[zaloguj się]
[pdf]

1. DZIEWIĘSIŁ (12) sb m

dziewięsił (10), dziewięcił (2), [dziewięsioł]; dziewięsił FalZioł (3), LudWieś, SienLek (6); dziewięcił Calep (2).

e jasne; tekst nie oznacza ó.

Fleksja
sg
N dziewięsił
G dziewięsiłu
A dziewięsił

sg N dziewięsił (7). ◊ G dziewięsiłu (4). ◊ A dziewięsił (1).

Sł stp notuje, Cn: dziewięćsił, Linde XVIII w. s.v. dziewięćsił.

bot. Gladiolus communis L. (Rost); Carlina vulgaris L. (Rost); rośliny z rodziny złożonych używane w homeopatii; chamaelaea, ixia Calep, Cn; herba victorialis, herba puerils FalZioł; candidus, cynozolon, ulofonon Cn (12): Herba victorialis. vel puerilis. Dziewięſił. Neunkrafft. FalZioł I 63c, I 2d, 64 żp; A niech ſie chronią thych zioł pożywać/ iako skocżku/ naſięzrzału/ dziewięſiłu/ trzem dały/ lubſzcżku/ żywokoſtu/ pępkowego zielą [!]/ przymiotu/ przewrotniku LudWieś B2v; weźmiſz kwiećia dźiewięśiłu á vſuſzywſzy zetrzy go ná proch SienLek 127, 189v; Chamaelaea ‒ Dziewięcił, zaiecząrzepka. Calep 186a, 573b. [Cardopatia Dziewięſioł. SzymŁowEnch +v].
Zestawienia: »dziewięsił biały« = Gladiolus communis L. (Rost) (2): weźmi ſępiey krwie/ á wody która ſye z fukſem vſtawa pod máźią/ korzeniá Dźiewięśiłu białego/ vtłukſzy weſpołek zmieſzay/ á thym trąd y węgry pomázuy SienLek 79v, Xv.

»dziewięsił czarny« = Carlina vulgaris L. (Rost) [szyk 2 : 1] (3): Dźiewięśił czarny/ Záięcza rzepká Chamaeleon niger: Eberwurtz. SienLek 248; Dźiewięśił biały y czarny/ iednákiégo ſą kſztałtu niemal. SienLek Xv, 48v.

TK