[zaloguj się]
[pdf]

OŻENIENIE (30) sb n

o oraz pierwsze i drugie e jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N ożenienie
G ożenienia
D ożenieniu
A ożenieni(e)
L ożenieniu

sg N ożenienie (11); -é (1), -(e) (10). ◊ G ożenienia (8). ◊ D ożenieniu (3). ◊ A ożenieni(e) (3). ◊ L ożenieniu (5).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.

1. Zawarcie związku małżeńskiego przez mężczyznę; matrimonium, nuptiae Mącz; connubium Calep (29): Piſał kxięgi Theofraſtus o ożenieniu do Iowiana w ktorych pytanie cżyni, możeli ſie mądry ożenić BielŻyw 108; Yáko tedy chwalem Ariſtoteleſowe mnimánye o ożenyenyu/ że we trzydzyesći y w ſſesći lath męſſcżyzná ożenić ſie ma GliczKsiąż P3, O8v, P4; iż ten Philozoph [Sokrates] vcżył pocżćiwych ſpraw á pomiernego żywotá/ o ożenieniu/ y o wychowániu dzyathek/ y o goſpodárſtwie á powinnośći dobrego cżłowieká RejWiz 45v, 32v; Mącz 211a; RejZwierc 32 marg, Bbb; SkarŻyw 508; A Ia záś ták rozumiém/ że do ożenienia/ Nie ſtanu wyſokiégo/ nie dobrégo mienia: Náwet áni gładkośći ták wam ſzukáć trzebá/ Iáko wſtydu/ á cnoty/ dárów przednich z niebá. KochDz 104; Sponso – Zrękowini czinie do ozenienia. Calep [1000]b, 243a; LatHar 116.

ożenienie czyje [w tym: pron poss (4), G sb (1), ai poss (1)] (6): Ne mora egomet meis nuptiis siem, Abych ſam ſwemu ożenieniu ná przeſzkodźie nie był/ nie omieſzkał. Mącz 233a; RejZwierc A5v, 30v; CzechEp 168 marg; SarnStat 25; GrabPospR K3v.

ożenienie z kim (2): Rownemu z rownym ożenienie nalepſze. RejZwierc A5v [idem] 31v.

Zwroty: »na ożenienie wieść« (1): Is mihi persuadet nuptias quantum queam ut maturem, Ten mie ná ożenienie wiedzie ábych ſie s nim co nárichliey álbo co náprędzey poſpieſzał. Mącz 424c.

»w ożenienie wstąpić« (1): thák żeby álbo lepyey było kápłanem oſtáć/ álbo zgániwſſy then ſtan ná ożenyenye ſie myeć y w ono wftąpić. GliczKsiąż O4.

Wyrażenia: »czas ożenienia« (1): Czás ozenyenya. GliczKsiąż P2v marg.

»czas godny ku ożenieniu« (2): TAles Milezyus gdy go mátká námawyáłá iżeby ſie ożenił/ zwykł był mátki them zbywáć żeby yeſſcże był cżáſu godnego nye myał ku ożenyenyu GliczKsiąż O8, O8v.

»dobre ożenienie« (1): bo powiedáią iż to ſą przyſmáki do dobrego ożenienia/ vrodá/ obycżáie/ przyiaciele/ á pomoc. RejZwierc 31v.

»ożenienie z przeszkodą« (1): Ożenienie z ktorąkolwiek przeſzkodą przyrodzoną/ Boſką/ ábo Kośćielną. LatHar 116.

2. Połączenie [z kim, z czym] (1): Fundowánia Rzeczypoſp: ná religiey ożenienie z nią. SkarKazSej 680b marg.

[ożenienie kogo: Z strony tegoż ożenienia kolegiatów z jezuitami dobrze by je zawiesić do słusznego czasu. Cochan II 168.]

Cf OŻENIĆ SIĘ

EW