Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [PRZEGRODNY]

Następne hasło: PRZEGRODZIĆ »

PRZEGRODZENIE (9) sb n

Pierwsze i drugie e oraz o jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja

	sg	pl
N	przegrodzenié	przegrodzeni
A	przegrodzeni(e)

sg N przegrodzenié (6); -é (2), -(e) (4). ◊ A przegrodzeni(e) (2). ◊ pl N przegrodzeniå (1).

Sł stp notuje, Cn s.v. przegroda, Linde w objaśnieniu s.v. przegroda; przegrodny.

Znaczenia

1. To, co przegradza, dzieląc zamkniętą przestrzeń lub zamykając otwartą przestrzeń, albo oddzielając jedno od drugiego, stanowiąc granicę i ochronę (6)
- a. Ściana, mur; przepierzenie (3)
2. Osłona, zapora, przeszkoda (2)
- α. W tłumaczeniu pierwotnej fenickiej nazwy miasta Kadyks (1)
3. Miejsce odgrodzone, wydzielone, przegródka (1)

1. To, co przegradza, dzieląc zamkniętą przestrzeń lub zamykając otwartą przestrzeń, albo oddzielając jedno od drugiego, stanowiąc granicę i ochronę; intersaeptum Mącz; cinctum, cingulum, disclusio, dissaepimentum, dissaeptum, praesaepe Cn (6): Interseptum, Chrzesłká w noſie dziurki noſówe przegradzáyące [!]. Item Przegrodzenie. Mącz 384a.

przegrodzenie czego (1): Vacerra item Przegrodzenie ſtáyni ná xtałt kraty álbo drabi vczinione/ przerąb/ przekracenie/ przegrodá. Mącz 471d.

Wyrażenie: »przeczne przegrodzenie« = przepona (1): Disseptum – Przeczne przegrodzenię. Calep 332b.

a. Ściana, mur; przepierzenie (3): Zbudował też po bokách Domu przegrodzenie z thárćić cedrowych ná dwádźieſćiá łokći od źiemie áż do wierzchu śćian/ á w onym Domu zbudował Mieyſce Modlitwy/ áby było Mieyſcem Naſwiętſzym. BibRadz 3.Reg 6/16.

przegrodzenie czego (1): WujNT Eph 2/14 cf W porównaniu.

przegrodzenie miedzy kim (1): [św. Brygida] v Papieżá vproſiłá y othrzymáłá/ áby Regułę Mnichom y Mniſſkom záłożyć y vſtáwić mogłá/ iżeby y Mniſzy/ y Mniſſki w iednym klaſſtorze weſpołek mięſſkáć mogli/ y do iednego kościołá chodzili/ thylko áby przegrodzenie miedzy ſobą mieli KrowObr 136v.

W porównaniu (1): Abowiem on [Chrystus] ieſt pokoiem náſzym; ktory oboie iednym vczynił/ y nieprzyiaźń ktora byłá iáko przegrodzenie śrzedniey śćiány [medium parietem maceriae]/ rozwálił w ćiele ſwoim WujNT Eph 2/14.

2. Osłona, zapora, przeszkoda (2): Obiectus, Oppositio, obiectio – Przegrodzenię. Calep [713]b.

α. W tłumaczeniu pierwotnej fenickiej nazwy miasta Kadyks (1): Gadira, Punicum vocabulum est, teste Plin. lib. 4. c. 22, quo illi septum significant – Przegrodzenie. Calep 445a.

3. Miejsce odgrodzone, wydzielone, przegródka [w czym] (1):

W porównaniu (1): Ty máćice perłowe bywáią iáko iákie ſkrzynki/ ſą też przegrodzenia w nich iákoby w głowie cżłowiecżey/ w ktorych Perły bywáią/ w iedney więcey niż w drugiey BielKron 446.

Synonimy: 1.a. mur, ściana; b. błona, łożysko.

Cf PRZEGRODZIĆ