[zaloguj się]
[pdf]

PRZYBUDOWAĆ (9) vb pf i impf

pf (8) [inf, praet i con], impf (1) [praes].

o prawdopodobnie jasne (tak w -ować); a jasne.

Fleksja
inf przybudować
indicativus
praes i fut
sg
1 przybuduję
praet
sg pl
3 m przybudowåł m pers przybudowali
imperativus
pl
3 niechåjże przybudują
conditionalis
sg pl
3 m by przybudowåł m pers by przybudowali

inf przybudować (1). ◊ praes 1 sg przybuduję (1). ◊ praet 3 sg m przybudowåł (2). ◊ [3 pl m pers przybudowali. ◊ imp 3 pl niechåjże przybudują.] ◊ con 3 sg m by przybudowåł (4). ◊ 3 pl m pers by przybudowali (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

Zbudować; aedificare PolAnt, Vulg; astruere Mącz, Cn; superaedificare Vulg [w tym: co (6)] (9): [niechayże w téy źiemi Sprácowáni iuż miáſto ſobie przybudują [his habeant terris sine moenia fessi V 717]/ A z wolą Aceſtową Aceſte miánuią. VergKoch 143.]
Przen (2): poruczam was Bogu y ſłowu łáſki iego/ ktory może przybudowáć/ y dáć dźiedźictwo miedzy wſzytkimi poświęconymi. WujNT Act 20/32; káżdego roboty iáka ieſt/ ogień ſprobuie [w dzień Pański]. Ieſli ktorego robotá zoſtánie ktorą przybudował/ zapłátę weźmie. WujNT 1.Cor 3/14.
a. Zbudować dodatkowo (4): A Gdy by teſz ten Mlynarſz czo przybudowal tak sopy yako chlewy [...] tedy pán moſzye wroczycz tę ſzvmye ZapKościer 1588/77v, 1581/18, 1587/70v, 1588/79; [W tym folwarku budowanie wszytko dobre, tylko p. wojewoda przybudował sień tro[j]ną, i chlewy nowe, i dylowanie nowe po jednej stronie dwora. LustrPłoc 23; [miasto] ſzyroko ſię rozwiodło domámi co Turcy przybudowáli. BusLic 10v; BarlBaz 278 (Linde); DokumPłock 1569 nr 682].
b. Dobudow(yw)ać do czegoś a. nad czymś; accessionem aedibus adiungere, continuare domos moenibus, superstruere Cn (3): Przybudował [Semej] theż Ganek około wſzytkiego Domu BibRadz 3.Reg 6/10; Mącz 422d; ma [gospodarz] ſie wnet ſtáráć/ áby ná źimę popráwił cżego trzebá w domu y przybudował GostGosp 64.

[przybudować do czego: Koptowie [...] w tył kaplice Grobu Świętego przyciwko Syrianów, którzy są pod gankiem, przybudowali sobie maluczką kapliczkę do tej Grobu Świętego RadzPodróż 113.

przybudować nad co [= dobudować piętro]: z niektóremi zgodzili się o posiadła kilka nikczemnego [tj. o kilka nędznych pomieszczeń] [...], które i dziś trwa nikczemne dla schowania czeladzi, nad które odkupione budowania przybudowali p. Konarsczi potem. LustrPom 37.]

Synonim: b. przystawić.

Formacje współrdzenne cf BUDOWAĆ.

Cf [PRZYBUDOWANIE], PRZYBUDOWANY

ALKa