![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.jpg){kind=logo}
| « Poprzednie hasło: [ROZPĘKAĆ SIĘ] | Następne hasło: [ROZPĘTAĆ] » |
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}
[ROZPĘKNĄĆ SIĘ vb pf
o prawdopodobnie jasne (tak w roz-).
Fleksja
| praet | ||
|---|---|---|
| sg | ||
| 3 | m | rozpęknął sie |
| imperativus | |
|---|---|
| sg | |
| 3 | niech sie rozpęknie |
| conditionalis | ||
|---|---|---|
| sg | ||
| 3 | n | by sie rozpęknęło |
praet 3 sg m rozpęknął sie. ◊ imp 3 sg niech sie rozpęknie. ◊ con 3 sg n by sie rozpęknęło.
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.
Znaczenia
Ulec rozerwaniu (o powierzchni, powłoce, skórze):
Zwrot: »rozpęknąć się na poły«: Podlug sswietego Ieronima, bi byl Iudas skrussenye myal, bog odpusczilbymv byl grzech widanya bozego ssyna. agdis obiessyl ssye, rospeknal ssie napoly. SprChęd 63.
Przen:
Fraza: »serce przed smętkiem się rozpęknęło«: [mówi Maryja:] A gedno, ysby twa pomocza nyewspomaganoby sercze moge, A mocza boza dziwnye nyevczwierdzano, cząstokrocz yvs przed smedkie(m) by ssye rospeknelo. SprChęd 98.
a. O wrzodach; przen: Poczkay máło niech ſie im y ten wrzód rozpęknie/ Vyźrzyſz że ſie nie ieden ich ſmrodu przelęknie ŁaszczRecepta 106.
Formacje współrdzenne cf PĘKAĆ SIĘ.
Cf ROZPUKNĄĆ SIĘ]
RS