1. Umrzeć, zwłaszcza nienaturalną śmiercią, często: polec w walce (o wielu); perire HistAl, Vulg, PolAnt; consumi Miech, Vulg; cadere Miech; mori HistAl; corrumpi PolAnt; interire Vulg (171): BierEz I4, L3v; Ieſth ta ziemia w rowni, [...] w niey nikth nieprzebywa abowiem wſzytci iey obywace wypędzeni y rozproſzeni po cudzich ziemiach poginęli. MiechGlab 41; Iedno natho [doktorzy] piecżą mayą Cocz by chorzj pogynelj Kieło by pozytek mielj RejKup q5v; HistAl E4, F4v, K6; LubPs ee, ee2; RejWiz 180v, 190v; Leop Sap 18/19, Thren 1/19; RejZwierz 33v, 41v; BibRadz Gen 7/[23], Ios 23/13, Esth 4/14, Is 41/11, Thren 4/5, I 171b marg; OrzRozm S; Philip Krol Hiſzpáńſki y Angielſki od Turkow poráżon/ ná morzu Medyteráńſkim/ to ieſt miedzy Hiſzpánią/ á Afryką gdzie ludu y dział wielkich poginęło wiele. BielKron 239, 60v, 185v, 209, 261 v, 297v (9); OrzQuin K3v; RejAp 35v, 60, 95, 108; A Prorok powieda/ iż tácy ludzye niedbáli w proſtotach ſwoich poginą. RejPos 190v, 198v; BiałKat 131; Iuż ſie górnik grzebie pod cięſzką zięmię/ chociay wie iż ich tám niemáło przed tym poginęło. RejZwierc 65v; A ći co tym ſzáfuią rządem to názwáli/ Bá práwie rząd/ bo ſobie doſyć náłápáli. A nie bacżą nędznicy iż też s cżáſem płyną/ Ledá kiedy s tym rządem y ſámi poginą. RejZwierc 248v, 42v, 64v, 88, 261v; WujJud 16v; BudBib Sap 14/6, 18/12, 19, Ps 36/20, Ier 6/21, 10/15; HistHel B4; BiałKaz H4; PaprPan Fſ2v; SkarŻyw 531; StryjKron 51; KochSz A4v; Zádawſzy mu tedy cudzołoſtwo/ przyſzło do ſedycyey/ á záthym iedni do iednego/ drudzy do drugiego przyłącżywſzy ſie vdáli ſie do bitwy/ w cżym wiele Pánow zacnych poginąwſzy/ poſpolſtwo Rzecżpoſpolitą oſięgnęło. Phil Q4; GórnTroas 42; PowodPr 84; CzahTr E2; SkarKazSej 665a, 673b, 683a [2 r.], 695a.

poginąć dla kogo, dla czego [= z czyjego, jakiego powodu] (14): Wiele ich vpádło od miecżá: á wſſákże nie thák wiele iáko ich poginęło dla ięzyká ſwego. Leop Eccli 28/22; BibRadz Ion 1/14, 4.Esdr 9 arg; iáko dla iedney niewiáſty wiele zacnych krolow y kſiążąt y ludu poſpolitego poginęło z Grecyey BielKron 58, 187, 215; RejAp 37; RejPos 322; RejZwierc 33, 46v [2 r.], 47v [2 r.]; WerKaz 297.

poginąć od kogo, od czego (żywotne) [= kto zabil] (6): HistAl H6v, N3; Ani kuſimy Kryſtuſá iáko niektorzy z nich kuśili/ y od wężow poginęli. BibRadz 1.Cor 10/9, 1/10; WujNT 1.Cor 10/9, 1.Cor 1/10.

poginąć od czego (7): MiechGlab 4; Lepiey ſię tym ſtáło co zginęłi od miecżá/ niż tym co poginęli od głodu [interfectis fame] BibRadz Thren 4/9, 4.Esdr 12/27; Lepiey było ábyſmy byli w Egipcie pomárli/ niżli thám mamy poginąć od miecżá BielKron 40v; Mącz 402d; RejZwierc 194; WisznTr 33.

poginąć przez co (5): BibRadz I 418d marg; Ieſt też to niemoc wielka álbo wrzod pod ſłońcem/ chowáć ſkárby ná ſwe złe/ bo przez ich złą ſpráwę wiele poginęło goſpodarzow ich BielKron 80v, 95; Nie mogłby Turek ták wiele ludzi zebráć ku walce iáko ich wiele poginęło domá przes wnętrzne walki w Niemcech/ we Włoſzech á Fráncyey BielSpr 57v, 62.

poginąć czym (6): OpecŻyw 106v; Támże ich mnoſtwo na wierchu gory Feſulanu głodem poginęło MiechGlab 38; LubPs R6; WujNT Matth 26/52; Iedni z was poginiećie głodem/ drudzy mieczem/ á trzeci ſię po świećie roſproſzyćie. SkarKazSej 706a. Cf »walkami poginąć«.

poginąć za czym [= z jakiego powodu] (1): Kátyliná [...] nábuntowawſzy ſobie wiele towárzyſtwá zburzył był ták miáſto pod figurą tego że o wolności cżynił/ ták że wiele ludzi poginęło zá onym złym wſzetecżeńſtwem iego/ á zá vnieſionym vmyſłem ſproſnym iego. RejZwierc 98.

W przeciwstawieniu: »poginąć ... zbawić duszę [= życie]« (2): ſtánie przed oblicżnoſcią moią Iob Dániel Noe/ to ieſt/ s táką wiárą y s táką nádzieią iáko oni byli/ thedy niewierni poginą/ á ći zbáwią duſze ſwoie. RejAp 83, 135.

2. Przestać istnieć; ulec zniszczeniu, zagładzie (o wielu); perire PolAnt, Vulg (20): Diar 74; Spráwiedliwość/ wiárá/ pokoy prawdá/ wſtyd/ miłoſierdzye/ y ine cnoty poginą. BielKron 135v; GrzegRóżn H4v; KochSat Bv; OrzQuin K3v, X4; RejAp 73v; cżytay kto chce Kroyniki co ſie w Polſzcże działo [...]. Iákie były roſterki iákie ſrogie burdy/ Ze tákich nie miewáły y Tátárſkie ordy. Iáko wiele miaſt/ zamkow/ ludzi poginęło RejZwierc 249v, 235v; To wielkie Proroctwo/ y dziś doznáne: iſz kośćioły ktore od Rzymſkiego Kośćiołá odeſzły poginęły/ y w błędy záſzły niezmierne. SkarJedn 399, 383, 384; [Potym jako puszczą rozrąbiono, a wsi osiadły, że barci wiele poginęło LustrLub 64; GilPos 75].

poginąć przez co (1): y thego co było [w dawnych czasach] piſano poginęło wiele przez ogień pogáńſki BielKron 335v.

poginąć czym (2): RejZwierc 87v; ſłychaćie y odálſzych [królestwach]/ cżym poginęli? BiałKaz I.

W przeciwstawieniach: »poginąć ... zost(aw)ać« (2): Tyś Pánie na pocżątku vgruntował źiemię/ á niebioſa ſą ſpráwy rąk twoich. Onyć poginą/ ale ty zoſtawaſz BibRadz Hebr 1/11; WujNT Hebr 1/11.

3. Zagubić się, zawieruszyć się (o wielu); accidere PolAnt (11): KwiatKsiąż H2 [2 r.]; Multa Ciceronis scripta non extant, Wiele xiąg Ciceronowych poginęło. Mącz 418c; RejZwierc [275]v; BudBib 2.Mach 2/14; Włodárze tego pilnowáć máią/ [...] áby gwity nie poginęły GostGosp 42, 122.

poginąć komu (1): A gdy poginęły Oſlice temu Cyſowi/ rzekł do ſyná: Weźmi z ſobą chłopcá iednego á idź ſzukáć Oſlic BielKron 63v.

poginąć czym (2): Wiele też znamienitich kxiąg popiſał, kthore niedbałoſcią ludzſką poginęły. BielŻyw 58, 96.

4. Zniknąć, zaniknąć (o wielu) (2):

poginąć od czego (2): FalZioł III 3d; Byłby wam był ná głowę káłkus známienity. Y w brodzieby od niego/ gnidy poginęły RejFig Bb7v.