[zaloguj się]
[pdf]

CHWILKA (24) sb f

chwilka (14), chwiłka (8 + 1 kustosz), chfilka (1), filka (1); chwilka FalZioł, Mącz (10); chwiłka SienLek, GórnDworz (3), ModrzBaz, SkarŻyw; chwilka : chwiłka GliczKsiąż (1 : 1), LatHar (1 : 1), WysKaz (1: 1 kustosz); chfilka : filka MurzHist (1 : 1).

Fleksja
sg pl
N chwilka
G chwilki
A chwilkę chwilki
L chwilce

sg N chwilka (5). ◊ G chwilki (1). ◊ A chwilkę (12). ◊ L chwilce (5). ◊ pl A chwilki (1).

Sł stp (aneks) oraz filka, Cn notuje, Linde XVII w.

Dem. od „chwila” ‘krótki przeciąg czasu, moment’; morula Mącz, Cn; diecula, spaciolum Mącz; momentum, mora, punctum temporis Cn (24): Punctum temporis vel horae momentum, Chwilká czáſu/ okiem mgnienie. Mącz 33lc, 88c, 233a, 404c.
Wyrażenie: »mała chwilka« (5): Diecula, Máła chwilká Mącz 88a. Cf Wyrażenia przyimkowe.
Szereg: »chwilka i moment« (1): A iákoż chwilki iedney y momentu w bolu docżeśnym nie wytrwaſz LatHar 578.
a. W funkcji przysłówka (18):

»chwilkę« = przez pewien czas (6): FalZioł I 130d; a on chfilkę nań popatrzywſzy ledwa j pozńał. MurzHist P4; SienLek 39; GórnDworz H3v, T2v, Dd5.

»małą chwilkę« = parumper, paulisper Mącz (2): Expecta parumper, Potrway máło/ máłą chwilkę. Mącz 282b, 285a.

Wyrażenia przyimkowe: »na chwiłkę« (3): przyſzłá godźiná [...] áby ná chwiłkę poległ zwierzchu ſługá twoy LatHar 592.
~ Wyrażenie: »na małą (a. maluczką) chwilkę« = parumper Mącz (2): ogdźieſz bych iáto mogł aby na maluczką filkę poczuć w ſobie łaſkę a miłośc bożą MurzHist H4v; Parumper, Ná máłą chwilke [!]. Mącz 282b ~

»po chwilce« = paulo post Modrz (4): GliczKsiąż H8v; a niema być ten vcżynek pocżytan zá vmyślnie vcżyniony/ ktory iego powiedácż pochwiłce odwołáć gotow. ModrzBaz 98v; SkarŻyw 414.

~ Wyrażenie: »po maluchnej chwiłce« (1): Gáłąs zás po máluchney chwiłce [...] wymknął mu s cżapki liſtek GliczKsiąż H8v. ~

»przez chwilki« = od czasu do czasu (1): Per intervalla, Przes chwilki odpocziwáyąć y tędy y owedy popuſzczayąc á záś bierząć. Mącz 475a.

»przez jaką chwilkę« (1): a ieſli ſię będźie zdáło przez iáką chwilkę [kustosz: chwiłkę] że ſię nie ku rzecży mowi WysKaz 15.

»w małej chwilce« (1): Intra quam modicum, Bárzo w máłey chwilce. Mącz 173b.

Synonim: punktcik.

KW