[zaloguj się]
[pdf]

1. RZECZKA (10) sb f

e oraz a jasne.

Fleksja
sg pl
N rzeczka rzeczki
G rzeczki
A rzeczkę rzeczki
I rzeczką
L rzeczkåch

sg N rzeczka (5). ◊ G rzeczki (1). ◊ [A rzeczkę.] ◊ I rzeczką (2). ◊ pl [N rzeczki.] ◊ A rzeczki (1). ◊ L rzeczkåch (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

Dem. od „rzecz” (10):
1. Od znacz. ‘mowa’ (1): Sermunculus – Rzeczka. Calep 972b.
2. Od znacz. ‘powód, przyczyna’ (4): Animus paulo momento huc atque illuc impellitur, Vmysł ládá rzeczką bywa y tám y ſám poruſzony. Mącz 230b, 233d, 376a.
Wyrażenie: »mała, [maluczka] rzeczka« (1): Mącz 48d; [fortunę wielką i nadzieię tak zbawieniá iako i długiego na świećie panowaniá i rozmnożęniá/ a to wſzyſto [!] maluczką przed ludzmi rzeczką [Saul] vtraćił MurzNT 74v].
3. Od znacz. ‘składnik rzeczywistości doczesnej lub nadprzyrodzonej; stworzenie’; przen (1): A gdyż tá [dusza ma]/ iák owiecżká/ Pokorna/ pełna wſzelákiey proſtoty/ W puſzcży/ gdźie trwogi mieſzkáią z kłopoty/ Krzycży/ lękliwa rzecżká/ Vſłyſz páſterzu/ gdyś ty iey vćiecżká. GrabowSet T.
4. Od znacz. ‘przedmiot materialny; to, co do kogoś należy’; recula Calep, Cn (3): Recula – Rzeczka, maiętnoſtka. Calep 916a; [[chora] zawołáłá mowiąc: bych mogłá mieć ládá rzecżkę z ſzat mego Kutbertá/ byłábych zdrowa. SkarŻyw 248, 1069 (Linde)].

[rzeczki dla kogo: [Apollonius] nákupił wſzytkich lekárſkich potrzeb [...] á nośił z ſobą/ rozynki/ iáycá/ pomoráńcże/ żemły y ine niemocnem ſłużące potrzeby. [...] y vmieráiąc drugiego ku tákieyże poſłudze námowił/ zoſtáwuiąc mu rzecżki ony dla chorych SkarŻyw 1069 (Linde).]

rzeczka czyja (1): Wiedzże też o koniku/ o ſłużce/ o ſwych rzecżkach/ áby cie ná wſzem ludzie ználi [...] dbáłego á nie dármo leżącego. RejZwierc 24v; [Sąć tu twé rzeczki ſpełná/ áwo dwie linie/ Tu raſtrum w káłámarzu/ á reſponſorie W kośćiele Albertus D4v].

Wyrażenia: [»mała rzeczka« = niewielka kwota: Więc na stępaka jakiego [...] posyłam Waszej Miłości małą rzeczkę. Listy 119.]

»proste rzeczki« (1): Fribolarius, Krámárzyk/ który proſte rzeczki przedáyne ma. Mącz 137c.

»rzeczki przedajne« (1): Mącz 137c cf »proste rzeczki«.

*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Recula, diminutivum, Rzeczká/ sprawká. Mącz 353c.

AN