Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: 1. PRZEBADAĆ

Następne hasło: 1. PRZEBADAĆ SIĘ »

2. [PRZEBADAĆ vb pf

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); oba a jasne.

Fleksja

inf	przebadać

praet
	sg
3	m	przebadåł

imperativus
	pl
3	niech przebadają

inf przebadać. ◊ praet 3 sg m przebadåł. ◊ imp 3 pl niech przebadają.

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

Znaczenia

1. [Znaleźć, wyszukać]
2. [Sprawdzić badaniem]

1. Znaleźć, wyszukać [kogo, co]: ięli [przyjaciele] około tego radźić/ iákoby [...] vtrátam iego zábieżeć: ná to śię náſnádniey zgodźili/ przebádáć mu towárzyſzkę wdźięcżną/ ktoraby z nim w ſtadle mieſzkáiąc/ w domu záchowáłá. HistFort A3v; obacżym [...]/ iáko [Fortunat] dáleką wendrowkę żebrząc vcżynił. Abowiem będąc w Pikárdyey/ niemogł ſobie ſłużby przebádáć/ muśiał śię puśćić do Brytániey HistFort D; [słudzy] prośili áby piecża o ich Paniech była/ obiecuiąc wielkie dáry od Páná Fortunatá/ ieſliby im kto ztámtąd [tj. wydostać się z jaskini] dopomogł. Y przebádał Opat śmielcá iednego/ ktory nábrawſzy ſznurow z ſobą/ kazał ſię tám wpuśćić HistFort E4, G8v.

2. Sprawdzić badaniem [co]: á nalepiey te^go kśiężycá [tj. miesiąca sierpnia] mieścá przebádáć gdźieby chćiał ſtudnią kopać Cresc 1571 697-698; Przeto ptaká náturę niewádźi przebádáć BielawMyśl E3v.

Synonimy: 1. doźrzeć, naleźć, poszlakować, pośledzić, wypatrzyć, wyśledzić.

Formacje współrdzenne cf BADAĆ.

Cf PRZEBADANY]