[zaloguj się]
[pdf]

PIERŚNY (4) ai

e jasne.

Fleksja
sg
fNpierśnå
Gpierśn(e)j
pl
D pierśnym
A subst pierśn(e)
L pierśnych

sg f N pierśnå (1). ◊ G pierśn(e)j (1). ◊ pl [D pierśnym.] ◊ A subst pierśn(e) (2). ◊ [L pierśnych.]

Sł stp: pierśni, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów ze SpiczZioł).

Przymiotnik od „pierś” w znaczeniu podstawowym (4):
a. Mieszczący się w piersiach (1): A ieſtliże ſie trafi [dziecię położone] nogami, Tedy hak założyć za koſci pierſne [piersi SienHerb 212a]/ albo za pacierze. FalZioł V 33v; [Pierśnym żyłam lekárſtwo. Cresc 1571 nlb 5v, nlb 6v].
b. Dotyczący piersi (o chorobach) (2): Nowego orzecha iądra rozeżwać w vſtach á przyłożyć na bolącżkę [...] ſuchę żyły obrażone goij/ ociekłoſci ſcieńczaią á zwłaſzcża pierſne. FalZioł III 18d; gałecżek pożywać natſzcżo y na nocz/ [...] ochrapienie ktore bywa dla ſuchoſci pierſney/ barzo dobrze lecżą odwilżaziącz [!] FalZioł III 42b; [Wodá też tey mąki wárzoney/ pomaga przećiw niemocam pierśnym Cresc 1571 164].
c. Noszony na piersiach (1): Strophium, Fascia pectoralis, quae virginalem tumorem cohibet papillarum, Załoſzká pierſna/ álbo briżyki przed pierſne v białych głów. Mącz 422b; [⟨Facies⟩ in racionali cathenas sibi invicem coherentes Na zaponach pyerſnych/ ktore{by} wſpolek ſze trzimalij TomZbrudzBrul Ex 28/22].

Cf PIERSIANY, PIERSIOWY, PIERSISTY, PRZEDPIERŚNY

LW