[zaloguj się]
[pdf]

PRZYLECIEĆ (42) vb pf

Pierwsze e jasne; drugie e prawdopodobnie jasne (tak w lecieć).

Fleksja
inf przylecieć
praet
sg pl
3 m przyleciåł m pers
f przyleciała m an przylecieli
n przyleciało subst przyleciały
imperativus
sg
3 niechåj przyleci
conditionalis
sg
3 m by przyleciåł

[inf przylecieć.] ◊ fut 3 sg przyleci (7). ◊ 3 pl przylecą (1). ◊ praet 3 sg m przyleciåł (12). f przyleciała (11). n przyleciało (1). ◊ 3 pl m an przylecieli [cum N pl ptacy oraz N sg gołąb ze swym stadem] (5). subst przyleciały (1). ◊ imp 3 sg niechåj przyleci (1). ◊ con 3 sg m by przyleciåł (1). ◊ part praet act przyleciåwszy (2).

Sł stp notuje, Cn s.v. przylatuję, Linde XVII – XVIII w.

1. Przybyć lecąc; venire HistAl, Vulg; volare HistAl, PolAnt; descendere Vulg (41):

W porównaniu (1): Oto iako orzeł wynidzie [Jehowa]/ y przyleći/ á rozćiągnie ſkrzydłá ſwe nád Bocrą BudBib Ier 49/22.

[Przen: Pátrzayże/ Bráćie miły/ co to ieſt zá Pycha; chcieć do Nieba przylećieć/ bez żadnego karánia. HerbOdpow M2.]
a. O ptakach i owadach (37): Piegzá więc potym przyleći/ Zbieżáły śię k niey iey dzieći: Skrzydły ku niey trzepiotáły/ Abowiem śię bárzo bały. BierEz O, Lv, N, O2, Q; FalZioł IV 20c; Gdi ſie pothym dzień przybliżał/ przylecieli wielcy ptacy cżerwoni/ á noſi v nich y nogi cżarne HistAl H7; RejZwierz 120; BibRadz Luc 8/5; Przyleciáło Remuſowi ná znák ſześć Sępow/ potym Romuluſowi dwánaſcie/ á s tey wroſzki Romulus zoſtał krolem/ iż więcey ptakow miał (marg) Wroſzká przez Sępy. (–) BielKron 98v, 119v, 152, 165v; HistRzym 96; [bocianięta opiekują się chorymi rodzicami] A pátrząc ieſli ktore gdzie ſzkodliwie pádnie/ Tedy wnet przyleciawſzy rátuią go ſnadnie. HistLan B2v; RejZwierc 39v; SkarŻyw 51, 454; KochWr 30; A gdy [siewca] śiał/ niektore ziárná pádły przy drodze/ y przylećieli ptacy powietrzni á pozobáli ie. WujNT Matth 13/4.

przylecieć do kogo, do czego [w tym: żywotne (1)] (3): A poczekawſzy nád to ſiedḿ inych dni/ záſię wypuśćił gołębicę z Korabiá/ Ale oná przyłećiáłá [!] do niego kwieczorowi/ nioſąc rozgę oliwną Leop Gen 8/11; BielKron 5; Przyleciáłá do niey [do lisicy] ſroká y powiedziáłá iey: Ey miła ſioſtro thoż maſz kłopot przed thymi muchámi RejZwierc 39v.

przylecieć ku komu, ku czemu (żywotne) (2): Sroká bacżąc ſwą poſtáwę/ Prętki ięzyk y wymowę: Ku orłowi przylećiáłá/ Aby mu śię przykazáłá. BierEz O3, Q.

przylecieć przed kogo, przed co (2): A gdy to on mowił/ przyleciała przedeń mucha/ ktorą on virzáwſzy rzekł/ oto iuſz Beelzébul na kołacyią idźie MurzHist I3v; A nákoniec/ niechay naniepotrzebnieyſzy ptaſzek przyleći przed ocży iego [złego człowieka]/ iákie będzye nań pilne dybánie iego RejPos 247.

przylecieć gdzie (5): Owa gołąb z ſwoim ſtádem/ Będąc głodni śilnym pędem. Iż tám pſzenicę widzieli/ Ná onę śieć przylećieli. BierEz S3v; HistAl A5v; Leop Gen 15/11; Száráńcża też tego roku przylećiáłá do Niemiec/ z wielkim ich podziwieniem ktorey przed tym niewidáli. BielKron 220, 427v.

W porównaniu (1): Ale náſzy ſzelinarze [tj. próżniacy] y nicżemu ſie nie godzą/ [...] Bo ſie iuż ow áni ſtráchu/ áni żadnego niebeſpiecżeńſthwá nie boi/ á ocży ſwoie wzgorę záwżdy iáko Ieleń rogi podnośi/ wſzędy znáczny/ wſzędy ſławny/ ſzcżęſcie v niego iáko roy pcżoł/ ktory gdy do kogo przyleći wolno mu záſię y oſieść y odlecieć. RejZwierc 143v.

[Przysłowie: Nie przyleći do gęby gołąb vpieczony/ ktory lata wyſoko máiąc świát przeſtrony. KołakWiek B4.]
W przen (4): O nędzneſz náſze práwá/ nędzneſz náſze ſądy/ [...] Niechay będzye iáki chce Burmiſtrz ábo Ráycá/ Roſplecie tę, ſłabą ſieć ſnádnie złota ſzwáycá. [...] Ledwe tám nędzna Muchá w tę ſie ſieć vwiye/ Ale gdy Bąk przyleći/ ten ią wnet przebiye. RejWiz 102v; Powiedz że mi też miły Sektarzu Orłá/ tego ſwego ciáłá/ do którego ludzie zwabiaſz. Vkażeſmi podobno Marćiná Luterá/ Apoſtátę Belzebubá/ [...] Zle ſye znaſz ná orle miły Sektarzu/ nie Orzełći to był ále Kruk/ kthory gdźie przylećiał tám ſzárpnął LeovPrzep G3; BielSen 7, 8.
b. O uskrzydlonych postaciach (3):

przylecieć do kogo, do czego (2): Poźrzy [młodzieniec] áno dzyeciątko zlećiało z obłokow/ [...] Skrzydełká ma odmienne á oblicże ſlicżne (marg) Rácio przylecyał do młodzieńcá (–) RejWiz 35v; LatHar 111.

przylecieć ku komu (1): A ieden Seráfim przylećiał ku mnie/ máiąc w ręce ſwey wągl roſpalony BibRadz Is 6/6.

2. Przybiec; allabi, pervolare Cn (1): Yeden/ drugi/ trzeći [chłopiec] przyleći/ wita go/ witay brácye Ruráłá/ dawnoſwá ſie widzyáłá. GliczKsiąż H7v.

Formacje współrdzenne cf NADLECIEĆ.

Cf PRZYLECENIE, PRZYLECIAŁY, PRZYLECIENIE

LW