[zaloguj się]
[pdf]

POKOST (12) sb m

Oba o jasne.

Fleksja
sg
N pokost
G pokostu
D pokostowi
A pokost

sg N pokost (5). ◊ G pokostu (1). ◊ D pokostowi (1). ◊ A pokost (5).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Preparat żywiczno-olejowy służący zwłaszcza do nadawania połysku powierzchniom i do przygotowywania farb olejnych [cf Cn: Pokoſt [...] Duplex est. Naturalis: est quae gummi iuniperi [...] Factitius autem fit ex oleo nucum iuglandium, aut lini, et iuniperi pulsisculo, et aloe]; vernix BartBydg, Mącz, Cn (10): Vernix, pocost BartBydg 168; pokoſt z rubriką zmieſzany á przyſmażony/ cżini farbę FalZioł I 139b, III 30b, 40c, V 89v; Mącz 485b BielSat N2v; Ktho chce práwie dobrą kulę ogniſthą mieć/ przycżyń w nię Burſztynu tákiego co pokoſt s niego cżynią/ thedy kulá ſpory ogień podáwa ná dáchu. BielSpr 73v; BielSjem 38.

W porównaniu (1): Będźie ſie łſnić [drzewce] iák pokoſt świeżo ná nie dány WyprPl C2.

2. Lubryka, glinka czerwona (2): Ktemu [bólowi zęba] też maſz niepoſpolite á cżęſto doſwiadcżone lekarzſtwo/ pokoſt vſuſzony/ ktori zowiemy Sandaraką FalZioł V 80; Sandaracha, Górna czerwień. Metallum est, Czerwona zwłaſzczá fárbá w górách á przikopáninách złota y śrebrna bywa naydowána. Vulgares autem officinae accipiunt pro eo quod vernicem vocant, Pokoſt. Mącz 367a.

Synonimy: 2. glinka, lubryka, rubryka, sandaraka.

KO