[zaloguj się]
[pdf]

POWIJAĆ (8) vb impf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf powijać
indicativus
praes
sg pl
1 powijam
2 powijåsz
3 powijają
imperativus
sg
2 powijåj
impersonalis
con by powijåno

inf powijać (2). ◊ praes [1 sg powijam.] ◊ 2 sg powijåsz (1). ◊ 3 pl powijają (2). ◊ imp 2 sg powijåj (1). ◊ impers con by powijåno (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

Owijać, zawijać [w tym: kogo, co (7)] (8): [Powijam/ Involvo. Volck Ttt.]
Przen [czym] (1): Wy o wiekow ludzkich nieprzebyte prządki [tj. Parki]/ Przecż ták vpornie rwiecie śmiertelne wątki. [...] Lacheſis ná krężel náwijaſz/ Hydrą iádowitą powijaſz. KlonŻal C4v.
a. Piąć się wokół czegoś (1):
Zwrot: »powijać sobą« (1): BLuſzcżu przebuyny/ [...] Cicho wyraſtay/ popinay ſię mile/ Roſkłáday piękne liśćie lubuy ſobie Przy tym tu grobie. Powijay ſobą mieśce ná wſze ſtrony/ Ná ktorym leży mąż nienágániony. KlonŻal Dv.
b. Krępować rączki i nóżki niemowlęcia długim pasem płóciennym w celu (według ówczesnych przekonań) jego prawidłowego wzrostu (6): ſkoro ſie dzyecyę vrodzi/ onego cżłonki máyą powiyáć áby proſto á nye krzywo roſły. GliczKsiąż K2; ktory ocyec ſyná ſwego chcyałby myeć oratorá/ niechayby go ná to wyodł yeſſcże wten cżás/ gdyby w kolebce leżał á onego powiyano/ y pokądby go od cycka nye odſádzono. GliczKsiąż K2v.

powijać w czym (1): Fascia, Podwiąski Proprie Powiąsło álbo pas ſukienny w którym dzieći powiyayą Mącz 119a.

Wyrażenie: »dziecię (a. dzieci) powijać« = fasciare infantem Cn (3): Pámyętáć ná to máyą [rodzice]/ iż yáko dzyecyę záraz powiyáyą/ áby krzywo/ álbo poprzecżno nye roſło/ ták też ono práwye/ gdy yeſſcże będzye w pyeluchách/ vcżyć máyą GliczKsiąż K, D5v; Mącz 119a.
Szeregi: [»powijać, krępować«: Choćia oné [dziatki] płaczą/ bronią ſie/ przećię ie powiiáią/ krepuią/ iżby członki máiąc ſwą wolą/ krzywo róść niemogły SenekaGórn 298.]

»powijać i rozwijać« (1): Ale panna marya [...] yeſt poſzwyączona przeth wſzemy uyeky boſtwo yego wzyuoczye yey noſzycz/ y porodzywſzy pyaſtouacz y wrąku ſwych czyalo boze noſzycz/ pouyyacz y roſzwyacz PatKaz III 38v.

Synonim: a. piąć się.

Formacje współrdzenne cf 2. WIĆ.

Cf POWIJANIE, POWIJANY

ALKa