Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZEUCZONY

Następne hasło: PRZEUDATNY »

PRZEUCZYĆ SIĘ (2) vb pf

e jasne.

Fleksja

praet
	sg		pl
2	m	-ś, -eś się przeuczył, przeuczyłeś się	m pers
3	m	przeuczył się	m pers	przeuczyli się

praet [2 sg m -ś, -eś się przeuczył, przeuczyłeś się. ◊ 3 sg przeuczył się.] ◊ 3 pl m pers przeuczyli się (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. przeuczyć.

Znaczenia

1. [Zdobyć wiedzę, umiejętność; z nacechowaniem negatywnym: niepotrzebnie i/lub zbytnio]
2. Nabyć przyzwyczajeń; z nacechowaniem negatywnym (1)
3. Przyjąć zasady wiary (1)

1. [Zdobyć wiedzę, umiejętność; z nacechowaniem negatywnym: niepotrzebnie i/lub zbytnio; plus quam oportet doceri, plus quam satis erudiri Cn: [przedrostek prze-] Dicitur etiam de iis rebus, in quibus videtur excedi modus, vt Przeucżył ſie/ modum in doctrina exceſsit. StatorGramm H2v.

przeuczyć się czego: A iż ty niewiém iákiéy żydowizny chceſz nas vczyć/ dźiwuię ſie temu/ żeś ſie pánie Rábinie téy żydowizny przeuczył. Aza tego niewiéſz/ iż żydowſkié ſłowo Nepheſz, znáczy wiele rzeczy/ y duſze/ y bydło/ y ćiáło: przetóż niedźiw że trupá zowią Nepheſz ŁaszczRecepta 52.

przeuczyć się u kogo: Y ztądći to ieſt/ że w piſmie S. ſą té dwie cnoćie rózné/ wiárá y nádźieiá/ których ty [Marcinie Czechowicu] widzę nie rozumieſz/ tákeś ſie bárzo v tych Rábinów przeuczył/ áż y Káthechizmu iuż nieumieſz. ŁaszczRecepta 97.

przeuczyć się w czym [= czego]: [o tłumaczeniu Nowego Testamentu przez Marcina Czechowica] tylko żeś niekiedy twoie fałſzywé przekłády przymiéſzał/ któré ćię téż wydáią/ żeś ſie w téy Gréczyznie nie bárzo przeuczył. ŁaszczRecepta 10.

przeuczyć się gdzie: [Jan Kmieć do Studenta:] Przeuczyłeś ſie w tym Lipſku Aż niewieſz co máią w zyſku Ci ktorzy żywą w miernoſći KorczRozm A3v.]

2. Nabyć przyzwyczajeń; z nacechowaniem negatywnym (1):

przeuczyć się czego (1): A iuż ſie tego [zdradnych praktyk] w Polſzcze dobrze przevczyli/ Y vmieią to czyśćie choć w Włoſzech nie byli. MycPrz I B3.

przeuczyć się gdzie (1): MycPrz I B3; [Takeś ſię wniemcach przeuczył/ Mięſſa ieść wpiątek nauczył SeklStudent b2v].

3. Przyjąć zasady wiary (1):

Zwrot: »[czyich] nauk się przeuczyć« (1): [Chrystus mówi do św. Pawła, który ma zejść na ziemię, by przedstawić prawdziwą naukę Chrystusa:] Won cży ċas [w czasach Chrystusowych] dziwno niebyło Czo naſtało nowo było Niepodobno ſię jm zdało Aż ſię to nieokazało A jż mało wykroċyłi Inych [lege: mych] ſię nauk przeucżili RejKup Pv.

Formacje współrdzenne cf UCZYĆ.

MPi