[zaloguj się]
[pdf]

PRZYWRACAĆ SIĘ (7) vb impf

sie (6), się (1).

-wra- (4) Mącz (3), RejPos, -wrå- (2) KromRozm III, ReszList.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 przywracåm się
3 przywracå się przywracają się
praet
sg pl
2 m -ś się przywracåł m pers
3 m m pers przywracali się
n subst przywracały się

praes 1 sg przywracåm się (1). ◊ 3 sg przywracå się (1). ◊ 3 pl przywracają się (1). ◊ praet 2 sg m -ś się przywracåł (1). ◊ 3 pl m pers przywracali się (1). subst przywracały się (1). ◊ part praes act przywracając się. (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. Wracać na miejsce, które się opuściło (5): Admiratus sum quod tarde redires, Dźiwowałem ſie iżeś ſie nie rychło prziwrácał. Mącz 223d.

W przeciwstawieniu: »opuszczać ... przywracać się« (1): Też ten kamień Magnes/ ma tę mocz: iż barzo wiele żon ktore opuſzcżały dla ſwarow męże ſwoie: zaſię k nim przywraczały ſie FalZioł IV 56a.

Zwrot: »([k komu]) przywracać się zaś (a. zasię)« [szyk zmienny] (2): FalZioł IV 56a; Recurro, Wrácam ſie/ Prziwrácam ſie záś. Mącz 75a.
Przen [do czego] (1): Dla tego ſye to dźyeye bráćya namileyſſy/ gdy ſye nye przywracáyą ludźye do gruntu prawdy KromRozm III L8.
a. astron. O pozornym ruchu słońca na niebie (1):

W przeciwstawieniu: »przywracać ... odwracać« (1): Et sunt duo circuli qui dicuntur Tropici, Dwá cyrklá ná niebie ná których ſie słóńce obráca álbo ráczey prziwráca y odwráca. Mącz 466c.

2. Otrzymywać z powrotem [do czego] (1): iż káżdego pięćdźieſtnego roku/ ſwoim ſługom álbo niewolnikom wolność dawáli/ [...] y wolni Pánowie do pierwſzych oyczyſtych dobr ſię przywracáli. ReszList 146.
3. Podejmować na nowo opuszczony temat (1):
Zwrot: »przywracać się zaś [ku czemu]« (1): A thák przywrácáiąc ſie záś ku Ewányeliey s. zádziwuymy ſie tu temu co owo Pan powiedáć racży RejPos 287v.

Formacje współrdzenne cf WROCIĆ.

MC