Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: DOROCZNIE

Następne hasło: (DOROSŁECZEK) »

DOROCZNY (35) ai

doroczny (33), doroczni (2) BibRadz.

Pierwsze o jasne; -rocz- (2) OrzJan, SarnStat, -rócz- (1) Oczko.

Fleksja

sg
m	N	doroczny	f	N	dorocznå	n	N	doroczné
	G	doroczn(e)go		G	dorocznéj		G	doroczn(e)go
	A	doroczny		A	doroczną		A	doroczn(e)
	I			I			I	dorocznym
	L			L			L	dorocznym

pl
N	subst	doroczn(e)
G		dorocznych
A	m pers	doroczn(e)
A	subst	doroczn(e)

sg m N doroczny (3). ◊ G doroczn(e)go (3). ◊ A doroczny (2). ◊ f N dorocznå (4). ◊ G dorocznéj (5); -éj (2), -(e)j (3). ◊ A doroczną (1). ◊ n N doroczné (3); -é (1), -(e) (2). ◊ G doroczn(e)go (2). ◊ A doroczn(e) (1). ◊ I dorocznym (1). ◊ L dorocznym (1). ◊ pl N subst doroczn(e) (4). ◊ G dorocznych (2). ◊ A m pers doroczn(e) (1). subst doroczn(e) (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Znaczenia

1. Co rok przypadający, powtarzający się, każdoroczny, coroczny; odbywający się, zachodzący raz w rok (raz do roku); sporządzany raz w roku (13)
2. Roczny, całoroczny, trwający przez cały rok (lub nie dłużej niż rok); dotyczący całego roku, odnoszący się do całego roku; wyznaczony na cały rok (22)

1. Co rok przypadający, powtarzający się, każdoroczny, coroczny; odbywający się, zachodzący raz w rok (raz do roku); sporządzany raz w roku; anniversarius Calep, Cn (13): WujJud Nn4v; Anniversarius, Quod singulis annis statuo tempore revertitur — Przez rocznij, Dorocznij. Calep 73a; A przytym wedle obyczáiu dawnégo donum nuptiale złotych dwá tyśiącá czérwonych we złoćie doroczné / Iéy Kró: M. ma bydź od nas náznáczoné. SarnStat 26.

Wyrażenia: »liczba doroczna« = spis, rejestr, inwentarz sporządzany co rok (2): Licżbá dorocżna. GostGosp 167, 167 żp.

»doroczny obchod« (1): Stolicá Rzymſka/ która ſámá w Kośćiele Bożém [...] rząd czyni/ świąt/ doróczny obchód/ w Kálendarzu licząc/ y tégo nie zániedbáłá/ áby Wielkiéynocy/ [...] záwżdy pámiątká bywáłá Oczko 30.

»doroczna ofiara« (1): Potym Elkaná mąż iey ſzedł y ze wſzytkiem ſwem domem/ áby Pánu oddał dorocznią ofiárę [hostiam dierum] y ſlub ſwoy. BibRadz 1.Reg 1/21.

»popłatek doroczni« (1): źaden ſthároſtá nie zákłádał dáni/ cłá/ áni popłátku dorocżniego [tributum, census (marg) vectigal (–)]. BibRadz 1.Esdr 7/24.

»robota doroczna« (2): Roboty dorocżne/ z wielkiego Inwentarzá wyięte/ ná krotce ſpiſáne GostGosp 156, 164.

»święcenie doroczne« [szyk 1 : 1] (2): o dorocżnym wody Krzeſney święceniu/ piſze Dionyſius Areopagita WujJud 168v; WujJudConf 168.

»wina doroczna« = rejestr kar pieniężnych, grzywien sporządzany co rok (1): Winy dorocżne/ y wſzyſtki porządki/ máią bydź ſpiſáne GostGosp 78.

2. Roczny, całoroczny, trwający przez cały rok (lub nie dłużej niż rok); dotyczący całego roku, odnoszący się do całego roku; wyznaczony na cały rok; annuus Calep, Cn; annalis, annuarius, anniculus, annotinus Cn (22): Annuus, Quod unius anni spatio continetur ‒ Doroczny. Do Roku trwąicy [!]. Calep 73a.

Wyrażenia: »doroczny dochod« (1): á nikomuby tych beneficiy niedáwáć/ áżby ſię obowiązał obycżáiem iuż powiedźiánym/ ku zápłáceniu/ ták dorocżnego dochodu raz [annuos sacerdotii proventus]/ iáko też dźieśiątey cżęśći ná káżdy rok o nych [!] potomnych lat. ModrzBaz 139.

»intrata doroczna« (2): VotSzl Dv; á o to nie dba [sam urzędnik]/ iż co náſzcżepił w niwecż ſie obroći: [...] bo ich intratá dorocżna/ á ſad wiecżny. GostGosp 98.

»doroczny jurgielt« = żołd (1): gdybychmy záwſze mieli pewne Rotmiſtrze w Koronie/ by im też mierne doroczne iurgielty ná to poſtąpić. VotSzl E2v.

»doroczne myto« (1): yakom ya v slachethnego pawla wagrothskyego slachethnego walenthego synowcza moyego za doroczne mytho za cztherdzyesczy grosshy ZapWar 1533 nr 2358.

»pożytek doroczny« [szyk 3 : 1] (4): Mnimam tedy/ żeby doſyć ná tem było/ áby oſzácowano źiemię tych mieſzcżan/ z ktorych káżdy [...] niechayby ná káżdy rok do wtorey ſummy dawał/ dwudźieſtą cżęść pożytkow dorocżnych [fructuum annuorum] ModrzBaz 122v, 120; ile kto gdźie pożytku dorocżnego miec może/ wedłuk tego też wypráwę vcżynił. GrabPospR L4, M2.

»doroczne siedzenie« = areszt trwający rok [szyk 2 : 1] (3): A ktoryż był ztych morderzow/ ktoryby ſię niewymknął z tego śiedzenia dorocżnego [carceris annui]? ModrzBaz 79v, 79v, 80.

»urząd, służba doroczna« (3 : 2): A porucżáią iednemu cżłowiekowi vrząd ſwoy dorocżny [per singulos annos]/ áby pánował wſzyſtkiey źiemi ich Leop 1.Mach 8/16; áby y ono v nas w obycżáiu było/ co bywáło v ſtárodawnych Rzymian: to ieſt/ áby żadny vrząd niebył dożywotny/ ále álbo dorocżny [ut magistratus nullus perpetuus sit, sed ... annuus]/ álbo do ktorego inſzego pewnego á zámierzonego cżáſu trwáiący ModrzBaz 44v, 43; Tákże y mieſzcżáńſkie y robotnego ſtanu ludźi pożytki/ ktore kto mieć może/ [...] z vrzędow/ z ſłużby dorocżney/ ábo quártałowey/ z naymu domow/ ogrodow etc. GrabPospR L4v; SarnStat 920.

»urzędnik doroczny« (1): Każda záś cżęść niech z pośrodku śiebie/ obiera ſtárſzego ná rok/ á to tegoż dniá/ ktorego inſze vrzędniki dorocżne obieráią [quo annui magistratus eliguntur] ModrzBaz 84.

»doroczna żywność, wychowanie« = utrzymanie na cały rok (2 : 1): Annona, Res frumentarias [!], res omnes quae ad annum [!] victum reponuntur ‒ Doroczne wichowanię Doroczną ziwnoſzcz. Calep 73a, 73a; Do czego/ pytam/ co mu ná przekáźie? [...] zaż źiemiá Węgierska/ głowá dóbr oyczyſtych korony Polſkiéy: [...] podporá dorocznéy żywnośći: gumno Króleſtwá tego dawné? OrzJan 85.