[zaloguj się]
[pdf]

POWIERZCHNY (3) ai

o jasne, e pochylone.

Fleksja
pl
N subst powiérzchn(e)
A subst powiérzchne
I m powiérzchnymi
L powiérzchnych

pl N subst powiérzchn(e) (1). ◊ A subst powiérzchne (1). ◊ I m powiérzchnymi (1). ◊ [L powiérzchnych.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

1. Pochodzący z zewnątrz; bracteatus, exterior, extrarius, extrinsecus, superficiarius Cn (2):

W przeciwstawieniach: »powierzchny ... wnętrzny (2), zakryty« (3): ćiáłá náſze/ ábo wnętrznemi chorobámi/ ábo powierzchnymi gwałtownemi przypadkámi vmieráią SkarKazSej 664a, 689a.

Wyrażenie: »smysły powierzchne« (1): Religia y ſtan duchowny w ćiele Rzeczypoſpolitey ieſt iáko ſerce zákryte y wnętrzne/ z ktorego żywot wieczny pochodzi: á ſtan krolewſki ieſt iáko głowá/ w ktorey ſą do rządu członkow wſzytkich/ oczy/ vſzy/ y inne ſmyſły powierzchne/ do tych widomych dobr Rzeczypoſpolitey należące. SkarKazSej 689a.
2. Materialny, możliwy do stwierdzenia przy pomocy zmysłów; personatus Cn (1): Szátá zwiérzchnia álbo płaſzcz ten to odbieżány/ V téy paniéy [tj. Jempsar] ták dobréy w ręku zátrzymány/ Wſzytkié znáczy przypadki powiérzchné świátowé Roſkoſzy miłé/ wdźięczné/ lecz nie záwſze zdrowe. GosłCast 11; [A coć ſię o Swiątośći tey mowi/ tofz y owſzem dáleko więcey/ o inſzych powierzchnych rzecżach/ świecy/ obrazku/ rozumieć ſię ma. ArtTanat C2v].

Cf POWIERZCHNI, POZWIERZCHNY

MC