[zaloguj się]
[pdf]

BOCIAN (51) sb m

bocian (49), biocian (2); bocian : biocian RejZwierc (2 : 2).

o jasne, a pochylone.

Fleksja
sg pl
N bociån bociåni
G bociåna bociån(o)w
D bociånowi bociån(o)m
A bociåna
V bociånie

sg N bociån (26). ◊ G bociåna (1). ◊ D bociånowi (2). ◊ A bociåna (12). ◊ V bociånie (2). ◊ pl N bociåni (3). ◊ G bociån(o)w (4). ◊ D bociån(o)m (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Ciconia ciconia (L.) (Rost); ptak brodzący z rodziny bocianów (Ciconiidae); ciconia Mymer1, Mącz, Calep, Cn; pelargus BartBydg, Mącz, Calep; avis hospita peregrina Cn (51): Boćian ſłyſząc to weſele/ Dziwił mu śię bárzo wiele BierEz O3, I3; Mymer1 25; BartBydg 71, 110; Bocian ieſt ptak lutoſciwy/ bo gdy ſtarym bocianom ſkrzidła wypadaią/ thedy młodſzy żywią ie y zagrzewaią thak długo aż gich ſkrzydła mocz wezmą. FalZioł IV 20c; Ieſt theż drugi Bociánow rodzay, na grzbiecie wſzytek cżárny/ á pod brzuchem trochę białaſy FalZioł IV 20d; Kto młodego Bociana ije/ temu ocży do roku ciecz nie będą ani boleć. FalZioł IV 20d, +7a, IV 20c [2 r.]; MiechGlab *7, 56; LubPs A4v, X5v; RejWiz 30v; Vźrzał [Atylla] áno Bociani z miáſtá wylatáią/ A dzieći precż ná ſkrzydłach máłe wynaſzáią. RejZwierz 20v, aav, 123, 125v [2 r.]; BielKron 24, 28, 298v, 318v; Ibis vel Ibis huius ibis, Nieyáki ptak Egypcki bocianowi podobny. Mącz 164a, 53a, l08a, 155b, 286c; SienLek 245, X; bo vźrzyſz ná iednym polu kozę/ záiącá/ biocianá/ krowę/ wilká/ ſárnę/ pſá/ á każdy z nich tego ſzuka w cżym ſie kocha. RejZwierc 91v, 66, 91v; RejPosWstaw [414]; BudBib Lev 11/19; KochPs 155; SkarŻyw 317 [2 r.]; Bo iáko błotné żáby bocianá ſye boią: Iáko ſczurkowie kotá/ ták przed brzytwą twoią Wſzytki włoſy drżéć muſzą. KochBr 152; BielSpr 7; KochWr 30; Calep 193b, 769a; KmitaSpit A3v; Choć w Rewerendźie nie widźiſz kapłaná/ Iednák zow Xiędzem Woyciechem boćianá/ Ody owo tobie krocży nád żabińcem/ Iák nád źwierzyńcem. KlonFlis F3v.
Zwroty: »klektać, kłapać jako bocian« (2): Więc byś go chciał poććiwemi ſłowy álbo hámowáć á co wżdy z nim mowic/ [...] á on klekce iáko bocian RejZwierc 62; Glotorare ‒ Kłapac iako bocziąn. Calep 459a.
Przen (2): Ná pochlebcę. KLekocże tym oſkardem/ moy miły Bocianie/ Gdyż widziſz iż ná ſwiecie/ cnotá wſzędy tanie. RejZwierz 123; Także też ty vdzyáłay/ domowy Bocianie/ Co ſwe drogo ſzácuieſz/ ludzkie názbyt tanie. RejZwierz 125v.

KN