« Poprzednie hasło: [CAŁOWANEK] | Następne hasło: CAŁOWANY » |
CAŁOWANIE (28) sb n
całowanie (27), cołowanie (1) SkarJedn.
Oba a oraz o jasne (w tym w pierwszym a 2 r. błędne znakowanie); e pochylone.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | całowanié |
G | całowaniå |
A | całowanié |
I | całowanim, całowani(e)m |
L | całowaniu |
sg N całowanié (15); -é (3), -(e) (12). ◊ G całowaniå (2). ◊ A całowanié (6); -é (1),-(e) (5). ◊ I całowanim (1) SkarŻyw, całowani(e)m (1) LatHar. ◊ L całowaniu (3).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.
Znaczenia
- 1. Nazwa czynności od „całować”
(17)
- a. Pocałunek (11)
1. Nazwa czynności od „całować”; basiatio, osculatio Mącz, Calep, Cn; exosculatio Calep, Cn; suaviatio Mącz, Cn (17): potym wſzed do komnáty ná łoże iey/y pocżął ią chćiwie cáłowáć/ á w tym cáłowániu etc. HistAl A4; Drudzy to cáłowánie przypiſuią Lwowi wthoremu KrowObr 197; Mącz 23c, 270d, 424d; Basiatio ‒ Całowanię, gębka w gębkę. Calep 125a, 391b, 741a; Pátrzayże ná vkłony y ná owo z ſercá nie cáłego cáłowánie KlonWor ded **3.
całowanie czego (6): Kośći vmárłych ludzi cáłowanie Weśkle/ vſtáwił y wymyſlił Innocentius KrowObr 197; SkarŻyw 16. Cf Wyrażenie.
Wyrażenia: »całowanie nog« [szyk 3 : 1] (4): Całowánie nog Papieſkich. BielKron 167v marg, 469; Nog cáłowánie WujNT 412 marg, Xxxxx3v.
Szereg: »obłapianie i całowanie« (2): Potym oblapianiu ij tzalowaniu/ ręce iego bok ij nogi matuchna pilnie oględowala OpecŻyw 164v; Gdy ſię cżytánie dokonáło/ wſzyſcy ſię do obłápiánia y cołowánia ſpolnego Grekowie z Láćinniki rzućili. SkarJedn 293.
a. Pocałunek; osculum Mącz, Calag, Cn; suaviolum Mącz, Calep, Cn; suavium, basium Cn (11): Mącz 23c, 270d, 424d; Całowánie niedopuśćić. Negare osculum. Calag 321b; zá onym cáłowánim/ złe myſli y vcżućie nierządney chući nád wolą rozumną wnim ſię wznieciły. SkarŻyw 319; StryjKron 421; Suaviolum — Małe czałowanie. Calep 1014a; A P. Iezus rzekł do niego: Iudaſzu/ cáłowániem wydáieſz Syná cżłowiecżego? LatHar 719; WujNT Xxxxx3v.
Zwroty: »dawać całowanie« (1): Ten ma y dźiś ná świećie wiele zwolennikow/ Co mowią Chriſtuſowi: Witay Miſtrzu/ Pánie/ Pomagay Bog y ſłużbá/ dáią cáłowánie. KlonWor 28.
»wziąć całowanie« (1): Wezmi ninijé tzalowanijé/ to znamię miloſci OpecŻyw 19v.
Cf CAŁOWAĆ
MM