[zaloguj się]
[pdf]

PRZEGRANIE (5) sb n

Pierwsze e oraz a jasne, końcowe e z tekstów nieoznaczających é oraz -é.

Fleksja
sg
N przegrani(e)
G przegraniå
L przegraniu

sg N przegrani(e) (2). ◊ G przegraniå (1). ◊ L przegraniu (2).

Sł stp brak, Cn s.v. stawiam co we grze, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów).

1. Poniesienie porażki w działaniach toczonych według określonych reguł (4):
a. Strata w grze hazardowej (1):
Wyrażenie: »przegranie pieniędzy« (1): Tákże poklęknie hnet ná łożu/ á z wielkim nabożeńſtwem/ y żáłoſcią zá grzech/ iż pánnie Máriey/ po przegrániu pieniędzy/ złorzecżył/ płácżliwemi ſłowy/ obiecał drogę do Lorethu pieſzo GórnDworz T3.
b. Na wojnie (2):

W przeciwstawieniu: »zwycięstwo, [wygranie] ... przegranie« (1): w tákiey ſámey woynie/ y zwyćięſtwo złe/ y przegránie nie dobre. SkarKazSej 673b; [Rycerſtwo záś ſprácowáne: Obraca ſie z trudu ſwego/ Dáiąc chwałę Bogu z tego. Dźiękuiąc czáſem z wygránia/ A pod czás też więc z przegránia. CzahRzeczy L4v].

Szereg: »zguba a przegranie« (1): W ten cżás kiedy by to przyſzło [tj. gdyby Turcy przegrawszy wojnę przeszli na chrześcijaństwo]/ mogli by też Turcy thák powiedzieć/ iáko Temiſtocles w on cżás do ſwoich powiedział/ kiedy wygnánym będąc z Athen/ v krolá Perſkiego miał ſie ná wſzytkim dobrze. Interieramus o filij, niſi interijſſemus. ábowiem w zgubie/ á przegrániu tákowym/ zdrowie by ſie pogáńſkie nálázło. GórnDworz Ii4v.
c. W turnieju lub w pojedynku (1):

W przeciwstawieniu: »wygranie ... przegranie« (1): A thák mnie by ſie zdáło/ áby przy zgrái ácż [tj. przynajmniej w obecności świadków] nicz zániechał tego [pojedynkowania się z nieszlachcicem] ſláchćić: bo w tey mierze z wygránia cżeść máła/ á s przegránia śiłna ſromotá. GórnDworz I8v.

2. Instrumentalny wstęp do utworu muzycznego, przygrywka [przed czym] (1):
Wyrażenie: »pierwsze przegranie« (1): Praeludium, Pierwſze przegránie álbo przebieżenie przed práwym grániem. Mącz 199a.
Szereg: »przegranie albo przebieżenie« (1): Mącz 199a cf Wyrażenie.

Synonimy: 1.b. klęska, porażka; 2. przebierek, przebieżenie, rycwerk.

Cf PRZEGRAĆ

MP