Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [FIGUROWANIE]

Następne hasło: [FIGUROWY] »

FIGUROWANY (34) part praet pass pf i impf

pf (9), impf (1), pf a. impf (24).

figurowany (12), figurowan (7), figurowany a. figurowan (15); figurowany OpecŻyw, RejAp, SkarŻyw (2); figurowan MurzNT, KuczbKat; figurowany: figurowan BielKron (1 : 1), CzechEp (2 : 1), WujNT (5 : 3).

o jasne; -ån, -an-.

Fleksja

sg
m	N	figurowany, figurowan	f	N	figurowanå, figurowåna, figurow(a)n(a)	n	N	figurowan(e), figurowåno
	D	figurowan(e)mu		D			D
	A	figurowan(e)go		A			A
	I	figurowanym		I	figurowaną		I
	L			L	figurowan(e)j		L

pl
N	m pers	figurowani
N	subst	figurowan(e)
G		figurowanych
A	subst	figurowan(e)
I	f	figurowan(e)m

sg m N figurowany (6), figurowan (4); ~ (attrib) figurowany (3), figurowån (1); figurowany RejAp, CzechEp; figurowany : figurowån WujNT (1 : 1); ~ (praed) figurowany (3), figurowån (3); figurowån BielKron, KuczbKat; figurowany : figurowån WujNT (3: 1). ◊ D figurowan(e)mu (1). ◊ A figurowan(e)go (3). ◊ I figurowanym (1). ◊ f N figurowanå (3), figurowåna (1), figurow(a)n(a) (1);~ (attrib) -å (3); ~ (praed) -a (1). ◊ I figurowaną (2). ◊ L figurowan(e)j (1). ◊ n N figurowan(e) (3), figurowåno (2); ~ (attrib) -(e) (2); ~ (praed) -o (2) CzechEp, WujNT, -(e) (1) BielKron. ◊ pl N m pers figurowani (2). subst figurowan(e) (1). ◊ G figurowanych (1). ◊ A subst figurowan(e) (1). ◊ I f figurowan(e)mi (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z tych samych przykładów).

Znaczenia

1. pf a. impf Symbolizowany, zapowiadany, obiecany, wyobrażany przez figury biblijne (24)
2. pf Symboliczny, przenośny, będący figurą biblijną, zapowiedzią, wyobrażeniem (9)
3. muz. impf Śpiewany na kilka głosow, melodyjny (1)

1. pf a. impf Symbolizowany, zapowiadany, obiecany, wyobrażany przez figury biblijne (24): OpecŻyw 184; PatKaz III 131v; Bo co o figurze/ któryi inſzyi rzeczy przyſzłyi/ iako śię na on czas dźiała/ ieſt rzeczono: to téſz i o rzeczy którá śię tak wypełniła/ iako ieſt przedtęm oną inſzą rzeczą abo vczynkięm figurowána MurzNT 8v; Roztargali, czuſz thego krola twego przez koſcioł figurowanego. WróbŻołt ee5v; Przez tego Ionaſzá Pan Kryſtus figurowan/ bo iáko Ionaſz trzy dni w żywocie Wielorybá leżał/ ták też Pan Kryſtus do trzeciego dniá w grobie był. BielKron 92; tedy go [św. Jan Chrystusa] idącego pálcem vkazał: Onożći iuż ieſt ten iáwny á z dawná figurowány Báránek RejAp 52; KuczbKat 25; kto ſię rzecży dobrze przypátrzy/ w figurze tey Antyochu pokazáney/ obacżyć może y Antychriſtá figurowáne^go. CzechEp 370, 287, 367, 369; Kośćioł ś. powſzechny/ ktory tu przez tę łodkę ieſt figurowány/ y Kátholicy tegoż kośćiołá ſynowie/ częſtymi nawáłnośćiámi y przećiwieńſtwy bywáią probowáni. WujNt 35, Cccccc 2.

figurowan w kim, w czym (10): Antyoch był Antychriſtową figurą/ w ktorym ſię też/ [...] wcále to wypełniło/ co w cżęśći w Antyochu figurowano było CzechEp 367; NiemObr 90; S. Ian figurowan w Orle: iż poczyna od boſtwá Páná Chriſtuſowego/ y ták wyſoko lata/ że wyżſzey wzlećieć nie ieſt rzecz podobna. WujNT 32; W iednym Pietrze Arcyápoſtole/ w ktorym kośćioł był figurowan/ dwá ſtany ludzi ſą wyznáczone; mocnych y krewkich WujNT 180; Chriſtus nawyżſzy náſz kápłan w Melchiſedechu figurowány/ częſto ſwoim dawał ſwoie przeżegnánie WujNT 297; Czterzey Ewángeliſtowie w czworgu zwierząt figurowáni WujNT 849 marg, 238, 396, 838, Yyyyy3.

Szereg: »obiecany i figurowany« (1): chwałę mu [Jezusowi] oddawano: chwałę onę mowię ktora mu iáko Krolowi przedtym obiecánemu y figurowánemu należáłá. CzechRozm I95v.

2. pf Symboliczny, przenośny, będący figurą biblijną, zapowiedzią, wyobrażeniem (9): BielKron 4; kápłáńſtwo nowego zakonu: ktory Apoſtołowie ſpráwowáli/ dáleko więtſzego máieſtatu pełno było niſzli ono figurowáne ſtáre SkarŻyw 362.

Wyrażenia: »powieść figurowana« (1): Tákże też nam y Pan náſz gdy w przypowieſciach powiedáć racżył o onych godziech o onych włodárzoch/ dáleko ſie coś inſzego pod tą figurowáną powieſcią zámykáło. RejAp 181v.

»rzecz figurowana« (5): nie trzebá ſię gwałtem tego dopieráć żeby we wſzytkich cżęśćiach oná rzecż pierwſza z rzecżą poślednią/ to ieſt rzecż figurowána/ z oną ſwoią figurą miáłá ſię zgodźić. CzechEp 366, 32 [2 r.], 366 [2 r.].

Szereg: »nie figurowany ale istotny« (1): prawdziwe ieſt ćiáło Chryſtuſowe w Sákrámenćie: niefigurowáne/ ále iſtotne w rzecży ſamey/ y prawdzie SkarŻyw 91.

3. muz. impf Śpiewany na kilka głosow, melodyjny (1): thámże záś w trąby y w bębny vderzono/ á gdy vćichnęli/ tedy Arcybiſkup zácżął/ Te deum laudamus, kthore było przez námienione ſpiewaki figurowáne/ áż do końca BielKron 329v.

Cf FIGURALNY, FIGURNY, FIGUROWAĆ