Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: DOLICZYĆ

Następne hasło: DOLIK »

DOLICZYĆ SIĘ (8) vb pf

sie (6), się (2).

o jasne.

Fleksja

inf	doliczyć się

inf doliczyć się (5). ◊ fut 1 sg doliczę się (1). ◊ 2 sg doliczysz się (2).

Sł stp s.v. doliczyć, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

Znaczenia

1. Licząc dowiedzieć się ilości, dojść do ostatecznej sumy, do końcowego wyniku, obliczyć, ustalić liczbę, wyliczyć (7)
2. Doszukać się, zorientować się, dojść do jakiegoś wniosku (1)

1. Licząc dowiedzieć się ilości, dojść do ostatecznej sumy, do końcowego wyniku, obliczyć, ustalić liczbę, wyliczyć; addendo deducendoque videre quae reliqui summa fit, numero comprehendere, concipere summas Cn (7):

doliczyć się kogo, czego (4): RejWiz 157v; CzechRozm 166v, 171; Aczci tych Praktikow nie mogli się wiecey nad szesc osob doliczyc [...] ale do pogrzebu ziedzie się więtsza gromada wm nizli doSądow ActReg 127.

doliczyć się z kogo, z czego (2): Ponieważ tedy iuż wiéſz/ iáko dáleko ieſt od b. do a. nie trudnoć ſye doliczyć będźie z téy to proporcyéy/ iáko téż wielé ieſt od c. do b. GrzepGeom P4v; CzechRozm 171.

Ze zdaniem dopełnieniowym (3): GrzepGeom H4, P4v; Tedy summę tégo zebránia nie trudno poráchowáć. Tymże obyczáiem iáko wielka liczbá Poſłów bywa, nie trudno ſie doliczyć. SarnStat 853.

W charakterystycznych połączeniach: doliczyć się snadnie (2), nietrudno (2), właśnie.

Przysłowia: á nákoniec niewiem/ ieſliby ſie korcem máku (iż ták mam rzec) dolicżyć kto vmiał potomſtwá Iudźinego CzechRozm 166v.

A rozmyſlay ſie ná to/ coć s tego przypádnie/ Bo ſie tego dolicżyſz y na pálcoch ſnádnie. RejWiz 157v.

2. Doszukać się, zorientować się, dojść do jakiegoś wniosku [czym] (1): lecż by też [rzecz] niepoięta byłá/ Niedbam/ bo ſkutkiem [= ze skutków, czynów] ſnádnie ſię dolicżę. GrabowSet Y.

Synonimy: 1. dorachować się, obrachować, obrachować się, porachować, porachować się.

Formacje pochodne cf LICZYĆ SIĘ.

Cf DOLICZENIE, DOLICZENIE SIĘ