[zaloguj się]
[pdf]

PRZEŁKNĄĆ (5) vb pf

e jasne.

Fleksja
inf przełknąć
praet
sg
3 m przełknął
imperativus
sg
1 niech przełknę
conditionalis
sg
1 m bych przełknął

inf przełknąć (1). ◊ fut 3 sg przełknie (2). ◊ praet 3 sg m przełknął (1). ◊ imp 1 sg niech przełknę (1). ◊ [con 1 sg m bych przełknął.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVIII w.

Połknąć; degluttire, exsorbere, gluttire, sorbere, transmittere per guttur Cn (5): [Ludźiom vbogim/ zdrowym/ ſzláchćie/ mieſzczánom/ páchołkom/ wino ták drogie pić: co przełknie to groſz/ o iáka vtrátá? SkarKaz 323a (Linde).]

przełknąć co (2): powáliwſzy koniá/ gębę mu roźdźieẃ/ á śięgni mu oną laſką spácześiámi w gárdło/ poćiéray po ſtronách iż mu ſye pryſzcze sprzepukáią/ pothym mu wléy on oſtátek poléwki w gąrdło [!]/ iże ią przełknie SienLek 169v; [[Godwinus] wziął ſztukę chleba/ y rzekł: Bodaybych tego chlebá nie przełknął/ á im był vdawion. Y ták ſię ztáło: chcąc przełknąć/ zoſtáł chleb w gardle iego/ y vdawiony ſkonał. SkarŻyw 44 (Linde)]. Cf Zwrot.

Zwrot: »ślinę przełknąć« (1): Oto widzę żeś też ná mie dopuśćił táką trwogę/ Ze przed ſrogoſcią bolenia śliny przełknąć nie mogę LubPs hh6v.
Przen [co] (3):
Zwrot: »zgorzkłą ślinę przełknąć« = przestać cierpieć (1): Tego [długości życia]/ nie daſzli vprośić/ v śiebie/ Mey niegodnośći: Lutość/ niech wżdy ćiebie/ Boſka poruſzy: zfolguy/ zgorzkłą ślinę Niech przełknę: á ſtrzeż duſzę/ niż w łzách ſpłynę. GrabowSet T3.
a) Utracić, roztrwonić przez obżarstwo i pijaństwo lub (o obżarstwie i pijaństwie) spowodować utratę; degulare Cn (2):

W połączeniu szeregowym (1): Vorago patrimonii, Przełykacz oyczizny ſwey/ ten który máyętność ſwą przełknął/ przepił/ vtráćił. Mącz 507d.

Zwrot: »majętność przełknąć« (2): Mącz 507d; Gdyż świadcży piſmo: iż mnoſtwo ludźi ginie obżárſtwem ábo opilſtwem. Ieſt ſzkodliwe máiętnośći: Bo y gotową ſnádnie przełknie: y ná inſzą do zárádnośći/ dowćip y pracą odeymuie. PowodPr 71.

Formacje współrdzenne cf ŁYKAĆ.

Cf PRZEŁKNIENIE

SBu