[zaloguj się]
[pdf]

DODZIERŻEĆ (6) vb pf

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja
inf dodzierżeć
praet
sg
2 m dodzierżåłeś
3 m dodzierżåł

inf dodzierżeć (2). ◊ fut 2 sg dodzierżysz (1). ◊ praet 2 sg m dodzierżåłeś (1). ◊ 3 sg m dodzierżåł (2).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVIII w.

1. Utrzymać, zatrzymać, nie wypuścić (w znaczeniu fizycznym) [kogo, czego] (3): [stary chart] Pierwey záiącá dobieżał A przedśię go niedodzierżał. Bo iże był bárzo ſtáry/ Zęby mu były ſtępiáły BierEz N2; Thákże gdy ſługę pan chce bić á onby mogł nieborak vciec á ty go dodzierżyſz/ pánu ſie záchowaſz ále onemu nikąſká co mu ſie grzbiet łupi. RejZwierc 95v.
Zwrot: wojsk. »dodzierżeć pola« = utrzymać się na pozycji (1): krol Fráncuſki ciągnął z woyſkiem przećiw iemu/ ále obacżywſzy moc Ceſárſką/ nie dodzierżåł polá/ czego potym żáłował Ceſarz y wſzytko Ricerſtwo BielKron 192 v.
2. Dochować, dotrzymać tego, do czego jest się zobowiązanym, np. wierności, przyrzeczenia itp. (3):

dodzierżeć co (cum A lat) (1): A przetóż My Alexánder Król/ rć. vnitatem in proportione dodźierżeć. rć. SarnStat 111

dodzierżeć czego komu (2): Dodźierżałeś ſwey Pánu ſtátecżnośći GrochKal 22. Cf Zwrot.

Zwrot: »ostatka [komu] dodzierżeć« (1): tak ze czasem wątpię abymi oſtatka dodzierzeć miąno, choć hoinie obiecuią ActReg 160.

Synonimy: 1. dotrzymać; 2. dochować, dotrzymać, wypełnić, zachować.

Formacje pochodne cf DZIERŻEĆ.

Cf DODZIERŻENIE

ZZie