[zaloguj się]
[pdf]

PODŁUŻKI (1) av

o prawdopodobnie jasne (tak w po-).

Sł stp, Cn brak, Linde także XVII w. s.v. podłużka, podłużki.

Znaczenia
Wzdłuż: Gdy ktho ma ſwierzb na pierſiach/ thedy przerznąwſzy go [śledzia] podłuſzki: y przyłoż na on ſwierzb/ á przeſtanie. FalZioł IV 30b [idem] [SienHerb 304 (Linde s.v. podłużka].

[Połączenia: »na podłużki«: nozdrze mu [koniowi choremu na dychawicę] też trzebá dobrze rozerznąć ná podłużki Cresc 1571 536, 530.

~ W przeciwstawieniu: »na podłużki... wszerz«: Naprzód bałwany [soli] więtsze [...] mają być na podłużki dwie mierze dorębne a wszerz dwie mierze szczepne mniejsze. LustrKrak II 123.

Szereg: »na podłużki i na przek«: Napalić [koniowi] żelázem roſpalonym lędźwi [...] ták iżby żelázem cżynił iákoby kreſy iednę ábo dźieśięć ná podłużki j ná przek przez nerki y lędźwi Cresc 1571 543. ~

»w podłużki«: gdy kto ſtárego drzewá korzenie rozporze w podłużki/ tedy ono odnowi śię y lepiey rodźi. Cresc 1571 62 (Linde s.v. podłużka), 118, 144 (Linde), 375, 377.]

Synonim: wzdłuż.

Cf PODŁUŻ

MŚ, AL