[zaloguj się]
[pdf]

POCHWYCIĆ SIĘ (8) vb pf

sie (5), się (3).

o jasne.

Fleksja
inf pochwycić się
praet
sg pl
1 m m pers -smy się pochwycili
3 m pochwycił się m pers pochwycili się
f pochwyciła się m an

inf pochwycić się (1). ◊ [fut 3 sg pochwyci się. ◊ 3 pl pochwycą się.] ◊ praet 3 sg m pochwycił się (2). f pochwyciła się (1). ◊ 1 pl m pers -smy się pochwycili (1). ◊ 3 pl m pers pochwycili się (2). ◊ part praet act pochwyciwszy się (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.

1. Poderwać się, szybko wstać; corripere se Mącz; festinare PolAnt (8): Corripere se repente, Pochwyćić ſie z nienacka. Mącz 346b; á gdy gi [Kapitol] chcieli Gállikowie w nocy vleść/ gąſior zágągał/ pobudził lud/ ktorzy ſie pochwyćili/ Gálliki z gory zmiotáli BielKron 119v; Y pochwyćił ſię Iozef/ bo ſię roſpaláły wnętrza iego ku brátu iego/ y ſzukał gdzie by płákał BudBib Gen 43/30; [zwłaſzcżá to ieſt pewne známię mocnośći gdy koń ieſt cżuyny ták z długiego ſtania álbo leżeniá nátychmiaſt śię pochwyći Cresc 1571 525 (Linde); VegKmita 9].

pochwycić się do czego (1): iż z vrzędu Biſkupiego ich kápłaná poimano w nocy/ á gdy kápłan wołał ná rátunk/ pochwyćili ſie wſzyſcy do zbroy odbili go BielKron 201v.

pochwycić się za czym (żywotne) (1): Wenus máiąc nád nią [kotką zakochaną w młodzieńcu] lutość/ A chcąc złącżyć táką miłość: Kotcżą iey twarz przemieniłá/ Slicżną pánną vcżyniłá: Więc kiedy w łożnicy śiedziáłá/ Miłemu śię podobáłá: Tám iey Wenus pokuśiłá/ [...] Przed nią cżęſto myſz puſzcżáłá/ Kotká [...] Zá myſzą śię pochwyćiłá. BierEz I3v.

Zwroty: »pochwycić się ze snu« (2): bo ijm byl przykázál aby nie ſpali/ a tak gdy przyſſedl k nijm/ pochwyciwſſy ſie ze ſnu/ nie ſmieli mu nitz odpowiedzietz OpecŻyw 100; BielKron 456v.

»od ziemie się pochwycić« (1): Krol gdy vſłyſzał tę powieść/ Bezmierną miał z tego rádość: Wnet śię od źiemie pochwyćił BierEz F4.

2. [Zmartwychwstać: abowiem then Pan ktory będzie miał pozwać przed ſię ſthrony przeciwne/ obwieſci ie przez Anioła trąbiącego/ a natychmiaſt ſie pochwyczą vmarli RejKat 40.]

Synonimy: 1. porwać się, wstać; 2. powstać, zmartwychwstać.

Formacje współrdzenne cf CHWATAĆ SIĘ.

Cf POCHYCIĆ SIĘ

EW, SBu