4v; SienLek 124; GórnDworz S7v, Bb4, Cc6; A iż nam to ieſt dopuſzcżono/ ábychmy ſie tu ná ſwiecie y tymi y owymi náukámi/ a zwłaſzcżá pocżćiwemi/ báwili RejPos 63; RejZwierc 209; Wiárá Powſzechna tá ieſt; ktora nie dźiś/ nie wcżorá/ nie ná tym álbo owym mieścu vroſłá; ále ktora wſzędźie [...] od wſzytkich trzymaná byłá WujJud 1; BudBib 4.Esdr 11/20; ModrzBaz 67, 92v; Oczko 38; niemiánuie mu [Bóg Abrahamowi] tey ábo owey krainy/ bliſkiey abo dalekiey/ vrodzáyney ábo niepłodney/ ſpokoyney ábo nieſpokoyney: iedno zgołá tę/ ktorą vkázáć miał SkarŻyw [282], 543; CzechEp 67, 130, 262, 268 [2 r.], 355; KochFr 9; ReszPrz 10, 12 [2 r.]; WerGośc 250; Dobrze ći y też owi mowili Poſłowie. BielRozm 6; Wolność zdrowiu y cáłośći Rżeczypoſpolitey dogadzać ma/ nie tey/ ábo owey oſobie. GórnRozm B2v; my bydłá náſzego nie poruczamy w opiek temu/ ábo owemu wołowi/ ábo ktoremu inſzemu bydlęćiu. GórnRozm M4v; PaprUp F; GostGosp 122; LatHar 69; WujNT 324; iżeś ty dobróm ſkárbowym w tym á w tym/ tę álbo owę ſzkodę wyrządźił SarnStat 141, 141, 412, 509, 532, 1284; KlonFlis E2; KlonWor 2.

»ani ten, ani ow« = żaden (2): Neutrobi habeam stabile stabulum, Ani ná tym/ áni ná owym mieyſcu. Mącz 246b, 511a.

4. Wprowadza rozróżnienie w zbiorze dwuelementowym (zawsze połączeniu z „ten”) (63):
Szereg: »(i) ten, (i) ow« (63): RejWiz 140; chłop proſty [...] ánie wie co to vććiwość/ áni temu wierży/ iżby Pan Bog zle vczynki/ y nátym/ y ná owym świećie káráć miał GórnRozm F.
~ Wyrażenie: »ta i owa strona« [w tym: (i), (ani) na tę i (ani) na owę (28), (i) z tej i z owej (16)] [szyk 60:1] (61): FalZioł V 21c, 22b, 26; GlabGad N5v; LibLeg 7/33; Diar 25; BielKron 120v, 124, 195, 204, 244v (9); Mącz 129d [2 r.] 246b [2 r.], 253a, 333b, 344c, 486b, 509d; GórnDworz G7v, M, V8v; GrzepGeom C2; BielSpr 17v; KochMon 22, 30; ModrzBaz 25v, 27v, 28, 87, 102v; CzechEp 40, 114, 233, 321; Wſzyſcy poyrzeli s tey ſtrony/ y z owey/ Litował s płácżem káżdy ſwey krolowey. KochSz B4v, B3v; KochWr 34; ZawJeft 19; Utrobique – Zobudwu mieſc. Utroque – Stei y zowei ſtroni. Calep 1145a, [697]b; Phil C3; Oczymá ięłám miotáć/ z owéy y z téy ſtrony GórnTroas 35, 68, 70; GrabowSet Q4, R2v; KołakCath B4v; JanNKar F; SarnStat 1081 marg, 1098 marg, 1104 marg, 1123; KmitaSpit B4v; SkarKaz 310a; CiekPotr 7. ~
II. Zaimek rzeczowny; ille Vulg, Modrz, JanStat, Cn; is Vulg, Modrz; alius, iste Modrz (724):
1. Zaimek zastępujący rzeczownik lub inny wyraz pełniący składniową funkcję rzeczownika (540): Bo inſza rzecz ieſt z ową/ niſzli zową MurzOrt B3.
a. Zastępuje występujący w tekście wcześniej rzeczownik lub inny wyraz pełniący funkcję rzeczownika (234): BierEz N; Bo y ſkápy nie ták wloką Gdy iedno iednego ſieką A ćiężey przydzie ná owy Kiedy vſtánie ſiodłowy RejRozpr Gv, F2v; RejKup g7v; Diar 41; Ano łotr z nierządnicą podzyelą ſie ſnádnie/ Owá gdzye co wyłudzi/ á ow też vkrádnie. RejWiz 139v; Bo wżdy owi [pijanice] s pożytkow/ ieſli co zgrzeſzyli/ Acżechmy dopirucżko tu o nich mowili. RejWiz 175, 17, 68, 70, 70v, 71v, 113; Leop 1.Mach 5/34; RejZwierz 74v [2 r.], 118v; BielKron 162, 406; GórnDworz K4v, S, T2, T4v [2 r.], T5, T6 [2 r.], Dd4v; Złothnik gdy komu złoto álbo ſrebro robi/ tedy iemu dobrze iż pieniądze bierze/ á owemu też dobrze iż złoto álbo ſrebro do domu odnieſie. RejZwierc 94v, 33v, 95 [2 r.], 104v, 105, 143v (11); BielSpr 42v; KochMon 30; WujJud 9v; ModrzBaz 124v; SkarJedn 34; Oczko 33v; bo tego czáſſu ruſnice Niemcy wymyſláć poczęli/ [...] iáko owych kilka ná Zamku Wilenſkim w ſkárbie widzimy StryjKron 411; KochFr 58; KochPhaen 22; RZékł Heretyk: Krzywégo Theologá maćie. [...]: To Kátholik. Ow záśię: Proſtych doſyć mamy. PudłFr 6; A coż [...] więc ſłychamy/ o náiazdách ná domy/ o mordách/ o gwałćiech [...]/ prawdáſz owo bywa/ czy to nam báią GórnRozm A4; Bo co owo młódź ślećie do Włoch dla tańcow/ dla lutnie/ nie prżynioſzą [!] owi z ſobą tego/ co by Koronie było zdrowo GórnRozm D3v, H, Iv; ZawJeft 13; ActReg 86, 89, 119; GrabowSet G3; OrzJan 128; KołakCath Cv; JanNKar C3, C3v; SarnStat 474; SiebRozmyśl B; GosłCast 5, 29; Sámi zá to niewierni Iudaſzowie tyią. Szpitale łákną/ pragną/ źiębną/ nędzę klepią: A owi ludźiom ocży reieſtrámi ślepią. KlonWor 50, 4, 15, 36, 51, 66 (9).

W konstrukcjach rozróżniających: »ow (...) ow« (19): Położ gdzye pod ſłońcem śnieg/ lod/ woſk/ á wodę/ Położże glinę/ błoto/ vźrzyſz wnet niezgodę. Owo wnet zátwárdzyeie/ owo ſie roſpłynie RejWiz 142, 95v, 127v, 139v, 140v; RejZwierz 115; BielKron 187, 248, 374v; Pápiſtowie iedni/ á Ewányelikowie ſą Polacy drudzy/ [...] Ow woła/ Niechcę miéć w Polſzce Królá Pápiſty: á ów záśie/ Niechcę miéć Królá Ewányeliká. OrzQuin Y4; RejAp 59v; BielSat B3v; BudNT Mar 12/5-6, 1.Cor 11/19; BielRozm 12; GostGosp 36; KlonFlis D4; KlonWor 73, 74.

W przeciwstawieniach: »ten (72), on (7), ty (4), drugi (3), nasz (2), jeden, taki, tamten ... ow« (91): Gorſzy ieſt zdraycá domowy/ Niżli nieprzyiaćiel iáwny: Tego śię niegdy wyſtrzeżeſz/ Owego nigdy nie możeſz. BierEz R4; RejKup V v; Diar 40 [2 r.]; Pátrzay y Soyká w klatce oſzemłána bywa/ Głádſza owo co w leſie wolnośći vżywa. Chociay owę przykryią á dádzą twarogu/ Lepiey náſzy wygráli w leſie chwałá Bogu. RejWiz 54v, 40, 78, 140, 140v, 172v; Leop 1.Mach 8/30; UstPraw H4v; IEden w obycżáiu miał/ kogo potkał witał/ Drugi ktoby chciał pánnie gonić kwoli pytał. Ten niewie co ſie dzieie/ idzie z ręką k niemu/ Ow mnima iż ná kolbę/ y da rękę iemu. RejFig Dd3v, Bb6 [2 r.]; RejZwierz 133; BielKron 31v, 80v, 82, 187, 224v, 367; Mącz 509d [2 r.]; GórnDworz S2v, T4v, T5; A wſzák też y Iudaſz tákże pokutował iáko y Piotr [...]/ ále nie w obudwu iednáka wiárá byłá: on przyſzedſzy á vpadſzy w roſpácż obieśił ſie/ á ow nie przeſtał płákáć áż ználazł miłoſierdzye v Páná ſwoiego. RejPos [290]v, 164v, 227, 321v [2 r.]; GrzegŚm 55 [2 r.]; Wielka tho rozność złego od dobrego/ Tego Bog zdobi/ á niſzcży owego. RejZwierc 212, 176, 248, 268 [2 r.], 269v; [Ateńczycy] wſkazáli do Lácedemonow: iż ich poſłow nie puſzcżą/ áżby też oni Krolá ich puśćili/ co muśieli vcżynić Lácedemonowie/ gdy im ſzło o wiele perſon zacnych á owym tylko o iednę. BielSpr 38; Czarną owcę i białą miejcie pogotowi, Tę ziemi, owę słońcu, a my Iowiszowi Inszą przyniesiem KochMon 22; ModrzBaz 95; KochPs 164, 166; KochTr 4; Wilenſkiey y Trockiey ziemie Sláchtá záſtánowiłá ſię z chorągwiámi ſwymi/ ći z czerwoną/ á owi z błękitną. StryjKron 527 marg, 175; Widzę orłá białégo/ koniá téyże śierći/ Ten mieczem/ ów piorónem groźny KochJez A4; Dźwiná/ y można Wołhá: owa ku Gdańſkiému A tá záśię ku morzu płynąc Chwáleńſkiému. KochJez B3; KochEpit A3v; ANi w młodéy roſkoſzy/ áni w ſtáréy widzę/ Owéy proſto żáłuię/ á téy ſię záś wſtydzę. KochFr 62; Ty to woliſz/ á ów záś przy owym zoſtawa. KochFr 113, 111, 132; KochPhaen 7, 19; KochSz A3, A4, B3; KochMRot A2; KochPieś 11; GórnRozm B4, I3v, M2; KochProp 13; ZawJeft 27 [2 r.]; ActReg 164; GostGosp 14; GostGospSieb + 2v; GrabowSet T4v, V4v; KochAp 11; KochFrag 50; OrzJan 37, 127; RybGęśli A2v; WujNT Matth 23/23; SarnStat 601, 1306 [2 r.]; SiebRozmyśl H3; CiekPotr 69, 80; GosłCast 15; KlonFlis C3; Muśim Zydy iednáko y Iudaſzá winić/ Ci kupili CHRISTVSA, ow go ſmiał zácenić. KlonWor 15; Y ty co ná tey drodze ſwe właſne vtracaſz/ Y ty co ſię tám co rok ná iáłmużnę wrácaſz: [...] Ty ſwoie właſne tráćiſz/ ow cudzego prośi: Ty dáremny koſzt wiedźieſz/ ow piekło odnośi. KlonWor 53, 7.

Wyrażenia: »ow drugi« (4): RejWiz 40; ActReg 135; Támtę część puſzczam tobie przzed [!] ſobą: á ty mnie Owę drugą puść w dobym [lege: dobrym]. CiekPotr 80, 69.

»ow jeden« (1): Bo obádwá [łakomieć i potrzebnik] iednák ſwym vmyſłom doſyć cżyniąc bez thrudnośći być nie mogą. Ow ieden biega áby ſwych pożytkow nie opuśćił/ á iżby záwżdy doſypował. A ow záſię biega áby co gdzie wybiegał á iáko może nábył RejZwierc 105.

»ow pi(e)rwszy« (2): RejZwierc 142; páńſtwá/ y królewſkié bogáctwá dwiémá [...] rzeczámi ſtoią: Naprzód ſczęśćiem/ [...] potym mądrośćią [...]: która mądrość/ ácz podleyſza ieſt owégo piérwſzégo/ więtſza iednák nád inſzé wſzyſtkié przymioty y dáry OrzJan 92.

Szeregi: »(i, a(ni)) ten i (ani, albo) ow« (24): nye przyćiſka nas piſmo ktemu/ iżebyſmy ty dwá vrzędy [biskupstwo i kapłaństwo] [...] zá yeden mieli/ yáko Lutherani máyą [...]. A nyerzkąc tego álbo owego/ ále obu nye máyą. KromRozm III I2v; Kátárzyna Málcherowa [...] z náwodu cżártowſkiego/ [...] cżęśćią theż przez żydy námowiona/ Krześćijáńſką wiárą wzgárdziłá/ wybrawſzy ſobie wiárę mieſzáną/ trzymáłá y s tą y z ową/ zwłaſzcżá Zydowſką BielKron 424, 216v; SienLek 37v; RejAp 125v; RejPos 50; WujJud 172v, 173v, 235v; ábo przedawcę oſzukáią/ [...] ábo Kupcá/ [...] A choć też áni tego áni owego nieoſzukáią [nihil horum]/ wſzákże chęć oná kupowánia towáru/ nie dla vżywánia/ ále dla zyſku/ przedśię wyſtępku niemoże być prozna ModrzBaz 34; StryjKron 240; CzechEp 156; KochSz B4; GórnRozm E3v; gdy dźieći gromádá Mnie otaczáłá/ [...] Gdy tá/ y ów chćiał bydź cczón mym pocáłowániém. GórnTroas 63; WujNT 456, 519, Eph 4 arg, s. 738; JanNKarGórn H2; SarnStat 134, 561; SkarKaz 610b; y to chwali co ieden czyni y mowi/ y to co drugi przeciwny czyni y mowi/ á obiemá nieżyczliwy áni vprzeymy. y temu pochlebuie y owemu: á ſwoie myśli/ iákoby obu oſzukał. SkarKazSej 662a.

»ty i ow« (1): Wroć ſię bráćie ty y ow KlonWor **2.

b. Zastępuje występujący wcześniej rzeczownik, który zostanie bliżej określony przez następujący bezpośrednio tekst (89): RejKup Rv; PAni przynioſłá dudká pod fártuchem pſtrego/ Drugiego w ręce miáłá owego ſrebrnego. RejFig Bb4; RejZwierz 78v, 131; SarnUzn D5; RejPos 139v; Y káżdy pewnie woli wſieść do owey [łodzi] proſtey á nie málowáney á pewney á mocney/ niżli do owey málowáney á dziuráwey. RejZwierc 68, 15, 68, 74, 136; ModrzBaz 120; KochPhaen 2; KochFragJan 3; JanNKar E2, Fv, F2; KlonFlis H; Rękę Lámátuſowę w chyżu ſwym poimał: [...] Y do drzwi ią przykował: Ow przynitowány/ Stal w progu iák ná poły łotr vkrzyżowány. KlonWor 42, ded **3v, 12.

W konstrukcjach rozróżniających: »ow ... ow« (2): Abowiem pátrzay moy miły brácie/ iáko [...] ieſt wielka rozność [...] miedzy pożytkiem á miedzy poććiwoſcią. [...] Owo z grzechem/ bo mu iuż káżdy y zaźrzy y nie życży/ y radby wydárł kędyby mogł. A owo záſię z wielką życżliwoſcią/ s ſtárániem RejZwierc 268, 268.

W przeciwstawieniach: »ten (8), on, taki ... ow« (10): RejFig Aa; RejZwierz 112; pozwalałći [kacerz] Kápłaná/ ále nie tego z Rzymu/ ále owégo od Cálwiná OrzQuin Aa2v; GórnDworz F4; GrzepGeom F4; RejPos 131v; RejZwierc 70, 76, 164; to ſłowo záś/ móy/ ináczey brzmi niż owo Buog JanNKar Fv.

Wyrażenie: »ow drugi« (3): áby [...] wynálazł káżdy z W.M. grę rozumną/ ná kſtałt owych náſzich gier/ iáko bywáią/ ábo o ſłomie/ [...] ábo owá druga/ Nie będzie iey ten pił/ niechay ią on pije GórnDworz C3, B2; PaprUp Lv.
α. Jako zapowiednik lub odpowiednik zdań podrzędnie złożonych spójnikowych lub względnych (50):

Połączenia: »ow (...) co« (30): RejWiz 71v, 79v, 99; RejFig Bb4; RejZwierz 71; Y ná koniá dzielnego chociay w proſtym ſiedle wolałby káżdy ku potrzebie wſieść/ niż ná owego vpſtrzonego co ſie wſpina/ wirzga/ á ogonem hárcuie. RejZwierc 68, 7, 31v, 54v [2 r.], 59, 83, 85v, 167; BielSpr 72; Oczko 14v, 15v, 21, 25v, 30v; KlonŻal E3; ReszHoz 129; PudłFr 41; GórnRozm E3, I4; JanNKarKoch G2; SkarKaz 520a; GosłCast 70; Dobry zyſk pewny á prętki choć rowny/ Stráſzny ow głowny Co nim Fortuná ſzáwia ná ſwym kole KlonFlis E2v, G4.

»ow gdzie« (1): á gdy cżytano publice Conſtitucye tego to Bráctwá/ przyſzło do owey gdźie ſię bráćia obowięzuią/ [...] żeby ſię nie wſtydźili ſtać v kośćiołá proſząc Iáłmużny. WysKaz 41.

»ow (...) ktory« (18): RejRozpr C2v; Ktory Hetman pánie Myſzkowſki w.m. ſie lepſzy widzi/ ow li ktory ſtáwi bitwę/ á będąc w niebeſpiecżeńſtwie/ iednák wygra: cży ow ktory odiąwſzy śiłę nieprzyiacielowi/ przywiedzie go rozumem/ [...] iż ſie bez bitwy podáć muśi. GórnDworz Ff6, Cv, Aa2v, Ff4v [2 r.], Kk2v; RejZwierc 96v; Strum H3v; ModrzBaz 65v; kto ſye róznośćiam wód podźiwi? ſą ſłóné/ kwáśné/ ſmrodliwé/ [...] Są téż owé/ którym ſye tám ludźie dźiwowáć więc zwykli Oczko 8, 16v, 24, 25v, 29v; KochFragJan 3; OrzJan 11.

»ow ... że« (1): taki odpis wm̃ posyłam, iakiby miał bydź zatemi ratiami ktores wm̃ wypisac raczeł a zwłascza owę ostatnią zebedzie trzeba contra ActReg 140.

W przeciwstawieniach: »ten(że) (10), on (4), taki (2), takowy ... ow« (17): RejFig Bb4; GórnDworz Cv, Aa2v, Kk2v; y onemu żołądkowi roſpieſzcżonemú záwżdy káżda rzecż záſzkodzić więcey będzie mogłá/ niżli owemu ſękowátemu co przywyknie z młodu y złemu y dobremu. RejZwierc 7, 83, 85v, 96v; BielSpr 72; Oczko 21, 29v; ReszHoz 129; GórnRozm E3, 14; ActReg 140; Boże day nam táką [wiarę]/ á ſtrzeż nas owey niepłodney y gołey/ co y dobre vczynki [...] gáni. SkarKaz 520a; GosłCast 70.

Wyrażenie: »ow drugi« (4): RejRozpr C2v; RejWiz 71v; Ow też záſię drugi co ſie tylko ná grzegorze álbo ná waśiłki rozmyſlał RejZwierc 31v; PudłFr 41.
c. Oznacza osobę lub rzecz, którą określi bliżej bezpośrednio następujący tekst (216): Więc y owi z niſſych ſtanow RejRozpr I3v; BielKron 52v; iż owi ná bacie/ áni vciecz áni rátunku żadnego dáć ſobie mogli GórnDworz Y7v, N2v, Ii5; á iáko owi ná morzu/ gdy nawałność powſtánie/ gárdzą drogimi towárámi WysKaz 12.

W przeciwstawieniu: »ten ... ow« (3): A ták owi v dworá to nád tymi máią/ Iż iákiey chcą bieſiády tákiey vżywáią. RejWiz 73v; KuczbKat 135; WysKaz 20.

Wyrażenie: peryfr. »ow na dole« = diabeł (1): A ow s tego ná dole iáką roſkoſz miewa/ Kiedy ſie tych rycerzow [pijaków] iuż pewnie nádzyewa RejWiz 175v.
α. Jako zapowiednik lub odpowiednik zdania podrzędnie złożonego spójnikowego lub względnego (209):

Połączenia: »ow (...) co (a. o czym)« (148): Fleytuch ieſt v Barwierzow: owo czo wyſkubaią nici z ſtarey chuſty FalZioł V 100, V 100v; LibLeg 11/41; RejRozpr C4v, D, Dv, F3, G2v, I2v; LibMal 1545/105v; RejKup v8v, x6v; BielKom D2v; Ow co tu ſtroną iechał tego zową Rixá/ To ieſt ták chłop zuchwáły przekąſałby y pſá. RejWiz 74v, 54, 66v, 68, 68v, 73 (15); Leop Ier 29 arg, 2.Mach 12/6; RejZwierz 59v, 67v, 85v, 103, 119v, 133v, 138v; Noe przecućiwſzy dowiedzyał ſie/ iż ſie omylił ná przyiáźni ſyná iednego/ dzyękował owym/ co go zákryli BielKron 6, 270, 406; SienLek 32 [2 r.]; RejAp 179v; GórnDworz B3, K4, Q6v, Q8, Rv, T5, Cc7v; BielSat N4v; márynarz ſtáry á bywáły [...] dáleko ieſth potrzebnieyſzy niżli owi co po powroziech biegáią RejZwierc 163v, 31 [2 r.], 57 [2 r.], 63v, 71v [2 r.], 74 (26); BielSpr c2, 14, 27, 55; HistHel B4v; Strum B4, C2, N3; BudNT Rom 2/7, 8; ModrzBaz 28v, 34, 63v, 122v; Oczko A3, A4v, 5v, 10v, 12 (12); SkarŻyw 173; KochFr 45; GórnRozm B, B4, Cv, G4v, Hv [2 r.] (10); KochProp 6; KochWr 23; ActReg 73; GostGosp 30, 42; GórnTroas 23, 45, 67 [2 r.]; KochCz Bv; GrabowSet Yv; OrzJan 59, 85, 120, 126; KołakSzczęśl [D]; RybGęśli B; WysKaz 31; JanNKar Cv, D3; GrabPospR L4, M2v; Owym záś co w Czyścu my ná źiemi bárzo wiele ſłużym SkarKaz 637a, 387a; GosłCast 6, 66; KlonWor 49, 55, 70, 71.

»ow (...) kiedy« (7): RejWiz 173; tákież y owego oſzukániem w.m. nie názowieſz/ kiedy dobry złotnik/ wziąwſzy Rubin [...] vcżyni gi dobrze czudnieyſzy GórnDworz N5v, N2v, N5, Q, Q8; KmitaSpit C5v.

»ow (...) kto« (3): GórnDworz F5v, T4; ow záśię kogo vkrzywdzono/ bárzo łámęntuie ná tákie práwo GórnRozm B.

»ow (...) ktory« (51): Niemáłoć y ow pomoże/ Ktory ćię w zbytku wyſtrzeże. BierEz L4v; RejRozpr C4v; RejWiz 70, 77v, 171v, 173; RejAp 145; GórnDworz C2, D3, E8v, G6v, H6 (16); KuczbKat 410; RejZwierc 103v; RejPosWstaw [414]v; ModrzBaz 33v, 67, 72v; Oczko 13v, 15v, 27; Bo á coż po owym ná woynie/ ktory nágo/ á z kijem idźie? GórnRozm K3v, B4, C4v, G3v, L, M2; ZawJeft 37; ActReg 135; Phil H2; GrabowSet Yv; OrzJan 33, 46, 122; LatHar 111; A ten obycżay ow to poſpolićie miewa/ Ktory ſię ſpobożnego cżłowieká náśmiewa. KołakSzczęśl C2v; WujNT 63, 606; SkarKaz 609b; TOmicki/ ieſli nie gánią owego/ Ktory ku chwale świeći lámpą/ oney W ſobie chwalebney/ świętey/ niezmierzoney Swiátłośći SzarzRyt A2v.

W przeciwstawieniach: »ten (22), taki (2), on ... ow« (25): LibLeg 11/41; RejZwierz 103; GórnDworz Kv, M4v, O2, Cc7v; ále iego [roztropnego człowieka] nadobne vpominánie [...] pożytecżnieyſze ieſth niżli owego co wytrzáſka wſzytko iáko grom RejZwierc 77v, 159, 159v; BielSpr 27; ModrzBaz 72v; NIenagorzéy tego bóg oddźielił/ którému Niedawſzy páńſtwá/ niedał by zayźrzał drugiému. [...] Ow ſię wdźiale/ mym zdániem/ dał oſzukáć márnie/ Co nigdy ſyt niebędźie/ choćia zewſząd gárnie. KochFr 45; ieśli to dobrże/ tákiego nie imáć: ábo owego/ ktory z nieprżyiáćielem Koronnem ma porozumienie GórnRozm C4v, Cv, E3v, G3v, I2v, M2; KochWr 23; GórnTroas 67; GrabowSet Yv; OrzJan 122; LatHar 111; WysKaz 31; GosłCast 6.

2. W funkcji zaimka nieokreślonego (zawsze w połączeniu z „ten”) (121):
Wyrażenie: »ow drugi« (1): KromRozm II r3v cf »ani w tym, ani w owym«.
Szeregi: »ani w tym, ani w owym« = w żadnym (1): Bo nyemáſz tego áni wtym/ áni w owym drugim dwoygu piſmye KromRozm II r3v.

»czasem to, czasem owo« = różne rzeczy (2): Zywi śię [szwaczka] iáko może gorzałką/ nićiámi/ Czáſem tym czáſem owym iáko wiećie ſámi. BielSat B4v [idem] BielRozm 14.

»(i) ten, (i) ow« = różni ludzie (13): Tho wſiſtko Swiętim oddają Themu owemu pacziorek RejKup Rv; KochZg B; RejAp 139; GórnDworz D8v; RejZwierc 112, 112v; Strum M; CzechRozm 19; Ten cudzoźiemcem/ y ów mię zowie. KochPs 100; PudłFr 23; Calep 324a; CiekPotr 49, 79.

»(i) to, (a(l)bo, i) owo« = różne rzeczy (70): RejKup p6, t4v; RejWiz 53, 68, 136, 169v; Leop Iac 4/15; RejFig Ee4; RejZwierz A4; OrzRozm T3; KwiatKsiąż L; Mącz 7a, 42c, 59b, 72a, 78c (20); ále ludźie á zwłaſzczá ſłużebni/ to y owo mówią OrzQuin Lv; bo mi ſie zda/ że mu [dworzaninowi] ieſzcże y thego/y owego nie doſtáie GórnDworz Ccv; pánie Derſniaku [...]/ ſnadź ſie j w.m. ſámemu/ y to y owo nie raz przydáło w miłośći. GórnDworz Dd, B2v, K7v, N4, O5, V (10); RejZwierc 107, 111; CzechRozm 228; Oczko 36; Ná woli twey cżynić to/ ábo owo. SkarŻyw 81, 261; KochTr 15; CzechEp 96, 191, 198, 241, 253, 261, 265; CzechEpPOrz **2v; PudłFr 49; GórnRozm Kv; Calep 1054b; GostGosp 158; LatHar 662; WujNT 557, 595, Iac 4/15; iżeś ty [...] mówił to álbo owo przećiw perſonie królewſkiéy SarnStat 141; CiekPotr 20; ZAbawmy ſię tym y owym/ Po tym wierſzu ták ſurowym. CzahTr K3, [D]v; SkarKazSej 662a.

eufem. »i ten i ow« (1): Procaces manus, Płoche á wſzeteczne ręce/ które y tego y owego ruſzáyą. Mącz 324b.

»ni to, ni owo« = nic (2): Iż iáwnie wſzyſcy widzą/ co im ſrodze ſzkodzi/ Wżdy káżdego ſwawola práwie zá nos wodzi. [...] Ni o to ni o owo práwie nie niedbáią RejWiz 175v, 121v.

»ni z tego, ni z owego« = nie wiadomo dlaczego (2): ieden drugiemu od máthki náłáie/ ſłow ſzkárádych ni s tego/ ni z owego náſádzi GórnDworz N2v, M5v.

»temu ani owemu« = nikomu (1): iżby temu/ áni owemu vblizſzenie [!] nie bylo. GórnRozm Lv.

»ten a(l)bo ow« = ktoś (5): A nie nować to w Kośćiele/ że zá tego álbo owego oſobnie Mſzą miewáią WujJud 229, 229 marg; iżeś ty pánnę ábo wdowę/ ábo żonę tego ábo owégo vnióſł y zgwałćił. SarnStat 142; iżeś ty woyſko zebrawſzy ná zamek/ tego ábo owégo ręką nieprzyiaćielſką dobył SarnStat 142, 142.

»ten to, ow owo« = różni ludzie, różne rzeczy (3): Gdy/ ten to/ ow owo powiedział/ przyſzło ná iednego ſtárczá/ kthory [...] rzekł. GórnDworz P3v, Tv; WerGośc 253.

»to ten, to ow« = różni ludzie (6): gdy ſobie to ten/ to ow podráźił/ ięli pytáć GórnDworz S5, P8, R5v, S8; To tego/ to owégo wdźięcznie obłápiáiąc KochTr 9; WerGośc 250.

»to to, to owo« = różne rzeczy (11): tákże mowiącz to to/ to owo/ przyſzli w rozmowie do cżárnokſięſtwá GórnDworz T4, Q2, Q8v, R6, S5; CzechEp 96, 109; GórnRozm E2; ActReg 84, 85; WyprPl A2v.

3. Zaimek oznaczający osobę lub rzecz bliżej nie określoną; ktoś, coś, ten lub inny, niektóry, pewien, jakiś (63): iedennaśćie vcżniowie ſzli do Galileie ná gorę gdzie im był poſtánowił Iezus: Y vyrzawſzy go pokłonili ſię iemu/ á owi [quidam autem] wątpili BudNT Matth 28/17.
a. Gdy wyróżnia dwa lub więcej elementów spośród zbioru wieloelementowego (40): RejWiz 73v [2 r.]; Ow też cháłupę przedał y miłą oycżyznę: Záraz y rozum przepił/ y przegrał iśćiznę. [...] Ow ná zdrowym do tárgu/ ná chromym do domu KlonWor 68.

W połączeniach z innymi zaimkami lub wyrazami pełniącymi funkcję zaimków (14): ForCnR A4v; oćyec z ſynem álbo źyęćyem [...] ſye nyezgadza. Ale ten z Melánchtonem dźyerży/ on z Ozyándrem/ ow z Bucerem/ drugi z Brencyuſem KromRozm I Gv; BielKom Bv; GórnDworz Ii4; GrzegŚm 56; CzechEp 198; KochMuza 27; Prawdá nie ieſt moiá/ álbo tego/ álbo owego/ ále ieſt wſzyſtkich poſpolita ReszPrz 100; GórnRozm Nv; GórnTroas 11; KochPij C2; KlonWor **2, 7, 73.

W przeciwstawieniu: »ten ... ow« (22): nye wſſyſtcy ſą ápoſtołmi/ áni proroki/ áni doktormi. rć. ále drudzy tymi/ drudzy owymi KromRozm III Hv; RejWiz 7; GrzegRóżn Kv; Mącz 91b, 509d; OrzQuin C2v; Prot C4; GórnDworz C6, Q7v, Gg2; RejPos 111v; Ze w ludzkie głowy [Bóg] wlepił rózné obyczáie: Ten to lubi/ á ow záś indźiéy ſye podáie. KochMarsz 154; Ten prośi Bogá/ by rychley ſwitáło/ Ow rácżey/ żeby nocy przybywáło. KochSz C2v; GórnTroas 31; Opádli duſzę mą/ pełni ochoty Nieprzyiaćiele: ten/ ow/ precż z niey żenie/ Dáry GrabowSet Ov; [cesarz turecki] wſzytkié kráie przechodząc/ iákoby źimnicá iáka/ té miiáiąc/ owé nápádáiąc: iedné przymiérzem do czáſu/ drugié mieczem trzymáiąc/ wſzytkié vćiſnął OrzJan 9; LatHar 186, 478; WujNT 323; CiekPotr 44, 79; GosłCast 62.

b. Gdy odróżnia elementy zbioru dwuelementowego (22):

W przeciwstawieniu: »ten ... ow« = hoc ... illud Mącz (22): Widziſz rozne przypadki w zwycżáioch káżdego Iednemu ſie chce tego/ drugiemu owego. RejWiz 141v, 43v; Neuter [...], Ani ten áni ów/ żaden ze dwu. Mącz 246b, 66b, 243b; LeovPrzep Cv; gdi ſie dwá biją/ [...] iedni temu/ drudzy owemu dziwnie życżą GórnDworz D5; [dworzanin] widząc w iednym tho/ w drugim owo/ [...] może ſobie wzyąć śiłá w głowę GórnDworz E6v; BudBib b3; SkarJedn 39; Oczko 21v; SkarŻyw 538; KochFr 113; GórnRozm N2v; Bilinguis – Mętlarż, raz toadrugy owo mowiący. Calep 131a, 56b, [697]b; GostGosp 36; Phil B3; KołakSzczęśl A3; RybGęśli D; SkarKaz 275b.

III. Zaimek rzeczowny (tylko n sg: owo) (47):
1. W funkcji wskazującej: ten, który jest wskazany jako podmiot (8): Owo po drugiey ręce iechał Simulator/ Wierz mi że też y owo śilny Prokurator. RejWiz 74; Cżłowiek ieſt mdły/ nikcżemny/ á grzechem záſlepiony: á owo [czart] záſię cżuyny/ biegły/ chytry RejPos 329v; RejZwierc 89, 175v; Lecż y owo známienite ſą krzywdy [Insignes sunt et illae iniuriae]/ ktoremi lichwiarze/ łákomcy/ á vrzędow łápácże Rzecżpoſpolitą trapią. ModrzBaz 82.

W konstrukcji rozróżniającej: »owo ... owo« (1): Sąśiádá zábić á Tátárzyná iednákowa śmierć/ ále nie iednákowa rzecz ieſt: [...] á czemu? bo owo brát/ á owo nieprzyiaćiel Koronny. OrzRozm L.

W przeciwstawieniu: »to ... owo« (1): gdyż to przyrodzony ieſt obyczay/ á owo nabyty SarnStat 1306.

2. Zastępuje występujący wcześniej wyraz lub kontekst (3): Nuſz taxa ná pozwiech/ á zaſz owo nie iaſne ſą rżeczy? GórnRozm F4v.

W przeciwstawieniach: »ten, to ... owo« (2): RejZwierc 76; NA wſzytkim Pátrycému ten obraz ieſt rowny/ Chyba to/ że ten milczy/ á owo wymowny. KochFr 61.

3. Zaimek zostanie określony przez bezpośrednio następujący tekst (36):

W przeciwstawieniu: »to ... owo« (2): RejZwierc 221v; A to dla złego wydawánia/ oddawánia/ y ſzáfunku: owo dla nierychłego wypráwowánia żołnierzow. VotSzl B4.

α. Jako zapowiednik lub odpowiednik zdań podrzędnie złożonych spójnikowych lub względnych (34):

Połączenia: »owo (...) co« (6): RejWiz 54v, 72v; Lecż nie onego Smoká/ co s ſkrzydły máluią/ Gorſzy owo co w poloch/ w kołpacech hárcuią. RejZwierz 78v; GórnDworz P2; RejZwierc 160v; Oczko 23v.

»owo (...) gdy (a. kiedy)« (14): Wim [!] ze owo bywa ſlotko. Gdy glową ſwietego Iana Daż czalowacz za barana. RejKup k3; RejWiz 66; Przypátrz ſie temu káżdy/ ieſli owo nie trefnie/ kiedy trefi koſá ná kámień? GórnDworz Q5, Gv [2 r.], Q, T6, Kk2; RejZwierc 101v, 236; Nuż/ á owo co/ gdy dla śmierći Sędźiego [...] rokow pięć/ ábo ſześć/ á czáſem więcey niż dźieśięć lat nie będźie? GórnRozm I4, I2; KlonFlis F; KlonWor 74.

»owo (...) iż (a. że)« (9): KromRozm II nv; kiedy im náturá cżego nie dáłá/ thedy ony rozumem chczą tego nádſtáwić: ſtądże vroſło owo/ iż ſie [białegiowy] máluią GórnDworz Gv, G3v, H3, I5v; Owo ćię też niech nie obraża áni trwoży/ żem po Marku położył Ewánielium Iohana ś. BudNT przedm d3; Oczko 13v; GórnRozm I2; k temu wnet ſie prężą [gonty]/ co znáć po owym gdźie dách przećiw południowi/ że co lat kilko łátáć trzebá. GostGosp 96.

»owo (...) jako« (3): RejWiz 147; Przypomnię też y owo/ iáko białągłowę bárzo zdobią piękne zęby GórnDworz G2; GórnRozm Fv.

»owo ... kto« (1): ábowiém nie iuż owo mężny ieſt/ kto ábo ſię rozgniewawſzy/ ábo máſłoku opiwſzy/ wpádnie w woyſko/ iáko ſzalony ſzukáiąc śmierći GórnTroas 4.

»owo ... qui« (1): Ale owo gorſzy/ qui ſua perdiderunt cum deeſt, aliena ſequuntur KochWr 34.

W przeciwstawieniu: »to ... owo« (1): á niechći to dźiwno niebędźie/ że wodá ten iad ma/ gdyż mnie ówo dźiwnieyſza/ co w Kámięńcu Podolſkim/ ludźie nátur ſłábych [...] ták ſye zárażáią Oczko 23v.

Wyrażenia: »owo drugie« (2): KromRozm II nv; Tákoweyże też ieſt kuźniey y owo drugie/ kiedy cżłowiekowi ktory niema noſá mowi ktho/ Ná cżoż ty brácie kłádzieſz okulary? GórnDworz Q.

»owo wszytko« (1): ſniłoć mi ſie owo wſzytko/ czom w.m. powiedał GórnDworz P2.

MMk