[zaloguj się]
[pdf]

PRZEPŁACIĆ (4) vb pf

e oraz a jasne.

Fleksja
inf przepłacić
praet
sg
1 m -m przepłacił
3 m przepłacił

inf przepłacić (3). ◊ fut 3 sg przepłaci (1). ◊ [3 pl przepłacą. ◊ praet 1 sg m -m przepłacił. ◊ 3 sg m przepłacił.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. [Zapłacić zbyt wysoką cenę [co]: [Kruk] pozdrowił Ceſárzá wieżdżaiącego do miáſtá [...]. Temu zdźiwiwſzy ſię Auguſtus, kazał iy drogo zápłáćić. Tákże y Pápugę y Srokę/ toż wymowić vmieiące/ przepłáćił. PlutBBud K2.]
2. Zapłacić odpowiednio wysoką cenę [co] (3):
Zwrot: »przepłacić nie moc« (1): Extra praecium est, Niemoze być oſzácowano/ álbo/ nikt tego przepłáćić nie moze. Mącz 112b.
Przen (2): Bo przepłáćić twé [Anno] dáry/ któréć gwiazdy dáły/ Zá toby wſzytkich królów bogáctwá nie ſtáły PudłFr 60.
Zwrot: »[drogo] (drożej) przepłacić« (1): (nagł) Do Lukaſzá Górnickiégo. (–) CO owo drugi złoto zá imienié dáie/ Mógłby drożéy przepłáćić twoie obyczáie/ Y tę godność/ co ty maſz PudłFr 36; [tę [moją, tj. króla krew] drogo wam Atridȩ przepłácą [magno mercentur Atridae II 104]. VergKoch 37].
3. Mieć odpowiednio wysoką wartość; tu z przeczeniem: mieć mniejszą wartość (1):
Fraza: »złoto [czego] nie przepłaci«: Nie dam ia ſwoiey świebody/ Zá miáſtá áni zá grody. Złoto mi iey nie przepłáći/ To ieſt nieſzcżeſny kto ią ſtráći. BierEz R2.
4. [Podnieść cenę:
Szereg: »ali zdrożyć, ali przepłacić«: Nuż záſię weyrzy w miáſtá w ktorychby też tych łázękow zachodnych było nie mało/ iuż ſie nie doćiſnieſz kurczątká [...]/ iuż do ptaſzká [...] áli wnet z droży/ áli przepłáći Sentencja B3.]
5. [Ponieść zbyt wysoką stratę [czego]: bom ja raz się śmiele stawił, Żem na sobie sam trzechset chłopstwa zabawił. Acz przeważnej śmiałości też znaczniem przepłacił, Bo by tam i Herkules sam by gardło stracił. StryjPocząt 282.]

Synonim: 4. zdrożyć.

Formacje współrdzenne cf PŁACIĆ.

Cf PRZEPŁACON

SBu