Zwroty: »dostojność da(wa)ć; dostojnością obdarzyć« [szyk zmienny] (3; 1): Dámy wam nád Medy y nád Perſi krolewską doſtoynoſć/ ábyſcie pożywáli zwycięſtwá ktore wam racżył dáć nawyſzſzy bog Iupiter. HistAl F5v; Exornare aliquem magistratu, Iáką doſtoynością kogo obdárzić. Mącz 269c, 3v, 76v.

»mianować na dostojność« (1): Facere nominationem, Miánowáć kogo ná yaki Vrząd albo doſtoyność. Mącz 249c.

»dostojnością (o)zdobić« [szyk zmienny] (2): ktorego cnoty y zaſługi/ ku kośćiołowi Bożemu Papieſz Zácháryaſz widząc/ krolewſką go doſtoynośćią ozdobił SkarŻyw 519; RybGęśli Bv.

»przyść ku dostojności« = honoribus decorari, capere honorem, ad dignitates et honores emergere, ascendere gradibus magistratum, pervenire ad dignitates Mącz [szyk zmienny] (6): Obtinere summum et altissimum gradum civitatis, Prziść ku naypierwſzey doſtoyności w mieście. Mącz 447d, 34d, 157c, 218c, 290b, 370c.

»ku pierwej dostojności przywrocić« (1): [Gwido] dał wſzytko złoto Tyruſowi towárzyſzowi ſwe^mu/ á záś go ku pierwey doſtoynośći y łáſce krolewſkiey przywroćił. HistRzym 82.

peryf. »sieść na stolcu dostojności; być na stolec dostojności wziętym« = objąć urząd, stαnowisko (1; 1): Gdi vmárł ociec náſz ſiedliſmy ná ſtolcu doſtoynoſći iego HistAl D5; Mącz 353a.

»wstąpić, wchodzić itp. na dostojność« [szyk zmienny] (3): HistAl G3; Mącz 370c; Bo wſzytcy v Grekow y z Greckiego Kośćiołá przełożeni Duchowni/ zá tym odſzcżepieńſtwem/ ná doſtoynośći nie wchodzą drzwiámi/ ále inędy iáko wlázowie. SkarJedn 338.

»z dostojności wyrzucić, być zrzucon« = de gradu dignitatis dimoveri Mącz (1 : 1): Detrahere et spoliare dignitatem, Z doſtoyności kogo wyrzucić. Mącz 409d, 147c.

»być wzięt, wziąć, wzięcie na dostojność« = honores alicui decernere Mącz [szyk zmienny] (3 : 1 : 1): festinati honores, Názbyt prętkie wzięcie ná yáką doſtoyność. Mącz 125b; Accedere ad gubernacula rei publicae. Być wzięt ná yáką doſtoyność. Mącz 150b, 48d, 79d, 135c.

Wyrażenia: »na dostojnościach będący« = in summa dignitate constitutus Modrz (1): ludzie ná wielkich doſtoynośćiách będący wiele krzywd máią przebácżáć ModrzBaz 81v.

»nabywanie dostojności« (1): á przy tym też ludźi vcżone przeſtrzegli/ áby tego ſtanu ktorem ſię báwią przyſtoynie pilni byli/ á pięknemi tytuły ludźi dla nábywánia doſtoynośći nie oſzukawali [ordinem, in quo versantur, studeant tueri cum dignitate nec speciosis titulis hominibus imponant, honorum adipiscendorum causa]. ModrzBaz 135.

»na dostojność (a. stopień dostojności) postanowiony, wsadzony, poświęcony« = promotus ad dignitatis gradum, provectus ad dignitatem Mącz; in summis honorum gradibus collocatus Modrz (2 : 2 : 1): Mącz 234d, 478a; naywiętſza władność w Rzecżypoſpolitey daná ieſt : ktorzi będąc ná naywyżſzem doſtoynośći ſtopniu poſtánowieni [...] nie iedney/ ábo nie kilku oſob rády w ſpráwowániu rzecży vżywáć máią/ ále wiela oſob ModrzBaz 24v, 40v; przy Ceſarzu Ottonie wtorym/ ná doſtoyność Biſzkupią poświęcony był. SkarŻyw 353.

»rycerska dostojność« = militaris honor Modrz (1): Rycerſka doſtoyność bywa nábywána/ cżęśćią zasługámi przećiw Rzecżypoſpolitey/ cżęśćią też pewnemi ceremonijámi ModrzBaz 76.

»dostojności znaki« = signa honorum Modrz [szyk 2 : 1] (3): ázabyś nierácżey tytułow y wſzelákich doſtoynośći znákow y dochodow odſtąpił/ á miedzy poſpolſtwem/ proſtym cżłowiekiem/ bez zazdrośći żył ModrzBaz 40, 40 [2 r.].

Szeregi: »dostojności i bogactwa« (2): Ieſli ieſt zwiciężon Dárius/ nam niechay nie obiecuie zápłáty/ ále ſie nam poddawſzy/ wſzytki doſthoynoſći iego y bogáctwá wyſokiem u [!] máieſthatowi náſzemu niechay będą wydány HistAl F6; Mącz 68b.

»fortuna i dostojność« (1): Accessiones fortunae et dignitatis, Pomnożenie w fortunách y w doſtoynośći. Mącz 43d.

»miejsce i (a) dostojność« [szyk 1 : 1] (2): s ktorych te [białe głowy] kthore ſie godziły ku małżeńſtwu á rodzenyu dzyatek oſobliwemi doſtoynoſcyámi á myeyſcem s práwá y vſtáwy ſwey opátrzył GliczKsiąż C5; Loco movere, Ruſić kógo z ſwego mieyſcá y doſtoynośćy. Mącz 196b.

»nagroda abo dostojność« = praemium ac honor Modrz (1): Bo to cżáſem bywa/ iż niektorzi ieſliby ábo pożytkow iákich niemieli/ ábo ſię też nádźieiá [!] nagrody ábo doſtoynośći iákiey niećieſzyli/ rzadko do cżego zacnego bywáią pobudzeni. ModrzBaz 134.

»dostojność albo powyższenie« (1): Gradus etiam dicitur, Słopień ku doſtoynośćy yákiey álbo powyſzſzeniu. Mącz 147c.

»stolec albo dostojność« (1): Ascendere in altiorem gradum. Ná wyſzſzy ſtolec/ álbo doſtoyność poſtępić. Mącz 370c.

»(nie) urząd, (a, albo, ani, i) dostojność« = honor et munus a. magistratus Modrz; dignitas et officium JanStat [szyk 20 : 9] (29): Mącz 20d, 33b, 74d, 79c, 183c (22); ábowiem vrzędom/ á doſtoinoſciam nie zámierzył Bog tákiego kreſu/ iżby z iednego ná drugi wſthępek być niemogł: bo z dzieſiątniká bywa rotmiſtrz/ s ſláchćicá kſiążę s kſiędzá biſkup/ á z vcżniá miſtrz GórnDworz Kk4v; Politią zową/ tę Rzecżpoſpolitą ktorą wiele oſob rządźi/ w ktorey vrzędy y doſtoynośći zá ſpolnemi głoſy y zezwoleniem mnoſtwá ludzi dawáią ModrzBaz 3v, 40, 49, 82v; VRzędów y Doſtoynośći/ áni ich przyczyniáć/ áni ich vmnieyſzáć nie będźiemy SarnStat 81; SkarKaz 83a.

Wyrażenie przyimkowe: »wedle, według dostojności« (2 : 1): Spráwiedliwość dwoiáka/ wedle wagi y wedle doſtoynośći SkarKaz Oooo2v; Bych vcżynił od nich twey Miłośći Pokłon niſki według doſtoyności RybWit Cv, [A]v.

Fraza: »dostojność odstąpiła« (2): POtym gdy iuż z mężem twoim z drzewá vkuśiłá/ Wnet poználi iż ie Láſká Páńſka minąć miáłá/ Bo doſtoynoſć w kthorey byli od nich odſtąpiłá. MrowPieś A3v [idem] ArtKanc N11.

Zwroty: »być, będący (w) (jakiejkolwiek a. ktorejkolwiek itp.) dostojności« [szyk zmienny] (15 : 3): [Panna Maryja przewyższa anjoły] aboczyem zadne ſtworzenye nyebylo tey doſtoynoſzczy ſkyem by bog zlączyl boſtwo PatKaz II 46v; MetrKor 31/620v; Záprawdę żaden będąc w doſtoynoſći iákiey/ nie má ſie weſelić z vpádu nędznego HistAl G, G, G4; ták theſz wietzerza Páńſka należy wſzyſthkim wiernym/ iakiegoſzkolwiek ſą ſtanu/ ięzyku/ narodu/ y doſtoynośći KrowObr 48v, 17v; RejAp 38; iż chocia Dworzánin będzie v páná wodzem do cznoty/ przedſię ſie to niema ták krzćić/ iżby y więtſzey niż pan/ był doſtoinośći. GórnDworz Kk3, Kk; kthory thákiey doſtoynośći ieſt/ iżem ią nie godzien ábych rozwiązał namnieyſzy rzemyk v nogi iego. RejPos 12v, 13, 345v; BiałKat 288v; GórnRozm M4v; iż na żadnégo człowieká prośby/ przywiedźienié/ napráwę/ rádę/ álbo roſkazánié któréykolwiek doſtoynośći będącégo [quacunque dignitate praefulgeaf]/ Krolem [...] niebędźiemy ani przywiéźdź ſie damy przećiwko temu co czynic SarnStat 1070, 1095, 1114.

»pomnożyć (a. pomnażać) czyjej (w) dostojności« (2): Mącz 422d; aby ſię [obywatele] w doſtoynośći y w pożytkach pomnażali [ut dignitate ac commodis cuncti augeantur]/ áby wſzytcy ćichy á ſpokoyny żywot wiedli ModrzBaz 3.

»dostojności swej strzec, strzegący, bronić« (2 : 1 : 1) (4): Exiſtimationem, dignitatemque ab inimicis defendere, Brónić powagi y doſtoynośći ſwey przećiw nieprziyaćielóm/ O ſwą cześć y powagę nie milczeć. Mącz 111b; Retinens dignitatis, Swey doſtoyności ſtrzegący Mącz 448b, 80a, 467d.

»uwłaczać komu czyjej dostojności« (1): Decerpere ex dignitate alterius, Vwłaczać komu cziey czcy á doſtoynośći. Mącz 39c.

Wyrażenia: »dostojność człowiecza« (2): O doſtoynoſzcz yeſt uyelka człouyecza oto nye o anyoly byla rada [...] ale o czlouyeka. PatKaz II 34, 34.

»dostojność kapłańska« (1): ZDáło ſię Pánu BOgu/ áby Kápłańſka doſtoyność/ w ſtárym Kápłáńſtwie niezoſtáłá/ ále żeby to/ ktore było w Lewitach/ y w Aaronie/ ná porządek Melchiſedechá przenioſło ſię Kápłáńſtwo: ktore záiſte teraz w Kośćiele kwitnie od Chryſtuſá áż do tąd. LatHar 195.

»dostojność krolewska« [szyk 5 : 4] (9): HistAl D4; Maieſtas, Máyeſtat/ Wielmożność. Doſtoyność Krolewska/ Xiążęcia/ Páńska y oſobliwych perſon. Mącz 205a; ModrzBaz 82; WujNT 306; WysKaz 40; SkarKaz 122b; Słábieie doſtoyność y władza krolewſka temi boleśćiámi: wolnośćią przebráną y zbytnią/ z ktorey idźie niepoſłuſzeńſtwo poddánych SkarKazSej 691b, 644b, 688.

»dostojnością pierwszy« (1): Co to ieſt/ iſz ten vćiebie ſłuży/ ták zacny cżłek y Senator/ á práwie v nas doſtoynością pierwſzy/ Piotr Mytnik? SkarŻyw 99.

»prawa (a. prawdziwa) dostojność« (2): Ano doſtoyność prawdźiwa ieſt [Honor autem verus est] zacne ludzkie o tákich cnotách/ y zacnych vcżynkách mnimánie. ModrzBaz 39v, 39v.

»wielka (a. więtsza) dostojność« (12): MetrKor 31/620v; OpecŻyw 12, 158; ta myla panna o w uyąthſzey uaznoſzczy y myloſzczy y doſtoynoſzczy nad wſzytko yego sthworzenye uyymuyącz czyalo ſyna bozego PatKaz II 24v, 22v, 44, 51, 70; Mącz 44d; GórnDworz Kk3; Pátrz ná wielką doſtoyność tego Iozephá/ ktory godnym ſię ſtáie widzenia y náuki Anielſkiey. SkarŻyw 243; A nikt nie wątpi iż więtſza byłá doſtoyność Apoſtołow niżli vczniow onych SkarKaz 607a.

»wysoka ((na)wyższa), przewysoka dostojność« (6 : 1) (7): y anyely dzywuyą ſyą yey przeuyſokyey doſtoynoſzczy w yey począczyu PatKaz II 35, 42v, 44, 52v; á wypowiedz nam w. m. wſzytko to/ cżegobyś vcżył/ tego to wyſzſzey doſtoinośći páná. GórnDworz Hh3, Kk; GórnRozm M4v.

Szeregi: »chwała, (i, a) dostojność« = gloria et dignitas Mącz [szyk 5 : 2] (7): Abowiem to ieſt chwała a doſtoyność kápłáńſtwá iego wietznego/ áby ſię záwżdy przytzyniał zá námi KrowObr 213, 213v; BibRadz Bar 5/6; Vir ad dignitatem et gloriam natus, Ku doſtoynościam y chwałóm vrodzony Mącz 241b, 298a, 408d; ktory [Lucyper] chćiał być rowny Bogu/ y przywłaſzcżył theż ſobie chwałę á doſtoyność Bożą HistRzym 93.

»cnota, takież dostojność« (1): ktorych [białychgłow] cnotá/ tákież y doſtoyność nie niſzſza nie ieſt doſtoynośći męſzcżyńſkiey. GórnDworz V2.

»cześć, (i, a, abo) dostojność« = honor et dignitas Mącz (15): A iż teſz powiedaſz/ że wtym ćći y doſtoynośći Páná Kryſtuſowey namniey nieuymuieſz/ iż Swięte ludzi vmárłe Iednatzámi y przytzyńcámi do Bogá tzyniſz. KrowObr 213, 15v; Celsissima sedes honoris dignitatis, Naznámienitſzy á naywyſzſzy ſtolec czći y doſtoynośći. Mącz 46d, 39c, 157d; WujJudConf 62; ModrzBaz [16], 40; Po przyśćiu Chryſtuſowym/ nieprzyimuie záprawdę świętá náuká kośćielna (ná kápłáńſtwo) tych ktorzy po vmárłey żenie drugą bierzą/ dla przezacney cżći y doſtoynośći kápłáńſkiey. SkarŻyw 456; iednáki vrząd/ máiąc/ iednákiey cżći y doſtoynośći być muſzą NiemObr 48; obiecuiemy/ [...] wſzech przerzeczonych Kśiążąt źiemie Kiiowſkiéy obywátelów y potomków ich [...] w ich ſtárádawnéy czći y doſtoynośći/ iáko z przodkow ſwoich y do tego czáſu byli záchowáć SarnStat 1062 [idem] 115, 1192; káżdy tám w oney oyczyznie iáko ſyn Boży y dźiedźic wſzytkiego onego páńſtwá/ czći y doſtoynośći niewypowiedźiáney. SkarKaz 637b, 637b.

»godność i dostojność« (2): A wy yuż ſwoy godnoſczi Duffáycze y doſtoynoſczi. RejKup x4; Dignitas, Doſtoyność/ Godność/ Cześć/ Powagá/ Vrodá. Mącz 89a.

»łaska i dostojność« = gratia et honor Mącz (1): In locum antiquum gratiae et honoris restituere, Ná pierwſze mieyſce łáskę y doſtoyność prziwroćić. Mącz 414a.

»moc i (takież) dostojność« (2): A iż ſobie rowni byli w doſtoynośći y w mocy/ okazał to iáſnie ſwięty Páweł temi ſlowy mowiąc. KrowObr 16; BielKron 213v.

»dostojność (i, a) powaga (a. poważność)« [szyk 4 : 3]: A przeſto gdziekolwiek będzie Biſkup/ [...] teyże ieſt powagi y doſtoynośći. KrowObr 17v; Splendor per translationem, Doſtoyność /powagá/ chwalá/ cześć/ cnotá/ pánowánie/ okazáłość. Mącz 409c, 89a, 111b, 382c, 422d; Gdy Páńſka doſtoyność y poważność mocna ieſt: wſzytki niezgody wáſze vćiekáć y pſowáć ſię muſzą. SkarKazSej 672b.

»sława i dostojność« = gloria et dignitas Modrz (1): Coż tedy ieſt/ wcżemby przewyżſzánia żędáć trzebá: co/ iedno cnotá/ ktora y trwálſza ieſt/ y temu kto ią ma/ sławę y doſtoyność przynośi? ModrzBaz 57v.

»stan, (a, albo) dostojność« [szyk 3 : 1] (4): Defendere locum suum, Swoyey doſtoinośćy/ álbo ſtanu ſwego ſtrzedz. Mącz 80a; Nobilitas, Sliáchectwo/ Wyſoki ſtan/ Doſtoyność Mącz 248c, 44d, 322a.

»ślachectwo i dostojność« (1): Patriciatus, Sliáchectwo y Doſtoyność zaczney ſliáchty. Mącz 283d.

»dostojność a świątość« [szyk 1 : 1] (2): OpecŻyw 12; tho wieſz iákiey byłá ſwiątośći á iákiey doſtoynośći ſwięta mátká iego RejPos 79v.

»dostojność i wielkość« (1): Bo do pokazánia krolewſkiey doſtoynośći y wielkośći wiele potrzebá. SkarKaz 122b.

»wielmożność i (a) dostojność« = amplitudo et dignitas Modrz (2): a tedy anyely yąly ſyą dzyuouacz naſylney vyelmoznoſzczy y doſtoynoſzczy tey myley panⁿy PatKaz II 51 v; Máieſtat tedy ieſt wielmożność á doſtoyność Rzecżypoſpolitey y Krolewſka ModrzBaz 82.

»dostojność, wysokość« (1): dignitas et amplitudo, Doſtoyność/ Wyſokość. Mącz 22b.

»dostojność albo zwierzchność« = honor aut imperium Mącz (1): Honore aut imperio affectos observare et colere debemus, Doſtoyność álbo zwierzchność yáką ná ſobie máyącą czcić y ważić mamy Mącz 389b.

Wyrażenie przyimkowe: »dla dostojności« (3): racż proſſę cie vlżytz boleſci ſyna twégo ij mégo/ dla doſtoynoſci iego OpecŻyw 147, 158v; ty nas wysłucháć racżyſz/ iákoś obiecał vcżyniſz/ nie dla náſzey doſtoynośći/ ále dla twoiey dobroći. Amen. ArtKanc M20.