« Poprzednie hasło: CYNAMOM | Następne hasło: CYNAMONIK » |
CYNAMON (114) sb m
cynamon (111), cynamom (1), cynomon (1), cynamum (1); cynamum Mymer1; cynamon : cynamom : cynomon FalZioł (68 : 1 : 1).
a oraz o jasne (w tym w a 2 r. błędne znakowanie), cynomon z tekstu nie oznaczającego ó.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | cynamon | cynamony |
G | cynamonu, cynamona | |
D | cynamonowi | |
A | cynamon | cynamony |
I | cynamon(e)m | |
L | cynamonie | |
inne | sg N a. A - cynamon |
sg N cynamon (25). ◊ G cynamonu (54), cynamona (1) OpecŻyw. ◊ D cynamonowi (1). ◊ A cynamon (11). ◊ N a. A cynamon (1). ◊ I cynamon(e)m (17). ◊ L cynamonie (2). ◊ pl N cynamony (1). ◊ A cynamony (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.
Znaczenia
Cinnamomum (Rost):
1. bot. Drzewo cynamonowe; cinnamomum, cinnami frutex Cn (3): Bo nád tym záſię wſzędy piękne drzewá ſtały/ Też záſię rzędem wſzytko/ by nie záſłániáły. Ony wonne Cypryſy/ ony Cynámony/ Podawáiąc od ſiebie rozlicżne perfumy. RejWiz 24; Cynamon w Mutylu rośćie ieſt drzewo/ od ktorego gdy przez pomoc ſkorá odwſtánie/ od ſłońcá ſie vpiecże/ potym zá Cynámon biorą onę ſkorę ſłotką. BielKron 446v, 454v.
2. Kora, kwiaty lub liście drzewa cynamonowego używane jako lek lub jako przyprawa do potraw; cinnamomum Murm, Mącz, Calep, Cn; cynamonum Mymer1, Mymer2; cinnamum Cn (111): tamo ieſt roſkoſſná wonijá cynamona ij balſama OpecŻyw 3, 18v, 182v; Murm 117; Cynamonum. Cymedrynt. Cynamum. Mymer1 17v; Kąſanie ieſt od ognia/ ſlodkoſć od powietrza, Iako przy Cinamonie nayduie ſie: iż ieſt gorzkoſć zſlodkoſcią zmięſzana FalZioł [*7]; Wezmi [...] Cżemierzicze/ Czynamonu/ Bobrowego ſtroiu każdego podwu łotu FalZioł I 5a; Ma iadać [...] iaycza miękkie z maſlem nie ſlonem/ z ſzafranem/ z Cinomonem/ z miodem/ z pietruſzką. FalZioł V 94v, +6a, I 19c [2 r.], 29c, 31a, 32b (70); Mymer2 17; Mozeż też wagy przyſporzyċ Do pieprzu kamikow wlozyċ. [...] Wczynamon ſkorek warzonych RejKup e2v; Mowił theſz Pan do Moizeſſá/ rzekąc: Nábierz ſobie wonnych rzecży: przednieyſzey Mirry y co wybornieyſſey/ pięć ſet łotow/ á Cynámonu połowicę tego Leop Ex 30/22 [przekład tego samego tekstu BielKron 33v]; A chodzi poiąkáiąc/ káſzle álbo pluie/ A w káżdy kąt pogląda/ á Cynámon żuie. RejZwierz 59v; BielKron 33v, 264, 268v, 436, 441v (13); Caryopon, Sok z orzechowego drzewá/ który yeſt Cinámonowi podobny. Mącz 39d, 54a; KOmu oczy płyną/ weźmi tłuczony Cynámon/ y ptaſze oczká tłuczone w karmiach y w pićiu SienLek 66, 68v, 90v, 98, 101v, 190; A iż tu dáley Duch ſwięty wylicża [...] wonnośći/ winá/ kádzidłá/ oliwy/ cynámony/ owoce rozlicżne [...] ku roſkoſzam ſpráwione thu ſie nam znácży ábychmy ſie ſtrzegli ták w roſkoſzach ſwoich buiáć RejAp 152v, 151; Pátrzayże iż tu ſłyſzyſz że thu nie były áni bębny/ áni piſzcżałki/ áni ſkrzypice/ áni ſobie w ocży dmucháły imbierem/ ábo cynámonem s konfektow ábo z muſzkátełły RejPos 297; Okádziłám pośćiel moię mirrą/ áloeſem/ y cynámonem. BudBib Prov 7/17, Eccli 24/16; Oczko 31, 32v; SkarŻyw 491; Calep 195b; WujNT Apoc 18/13; Funt cynámonu/ zá pułkopy. SarnStat 274.
MM