[zaloguj się]
[pdf]

CMYNTARZ (58) sb m

cmyntarz (33), smyntarz (10), cmentarz (8), smyńtarz (6), smentarz (1); cmyntarz Murm, Mymer1, RejRozpr, GliczKsiąż, GroicPorz (3), RejFig (4), Mącz (2), HistRzym (3), MWilkHist, StryjKron (2), ActReg, LatHar (2), SkarKaz, KlonWor; smyntarz GrzegŚm, CiekPotr; cmentarz SarnStat (7); cmyntarz : smyntarz : ementarz : smyntarz : smentarz KrowObr (‒ : 7 : – : 6 : ‒), BielKron (9 : 1 : ‒ : ‒ : ‒), Calep (— : - : 1 : – : 1). :-y- (43), -i- (6).

-é- (5), -e- (2) SarnStat (5 : 2); -å- (53), -a- (2); -a- RejRozpr; -å- : -a- BielKron (9 : 1).

Fleksja
sg pl
N cmyntårz cmyntårze
G cméntårza cmyntårz(o)w
A cmyntårz cmyntårze
L cmyntårzu cmyntårzåch, cmyntarzoch

sg N cmyntårz (6). ◊ G cméntårza (3). ◊ A cmyntårz (10). ◊ L cmyntårzu (24). ◊ pl N cmyntårze (2). ◊ G cmyntårz(o)w (2). ◊ A cmyntårze (7). ◊ L cmyntårzåch (3) KrowObr, GrzegŚm, SarnStat, cmyntarzoch (1) BielKron; ~ -åch (2) KrowObr, GrzegŚmf -ach (1) SarnStat.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (XVIII) – XVIII w.

Miejsce, gdzie chowają umarłych; coemiterium Murm, Mącz; polyandrum Murm, Cn; coemeterium, sepulcretum Calep, Cn; cimiterium Mymer1; dormitorium, sepultura Mącz; locus sepulturae Cn (58): Coemiterium. [...] Cmyntarz. Polyandrum locus ubi sunt multa sepulchra. Murm 129; Mymer1 7v; GliczKsiąż E5v; GroicPorz p4v, t2, kk4v; Iáko Smyntarze cżáruie. Podzmy do Smyntarzá do ktorego teſz ziemie/ iákoby do iákiey rozumney rzetzy/ ták mowićie. KrowObr 104; Nie dla tego tho piſzę/ áby niemiáły być kośćioły y Smyńtharze KrowObr 105, 104 [3 r.], 104v, Rr4v, Vuv; RejFig Aa5v [2 r.]; Záſię ná poſpolitych cmyntárzoch thyſiąc dwie śćie y dwádzieśćiá y ſiedḿ ludzi [...] pogrzebionych tego roku popiſano. BielKron 288; widząc cmintarz máły v ſwego kośćiołá [...] záłożył cmyntarz wielki przed miáſthem Krákowſkim BielKron 399v, 152 [2 r.]; Mącz 58d, 383d; GrzegŚm A2v; Coemeterium ‒ Smentąrz, Sileſys kierchow. Calep 210b; Sepulcretum — Cmentarz, kierchow. Calep 969b; cżemu Abráhám bogacżá onego/ ná żáłoſnym piekielnym cmyntarzu pogrzebionego/ nie zgromił o to LatHar 328, 660; SarnStat 225, 629, 1168, 1169; Niechże nam nie gánią cmyntarzow y kośćiołow SkarKaz 386a; Dom iuſz przedał [...] ociec [...] Gdy przyiedzie: przyidzie mu álbo ná vlicy, Albo ſtać ná ſmyntarzu CiekPotr 34; KlonWor 10.

W połączeniu z przydawką oznaczającą nazwę (5): BielKron 150, 154v, 156v; ktorey ciáło Paſtor Kapłan wedle oycá y ſioſtry Potentiany ná Cmintarzu Priſcilae S. in uia Salaria etc. pochował StryjKron 275, 777.

Wyrażenie: »cmentarz żydowski« (3): O rozſypániu cméntarzá Zydowſkiégo [cemiterii Iudaeorum JanStat 1119]. SarnStat 254, 254, 628.
Szereg: »cmentarz, (albo) groby« (2):ActReg 17; IEſli Krześćiánin Cméntarz álbo groby Zydowſkié [cemiterium eorum JanStat 1119] iákokolwiek rozſypie/ álbo gwałtem náiedźie: chcemy/ áby wedle zwyczáiu źiemie náſzéy y praw był ćiężko karan SarnStat 254.
a. Dziedziniec kościelny (13): Kxiądz wkoſćiele woła/ wrzeſſczy Ná cmyntárzu beczká trzeſſczy RejRozpr B; iednego kxiędzá w Kośćiele zoſtháwićie/ á ſámi po Smyntarzu z ludzmi chodzićie KrowObr 100v; wpierwſzym krześćijáńſkim kośćiele/ niebylo tego/ áby vmárłe ludzi chowano w kośćielech/ álbo przed kościołem ná Smyńtarzach KrowObr 104v, 100v [2 r.]; RejFig Bb8 [2 r.]; BielKron 214, 422v; HistRzym 85, 85v [2 r.]; MWilkHist A2v.

Synonim: kierchow.

MM