[zaloguj się]
[pdf]

PRZELECIEĆ (8) vb pf

Pierwsze i drugie e prawdopodobnie jasne (tak w prze- oraz lecieć).

Fleksja
praet
sg
3 m przeleciåł
f przeleciała
conditionalis
sg
1 m bych przeleciåł
3 m by przeleciåł

fut 3 sg przeleci (2). ◊ [3 pl przelecą.] ◊ praet 3 sg m przeleciåł (1). f przeleciała (2). ◊ con 1 sg m bych przeleciåł (1). ◊ 3 sg m by przeleciåł (2).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde także XVII – XVIII w.

Przebyć jakąś przestrzeń lecąc (8):

przelecieć przez co (1): Iesliś go [chłopa] też ſtátecżnie záłep przekłusáłá/ Pewnieś przytym Aniołá ku pomocy miáłá. Ale ieſli mąż ćiebie opiwſzy ſie bić chćiał/ Bez pochyby iż tám cżárt przez ten dom przelećiał. BielSjem 22.

a. Przy pomocy skrzydeł (7):

przelecieć dokąd (2): Piſzą drudzy iżby [feniks] przelećiał do Egiptu/ drudzy do Indyey. BielKron 264; O iákiebych miał mieć ſkrzydłá/ kto mi ie da iáko gołębicy ábych tám [tj. do królestwa niebieskiego] przelećiał. SkarKaz 246a.

Przysłowie: (nagł) Kámieniec. (–) KTo widzyał iáki tám dziw/ Bog ſpráwił z nátury/ Iákie przykre przekopy/ iákie twárde mury. Ze tám wſzędy około/ ledwe ptak przeleći RejZwierz 110v.
Przen (2):

przelecieć dokąd (1): Zwłaſzcżá gdy [młodość] zwycżay weźmie s towárzyſtwá złego/ Iuż ią trudno powſciągnąć z nałogu zwykłego. [...] bo ſie myſl wierći záwżdy do onego/ Cżemu ſie iuż przyucżył to mu cżwała w głowie/ Radby tám y przeleciał RejWiz 89v.

a) Minąć (1):

W porównaniu (1): Nędzá náſzá przelećiáłá iáko ſtrzałá/ y ptak ná powietrzu/ śládu iey żadnego y znáku nie máſz SkarKaz 639b.

α. Lecąc przedostać się na drugą stronę (1): A chłop ſtoiąc iął báiáć/ iż Wroná ná Swini Iecháłá áż do rzeki/ á bábá zá nimi. Więc Swiniá przepłynęłá/ Wroná przeleciáłá RejFig Ee3v.

[przelecieć przez co: Abowiem kto pſzcżoły w vlách álbo ptaki w klatkách chowa/ tedy poty iego ſą/ poki przez vlicę álbo przez płot nie przelecą: á ſkoro przelecą/ iuż ich gonić niemoże [...]/ á ták iuż nie iego będą/ ále tego kto ie vłápi. SzczerbSpecSax 340 (Linde).]

β. Przelecieć nad kimś [kogo] (1):
Szereg: »przelecieć i podlecieć« (1): Záwieſzę go [człowieka, który cudze brał] ná onym wyſokim ślemieniu: Aby więcey nieſzkodźił ludzkiemu plemieniu. Miedzy niebem y źiemią/ gdźie go ptak przeleći Y podleći KlonWor 39.

Formacje współrdzenne cf NADLECIEĆ.

SBu