[zaloguj się]
[pdf]

PRZYPISAĆ (190) vb pf

a jasne (w tym 5 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf przypisać
praet
sg pl
1 m przypisåłem, -m, -em przypisåł m pers przypisalismy, -smy przypisali, przypisalichmy
2 m -ś, -eś przypisåł m pers -ście przypisali
3 m przypisåł m pers przypisali
f m an przypisali
n przypisało subst przypisały, przypisały się
plusq
sg
3 m przypisåł był, był przypisåł
imperativus
sg pl
1 przypiszmy
2 przypisz
3 niech przypisze
conditionalis
sg pl
1 m bym przypisåł, bych przypisåł m pers bysmy przypisali
3 m by przypisåł m pers
impersonalis
praet przypisåno
con przypisåno by, by przypisåno
participia
part praet act przypisåwszy
inne formy
pass inf - przypisać się

inf przypisać (65). ◊ fut 1 sg przypiszę (7) [w tym: -e (1)]. ◊ 2 sg przypiszesz (1). ◊ 1 pl przypisz(e)my (1). ◊ 2 pl przypiszecie (1). ◊ 3 pl przypiszą (4). ◊ praet 1 sg m przypisåłem, -m, -em przypisåł (10). ◊ 2 sg m -ś, -eś przypisåł (5). ◊ 3 sg m przypisåł (24). n przypisało (1). ◊ 1 pl m pers przypisalismy, -smy przypisali (3) WujJud, ModrzBaz, SarnStat, przypisalichmy (1) MurzOrt. ◊ 2 pl m pers -ście przypisali (2). ◊ 3 pl m pers przypisali (15). m an przypisali [cum N pl: oni [ptacy]] (1). subst przypisały (1). ◊ plusq 3 sg m przypisåł był (1) BudNT, był przypisåł (1) WujNT. ◊ imp 2 sg przypisz (5). ◊ 3 sg niech przypisze (1). ◊ 1 pl przypiszmy (3). ◊ con 1 sg m bym przypisåł (4) GroicPorz (3), OrzRozm, bych przypisåł (4) Mącz, RejAp, RejZwierc, SkarJedn. ◊ 3 sg m by przypisåł (1). ◊ 1 pl m pers bysmy przypisali (1). ◊ pass inf przypisać się (7) [w tym: GórnDworz 23v, BielSpr 75v, ModrzBaz 144v, SkarJedn 345, SarnStat 829, SkarKaz 578a może przypisać + impers może (mogło) się, ma (miało) się]. ◊ [praet 3 pl subst przypisały się.] ◊ impers praet przypisåno (14). ◊ con przypisåno by, by przypisåno (3). ◊ part praet act przypisåwszy (3).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.

1. Dopisać, dołączyć do tekstu lub zbioru tekstów; ascribere Mącz, JanStat [w tym: co (41)] (53): ZapWar 1550 nr 2666; zdáło mi ſye zá potrzebną/ nyeco o tákich rzeczach náſſym yęzykyem nápiſáć [...]. Nikt ſye też nye dźiwuy/ izem imyenyá ſwego nyeprzypiſał: Dla tegom to vczynił/ áby rzecz ſámę w ſobye rozbyerano/ á nye z oſoby ſądzono. KromRozm I A2v; KromRozm II v3; Rogavit ut tibi salutem adscriberem, Prośił mie ábych ći ymieniem yego pozdrowienie przypiſał/ álbo ábych ćy ſie kłániał od niego przes ten liſt. Mącz 366a; y owſzem ná znák więtſzey zgody y miłośći/ przypiſáliſmy z teyże Confeſsiey [augsburskiej] Artykuł cáły o wiecżerzy Páńſk⟨iej⟩. WujJudConf 13; Wſzakże ieſzcże niektore mieyſcá przypiſzę/ gdzie ſię nie iedno Krákowſki tłumácż omylał/ ále mu też y Brzeſcy bárzo pomagáli. BudBib b2v; CzechRozm 125v; StryjKron 627; [záraz ſię niektore piſmá/ liſty/ práwá/ poſelſtwá/ rć. w tym ſzkrypćie wſpomnione przypiſáły BronApokr B2].

przypisać do czego (8): RejFig Bb6; W Praefácyey ſkárżyliśćie ſie ná nas/ że o was to mowimy/ iżeśćie miedzy ſobą ſą niezgodnymi/ y powiádáliśćie iáka miłość y zgodá miedzy wámi żeśćie też im kwoli/ ná znák więtſzey miłośći/ ich [innych protestantów] Artykuł do ſwoiey Confeſsiey przypiſáli. WujJud 127; CzechRozm 126v; GDy co nie grzeczy vſłyſzy móy Stáſzek/ To mi wnet każe przypiſáć do fráſzek. KochFr 29; Miły Dyable/ wyſłuchałem twego Regeſtru/ álem ieden grzech ieſzcże popełnił/ ktorego w tym Regeſtrze nie widzę/ przypiſz go też do drugich ReszPrz 52, 51; SarnStat 1108. Cf »te słowa przypisać«.

przypisać dla kogo (1): ále iż też do pewnośći piſmá ś. [...] y ono ſłuży/ wiedzieć ktore ſą kśięgi Nowego teſtámentu pewne/ á ktore nie pewne/ przeto y o tem nieco/ dla ſwey bráćiey proſtakow/ przypiſzę. BudNT przedm d2v.

przypisać komu (5): Ascribere alicui salutem, Przipiſáć komu ná cziyim liście pozdrowienie/ vkłón álbo czołem vderzenie. Mącz 374c; żeby to nieſłuſznie Máteuſzowi/ do iego iuż nápiſánia przypiſáć potym miał [ktoś baczny, trzeźwy, Boga się bojący]. CzechRozm 126v; SarnStat 974. Cf »te słowa przypisać«, »sobie przypisać«.

przypisać czemu [= do czego] (1): dla tego źiemie Krákowſkiéy zwyczáie té/ któré ſą w niéy wźięté y pochwaloné/ ninieyſzym poſpolitym práwá źiemſkiégo króleſtwá náſzégo práwom przypiſáliſmy SarnStat 59.

przypisać k(u) czemu (3): Iuż ná ten cżás tym rzecżam tu koniec pokłádam ácż ſie było ieſzcże więcey mogło co kthemu przypiſáć BielSpr 75v; CzechRozm 70v. Cf Fraza.

przypisać o czym (4): zdáło ſye zá rzecz potrzebną/ ábym tu przed Poſtępkiem Sądownym o pozwie nieco ſzerzey przypiſał GroicPorz p; Prze te/ mowię/ przycżyny/ nieco tu o tem ſporze ná krotce przypiſze [!]/ á po tem ſwe zdánie przydam. BudNT Ff8v, przedm b3, d2v; [ACz Sámokupſtwo ábo Monopolium, do Lichwy nic nie má: [...] zdáło mi ſię zá rzecz potrzebną/ przypiſáć nie co o tey Máteriey. ŚmiglLichwa 70].

przypisać przy czym (5): Wyſzły tymi czáſy kſyąſzki nyeyákye z Angliey/ przy ktorych náſz yeden Polak imyę ſwoye przypiſał KromRozm III C3; Dla tegóż téż przy tym wtórym [pisaniu] przypiſano wiérſze ty: [...] GrzepGeom L4v, L4v; Vrzędnik y goſpodarz káżdy/ co z experyencyey obacży/ może też tu przypiſáć oſtrogę [= objaśnienie] przy káżdym tytule/ kędy co należy GostGosp 18; Naydźie ſię tákich odmian więcey we wſzytkim Nowym teſtámenćie: Ktore vyźrzyſz w texćie tákim znákiem náznáczone ” '. Kędy ná brzegu przy tákimże znáku ” przypiſano ſámę literę G. ktora znáczy/ że w Graeckim texćie ináczey ſię náyduie. WujNT przedm 15.

przypisać gdzie (22): Wſzakże w świętym piſmié náwięcyi tego potrzeba/ aby śię tym ſpoſobem zabieżeć mogło roznęmu wyrozumięniu rzeczy/ i błędum ktoré ſtąt poſpolicie pochodzą. A tak i na ten czás przypiſalichmy tu/ krotką nauké czytaniá i piſaniá MurzOrt B; przypiſałem ná oſtátek tey częſći ten Státut o żebrakách GroicPorz h4v, hhv; in margine adscripsi, Przipiſałem ná brzegu kárty. Mącz 210a, 374c, 484c; GrzepGeom L4v, M4v; WujJud 24v; Sámo ſię tu pokázuie/ że te słowa/ wwielu ekſemplarzow tákſię znáyduie/ ktoś vcżony á pilny przypiſał był na kráiu BudNT przedm b5v, przedm b3, Ff8v; Philalethes iákoſmy y wyſzey przypiſáli/ wykłáda ſie miłownik prawdy. ModrzBaz 134v marg; GostGosp 18; WujNT przedm 15; Iáki przed Stároſtą proceſs práwá bywa po odeſłániu od Ziemſtwá, toby ſie miáło przypiſáć w Kśięgách dźiewiątych, przy Grodzkim práwie. SarnStat 829, 498, 974; [Ná Pozwie przypiſano theż Gleyt/ pod tymi dwiema Condiciami: Spráwiedliwość w Cale zawżdy zachowawſzy/ Iuſtitia ſemper ſalua HerbOdpow Xx5v]. Cf Zwroty.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (4); że (2), zaimek względny (3), żeby ‘że’ (1), aby (1), zaimek pytajny (1)] (8): KromRozm II g3; ále iże vmyſliłem potym oſobne kſyążki o tym piſáć: tu ná ten czás co by ſye potrzebnieyſzego być zdáło/ ná koniec krotko przypiſzę. GroicPorz hhv; Poſłał im [król perski dwom, co o nim źle mówili] wnet przywiley/ ná nim nápiſano/ Iż im wolność o Krolu záwżdy mowić dano. Ale to przypiſano/ áby też Krolowi/ Było wolno rozſądzić/ gdy kto o nim mowi. RejZwierz 12; SienLek 103; Tóż téż przy ónym piérwſzym piſániu w Kśięgách Krákowſkich przypiſano/ iedno iż inſzymi ſłowy: Ze ſtáiánié álbo pręt ma być ná piąćinaśćie miar GrzepGeom L4v; ActReg 160; ná którym liśćie ma przypiſáć temu Vrząd/ którégo dniá/ y do kąd podwodę brano SarnStat 974, 498; [HerbOdpow V5].

Z przytoczeniem [w tym przytoczenie poprzedzone słowami: w te słowa (1)] (4): A támże [św. Paweł] roſkazawſſy przez liſt/ yáko ſye ſpráwowáć máyą około wyeczerzey Páńſkyey/ álbo przyymowánya ćyáłá y krwye Páńſkyey to/ czego w Ewányeliach nyemáſz/ przypiſał/ Oſtátek ſpoſobyę kyedy przyydę [1.Cor 11/34]. KromRozm II g3; RejFig Bb6; Bo tám Apoſtoł tylko był tak nápiſał Láſká wam y pokoy [1.Thess 1/1]/ Lecż piſárze przypiſali od Bogá oycá náſzego y pana Ieſu⟨ſ⟩a Chriſta/ Tákże y wdrugiem lisćie. BudNT przedm b4v; dla tego My Alexánder Krol/ ártykuły tegoż pokoiu Brzeſtſkiego wźięte z Przywileiu Kśięſtw Mázoweckich dla poſpolitey poddánych náſzych wiádomośći roſkazáliſmy do drugich w te słowá przypiſáć. Naprzód przez przerzeczoné Pány [...] SarnStat 1108.

W przeciwstawieniu: »przypisać ... opuścić« (1): Ktore ſlowá powiedaſz iżem wſzyſtki odmienił/ iedny opuśćił/ á drugie przypiſał tzegośćie tam nienapiſáli w tym Koncyliábulum. KrowObr 205v; [HerbOdpow V5].

Fraza: »słuszno przypisać [k czemu]« (1): Ale iż y gliſty trzewny á ielitny też niedoſtátek ieſt/ ſłuſzno ktemu przypiſáć/ czym pomożono być może. SienLek 103.
Zwroty: »przypisać [gdzie] swą ręką« (1): w ktorym liscie przypisał to swą ręką. Ze Krzysztoph Zborowski teraz ostatnie noc z Pragy wyiachał ActReg 160.

»te (a. ty) słowa przypisać« [w tym: gdzie (2), do czego (1), komu (1)] [szyk zmienny] (5): KrowObr 205v; WujJud przedm A7; Azaſz by też drugi bezbożnik tákże mowić nie mogł? Oto ſłowá ty Nehemiáſzowi/ Dawidowi/ Iozuemu/ etc. do piſánia iego kto inſzy przypiſał. CzechRozm 126v; á iż to nie Máttheuſz Ewángeliſtá ś. piſał; ále iákiś proſtak/ ná kráiu był te ſłowá przypiſał/ á potym ie ktoś drugi w text wpiſał. WujNT 4, 288.

»sobie [gdzie] przypisać« (1): Około inhibiciiéy że ſą Státutá dawné/ wedle tych záchowywáć ſie ma Káncellária náſzá/ [...] O tymże Tytule y drugié Státuty tu może ſobie przypiſáć SarnStat 775.

Szereg: »przydać, (i) przypisać« [szyk 2:1] (3): MurzNT 18v; BudNT Ff8v; ktorzy [rabini] wam wiárę ſpiſáli/ y plotek wiele kłamliwych o nowym náſzym teſtámenćie/ y o náſzym Pánie Iezuſie Chriſtuſie/ ku niey przydáli y przypiſáli CzechRozm 70v.
2. Wyrazić o kimś a. o czymś swoje zdanie, zwłaszcza że jest jakiś, coś uczynił, coś mu przysługuje; accusare, adiudicare, conferre, ferre Mącz; numerare Modrz [komu, czemu; w tym: co (83)] (87): [Ksantus] Głupſtwo kupcowi przypiſał/ Iż nieroſtropnie przedawał: A miedzy młodzieńce cudne/ Poſtáwił ſtworzenie ſzpátne. BierEz Bv; Oni [ptacy] ſie z iey [jaskółki] rády śmiali/ A boiaźń iey przypiſáli BierEz N, Q; RejPs 169; Będzyeli kto ieſzcże w młodym lecie/ Przypiſzą mu ſzaleńſwo ná ſwiecie BielKom F7v; Przeto Poetowie zmyſlili/ iż on [Prometeus] napirwey ludzki rodzay ſtworzył/ y ogień s kámieniá wſkrzoſáć vkazał [...]. Aſtronomią vmiał doſtátecżnie/ przeto mu ty dáry poetowie przypiſali s tey náuki. BielKron 23v; Piſáli też/ iż był Bog dał Zydom tákich pięć Sędźiow/ ktorzy mu byli podobni w niektorych vrodach/ [...] przeto ie potopił. Tu Bogu przypiſáli zazdrość. BielKron 463v, 79; Tabulas accusare, Fałſziwość komu przipiſáć. Mącz 75b; Saporem alicui rei adiudicare, Smákę niektórey rzeczy przipiſáć. Mącz [176]d, 205c; rzekł záſię pan Lupá/ iż y muzyká/ y ine fráſzki/ ktoreś w.m. przypiſał dworzáninowi/ rychley by ſie białeigłowie zeſzły GórnDworz Hv, H3v, I8, X5, Ee7; HistRzym 3v; A iżeś mi iuż też y to pokazał/ iż cżłowiek Chriſtus Iezus ieſt ſynem właſnym y namileyſzym BOżym/ [...] boś mu też to miedzy inſzymi tytuły iego/ [...] przypiſał. CzechRozm 176v, 51, 56v, 127, 141, 215v marg, 223, *4v; ModrzBaz 139; Lucyper pierwſzy wynáleſcá grzechu y odſtępnik rzekł: ia nic przypiſać Bogu nie chcę/ ále rowny iemu będę SkarŻyw 258; pożycżmi ſrebrá doſtátek/ ábych ie [gości] mogł práwie po páńſku cżeſtowáć/ á tobie wſzytkę ſławę przypiſać. SkarŻyw 455; Co też potym przydáie/ twarz nam niewſtydliwą przypiſawſzy: Zebyſmy świát wſzytek potępiáć mieli/ ſobie ſámym zbáwienie przycżytáiąc etc. [...] CzechEp 406, 257, 382; BArzo wiele odpuſtow tym nabożnym modlitwom w ſtárych Hortuluſách przypiſano LatHar 284, 33, 67, 377; WujNT 98.

Z przysłówkiem ilościowym zastępującym dopełnienie bliższe (1): niewiem cżemu to w.m. obchodzić ma/ iżem ia dworney pániey ták wiele przypiſał/ y vmieć kazał GórnDworz Y2.

cum inf (1): przypiſáli iey [Rzymianie bogini Florze] kwiatki polne ſpráwiáć BielKron 24v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem to (8); iż, że (4), zaimek względny (3), (i)żeby ‘że jakoby’ (2), jakoby (1)] (10): Poetowie piſáli/ iż Liberius/ tho ieſt/ Bachus napirwey wino wynálazł/ [...] przypiſáli mu to iż ie pijał dobrze. BielKron 6; GórnDworz Lv, S; MycPrz I C3v; CzechRozm 49v; iáko na nim [synodzie] oycowie S. trzyſtá y ośmnaśćie/ tęſz moc w Rzymſkim Biſkupie ználi/ y to mu przypiſali/ co od ſamego Chryſtuſa miał SkarJedn 107, 139v; Boć to nie ládá co/ zwáć kogo Krolem/ y przypiſáć mu to/ że do śiebie zwierzchność ćiągnie CzechEp 406, 374; mnie w ſwym piſániu to przypiſał/ iákobych ia ſponté/ nie będąc laceſsitus, do niego dla rozmowy przyść miał NiemObr 26.

Zwroty: »sobie przypisać« (2): Muſim ſobie prżypiſáć żeſmy práwie głupi. MycPrz I C3v; Oczko A2v.

»słusznie przypisać« (1): Ktemu nie iednych obycżáiow ſą wſzytcy pánowie/ y nie możemy im tego ſłuſznie przypiſáć/ iżeby ſie we wſzetecżnikach wſzytczy kocháć mieli. GórnDworz Lv.

Szereg: »przypisać i (a) przywłaszczyć« (2): Omnem laudem in te libenter transfundam, Radći wſziſtkę chwałę przypiſzę/ y prziwłaſzczę. Mącz 140b; Oczko A2v.
a. Wyrazić przekonanie, że ktoś a. coś jest sprawcą lub przyczyną czegoś (37): PatKaz III 127v; Niechciál mądry bóg mędrtzow na to wybratz/ anij motzárzow/ dlá tego aby wezwanijé ku wierze krzeſciańſkié nieprzypiſano rozumowi ijch albo mocy OpecŻyw 40; KrowObr 83; A więcże ia tym chwały BOżey bárźiey nie rozmnożę y nie wyſtáwię/ gdy tymże vcżynkom/ ktore z dárowánia BOżego cżynić będę: vſpráwiedliwienie moie przypiſzę? CzechRozm 215v; ModrzBaz 144v; SkarJedn 345; oto [Arystoteles] Cieplice kroćiuchno świętémi názwawſzy/ odpráwił: czyli/ że świętym/ á nie nam/ przyczyny ich wiádomé/ śiárce á grómówi świętość ich przypiſał? my temu przypiſzmy/ nie że grzeią/ nie że śiárką śmierdzą/ ále że chorobam [...] wielką pómóc dawáią. Oczko 10, A3v, 3v, 5v, 9; KochPs 133; GórnTroas 65; KochFrag 16, 48; Nuż záś ten domowy/ y ſwóy właſny rátunek/ komu inſzému wáſzá Kró:M. przypiſzeſz? OrzJan 109, 8; Ná obiáśnienie teyże rzecży/ przypiſano poſyłánie Duchá S. ták Oycu/ iáko y Synowi. LatHar 380, 189; SkarKaz 578a; Rzymiánie oni/ ſzczęśćie ſwoie ktorym opánowáli świát/ nabożeńſtwu ku bogom onym ſwoim przypiſáli SkarKazSej 688b.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym: z zapowiednikiem to (2); zawsze zaimek względny] (3): KrowObr 106; GórnDworz Z3v; Tego [Boga] moc wyznawaymy: temu/ co żywiemy/ Y cokolwiekeſmy ſą/ przypiſáć muśiemy. KochPs 99.

Zwrot: »sobie przypisać« (1): [Bóg do aniołów:] á ieſli ſami ſię z tego co odemnie maćie/ w pychę podnieśiećie/ y ſobie dary moie przypiſzećie/ [...] odpádniećie od łáſki mey SkarŻyw 258.
Szeregi: »przypisać i oddać« (1): Ktore ſtworzywſzy [Bóg anioły]/ dał im wolą wolną mowiąc: ieſli przy mnie zoſtáć/ á wſzytko co maćie mnie przypiſać y oddáć chcećie: wiecżnie zemną zoſtániećie SkarŻyw 258.

»przydać i przypisać« (1): I tu Duſzny nieprzyiaćiel [...] niechćiał záſpáć/ áby Ornatom y inſzym wymyſlonym Appáratom/ niemiał tego przydáć/ y przypiſáć/ co tylko ſámemu Pánu Iezu Kryſtuſowi Synowi Bożemu należy. KrowObr 106.

»przypisać i (a) przywłaszczyć« [szyk zmienny] (2): KrowObr 83; Gdyż oni [Sabelianie] to co raz ſynowi przywłaſzcżą wedle oſoby/ to záś y ná oycá kłádą. A co też oycu przypiſzą/ to záś ná inſzym mieyſcu/ iż to ieſt ſynowe dźieło ábo ſpráwá y właſność powiedzą. CzechEp 313.

α. O tekście: wyrazić przekonanie, że ktoś jest jego autorem (8): CzechEp 238, 301; [Ulisses mówi:] Ia/ co poſelſtwo nioſę tobie/ ku ſłuchániu Ciężkié/ nie mnie ie przypiſz/ lecz ſtárſzych mych zdániu. GórnTroas 39; A Verepaeus y ſtáre Hortuluſy/ ś. Bernárdjnowi tę modlitwę przypiſáły. LatHar 24 marg, 9 marg, 287, 379, 512.
3. Zadedykować, poświęcić komuś wydany tekst; dedicare Mącz [komu; w tym: co (29)] (31): Ezop zá tę łaſkę wdzięcżną/ Vcżynił mu [królowi] pámięć wiecżną: Báśni wſzyſtki ktore ſkłádał/ Kreſuſowi ie przypiſał. BierEz F2v; LubPs A2; Y tákem v ſyebie vważył moy miłoſćiwy Pánie/ ábym tey pracey iákaſzkolwiek ieſth/ nikomu innemu ſnádniey á przyſtoyniey nie przypiſał/ iáko w.W. ſwoiemu miłoſćiwemu á przyrodzonemu Pánu. GroicPorz A4v, Bv; OrzRozm A3v; BielKron 197v; Dedicavi tibi hos libellos, Przypiſałem ćy ty xiąſzki. Mącz 85c; A ták to przednieyſza przyczyná ieſt/ która mię k temu przywiodłá/ iżem ty Kſyęgi o Lékárſtwie W⟨ielmożnemu⟩ P⟨anu⟩ M⟨iłościwemu⟩ przypiſáć vmyślił SienLekAndr a2v, a2, a2v; Co ſie y w tey Confeſsiey ktorą Roku 1570. niektorzy záśię wydáli/ [...] y W.K.M. bez wſzelákiego wſtydu przypiſáli/ [...] doſyć okázuie. WujJud a6v; WujJudConf 11; SkarJedn A4v; ktorą [kronikę pruską] nápiſał niiáki Kápłan Niemiec Zakonu Krzyżáckiego w Pruſiech Brát/ [...] á przypiſał ią Wernerowi de Orzelle wielkiemu Miſtrzowi Zakonu Bráćiey Domu Niemieckiego w Pruſiech StryjKron 288; Rácżże to tedy W.M. iuż ode mnie zá wdźięcżne przyiąć: zdrowym rozſądkiem cżytáć: v śiebie dlugo domá nie chowáć: ná iáśnią wypuśćić: y komu będźie wola iáko ſwe właſne/ przypiſáć. CzechEp *4v; CzechEpPOrz *4, *4v; WerGośc 204; Vmyśliłám té málé kśiążeczki W.K.M. przypiſáć ná znák naniżſzych ſłużb moich SiebRozmyśl Av.

W połączeniach szeregowych (2): Przeto mi ſie zdáło/ ábych W.W. tę pewną zbroię Rycerzá Krześćijáńſkiego y przypiſał y oddał y przywłaſzcżył. RejZwierc 254v; WujJud A8.

Zwroty: »przypisać ku czci [czyjej]« (1): Przeto zdała mi ſie rzecż ſluſzna [...] to przypiſać ku cżći waſzey P M. y owſzem ku cżći waſzey mążonki. WróbŻołtGlab A3v.

»imieniowi [czyjemu] przypisać« (1): zdáło mi ſie ábychći ty kſiąſzki do ręku podał á imieniowi twemu przypiſał. RejAp AA4v.

Szeregi: »przypisać i (a) oddać« [szyk 1:1] (2): A ták s tych przycżyn właſnie mi ſie zdáło Wielmożnośći W.M. Pánie tę ſwą pracą/ ácż máłą/ ále y zbáwienną y kościołowi ſwiętemu pożytecżną/ oddáć á przypiſáć. LubPs A2v; KlonFlis Bv. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»przypisać i (a) ofiarować« (3): SeklKat A3; wdałem ſie wto/ żem o tym ćwicżeniu á wychowániu nieco według dáru Bożego piſał. [...] vmyſliłem to W.K. Miłoſciam moim Miłosćiwym Pánom á dobrodzieiom oſobliwym przypiſáć á ofiárowáć. GliczKsiąż A4; GroicPorz A4v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»przypisać a przywłaszczyć« [szyk 1:1] (2): WLaſnie mi ſie iſcie zdało/ a z wiela przycżin Naiaſnieyſza á miłoſćiwa Krolowa thy kxiąski W K M przipiſáć a przywłaſzcżyć RejJóz A2; RejZwierc 210. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

4. Nadać, przeznaczyć; assignare, ornare, vocare Mącz [co; w tym: komu, czemu (5)] (6): Sunt autem septem [planetae] Saturnus, Iupiter, Mars, Sol, Venus, Mercurius, Luna, Ab illis nomina dierum vulgus Ethnico more vocat, Bowiem ye pogáńſtwo zá bogi chwaliło/ á przeto káżdemu ſwóy dźień z oſobná przipiſáli. Mącz 302d; piſze [św. Grzegorz do tesaloniceńskiego biskupa] zákázuiąc: áby przj Ianie Konſtántjnopolſkim nie ſtali/ ktory ſobie niezbożnie tytuł powſzechny Patryárchá przypiſał/ mowiąc: iż to bez przyzwolenia ſtolice Apoſtolſkiey żadney mocy nie ma. SkarJedn 139; CzechEp 375.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Ornare veris laudibus aliquem, To przipiſáć czego godzien yeſt. Mącz 186b.

Szereg: »przypisać i dać« (1): Ale iż mu [papieżowi] ich [tytułów i przezwisk] przed tym Pan Kryſtus Syn Boży nigdy niedał/ przeto mu dopierko iáwnie ná tym Koncylium ty przezwiſka pochlepcy iego przypiſáli y dali. KrowObr 18v.
Przen (1):
Szereg: »przypisać, przysadzić« (1): Assignavit coelum avibus natura, Przirodzenie przipiſáło/ prziſádźiło powietrze ptakóm. Mącz 392c.
5. Włączyć [kogo, co] (6):
a. Zaliczyć w poczet kogoś (5):

przypisać do kogo, do czego (2): RejKup Bv; WIdząc pánnę [tj. królewnę Annę] ſpraw ſwiętych rodu Krolewſkiego/ Przypiſáć ią thu muſzę do orſzaku tego. PaprPan Ee3.

przypisać k(u) czemu (2): Ascribe me tertium in amicitiam, Przipiſz mie trzeciego k ſwemu towárziſtwu. Mącz 374c; y kázał [król] Aolloná [!] przypiſáć ku ſwemu dworu/ á gmách oſobliwy iemu dáć. HistRzym 13v.

przypisać w co (1): (nagł) Sławna á zacna Rádá Lwowſka. (–) TE ia przypiſáć muſzę w ten tu orſzak mężny/ Widząc lud ták cnotliwy á ná wſzem potężny PaprPan G.

b. Włączyć do zbioru tekstów (1):

W połączeniu szeregowym (1): Prymas [...] podał nam prośby ſwé/ ábyſmy z Reyeſtrów Káncelláriiéy Oświéconégo KAźimiérzá Królá Polſkiégo Oycá náſzégo/ Przywiléy kośćiołowi Gniéźnieńſkiému przynależący/ przez Máieſtat królewſki Oycá náſzégo dány/ y pozwolony przypiſáć [transcribere JanStat 191]/ y odnowić/ y potwiérdźić raczyli SarnStat 170.

6. Odnieść do kogoś, uznać, że dana wypowiedź dotyczy kogoś [co komu] (2): [Wergilius] Nápiſał to [proroctwo Sybilli: Iam noua progenies coelo demittitur] w Eglogi ſwoie/ iedno iż on temu nie rozumiał ná co to było proroctwo/ przypiſał to Pollionowi s pochlebſtwá/ gdy ſie mu ſyn Solinus vrodził BielKron 132; Otoſz to nie może być o Máryey rozumiano/ ktora ieſzcże nie pocżęłá byłá/ [...] A iż Prorok nie mowi/ o przyſzłey ná potym rzecży/ ále o iuż będącey/ tedy ſie to Máryey przypiſáć nie może. CzechRozm 133.
7. Poczytać, uznać za coś [co komu za co] (1): Ezop zá nim [Enusem] śilno prośił/ Aby mu to [zdradę] Krol przepuśćił: To ná iego wolą dano/ Zá cnotę mu przypiſano. BierEz F4.
8. Doliczyć, dodać; adscribere JanStat [co] (4):

przypisać do czego komu (1): Dla tego Król Iego M. żadnému nápotym do ſumm piérwſzych ná dobrách królewſkich nic przypiſáć nie ma SarnStat 84; [LustrRaw 34; także do długu zł 145 dzieciom Marty niech przypisze także fl. 61 gr 28 InwMieszcz 1590 nr 283].

przypisać w czym [= do czego] (1): A ták nie dziw że y wlećiech Ezechiaſzowych przypiſano 10 lat/ To ieſt miaſto 15 lat nápiſano 25 BudNT Gg3.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Mihi feras expensam, Mnie przipiſz co wydaſz. Mącz 289a.

Zwrot: »jeszcze przypisać [ku czemu]« (1): Pan Bog z nami czo to widzę za piąniądze [!] w życie Snadż ich ieſzcże przipiſano ku pirwſzym obficie. RejJóz N6v.

Synonimy: 1. przydać; 2. przyczytać, przydać, przywłaszczyć; 3. oddać, ofiarować, przywłaszczyć; 4. dać, nadać, przysadzić; 6. przyczytać; 8. przydać.

Formacje współrdzenne cf PISAĆ.

Cf PRZYPISANIE, PRZYPISANY

MN